Kans op witte kerst is klimatologisch gezien klein

In films horen kerst en sneeuw bij elkaar. Maar de kans dat die twee ook in Nederland samenkomen, is niet zo groot.

Onderstaand kaartje, recent gemaakt door Dominic Royé, klimaatonderzoeker aan de Universiteit van Santiago de Compostello brengt dat mooi in beeld. Het kaartje laat voor heel Europa zien hoe groot de kans op een witte kerst klimatologisch gezien is.

En waar men in het oosten en noorden van Europa klimatologisch gezien bijna gegarandeerd getrakteerd wordt op een sneeuwdek van meer dan 1 centimeter dik, is de kans dat we in Nederland de slee van zolder kunnen halen een stuk kleiner. Het oosten en noorden van ons land kleurt daarbij nog ietsje lichter paars dan het westen en zuiden. Maar de kansen komen landelijk niet boven de 25 procent uit.

Om het kaartje te maken, boog Royé zich over data die tussen 1981 en 2020 zijn verzameld. Hij keek hoe vaak een bepaald gebied in die periode op 24 en/of 25 december op meer dan 1 centimeter sneeuw kon rekenen. En vervolgens berekende hij op basis daarvan hoe groot de kans op een witte kerst klimatologisch gezien is.

En dan blijkt de geschiedenis waarop de kansberekening gestoeld is ongenadig hard te zijn voor Nederlanders die vurig op een witte kerst hopen. Klimatologisch gezien is de kans op sneeuw op 24 en 25 december immers niet zo groot. Verrassend is het kaartje geenszins, zo stelt Royé. “De resultaten zijn geografisch gezien consistent en reflecteren de fysiografische en klimatologische zones van Europa. Als je kijkt naar de kans op vorst (zie onderstaand kaartje, red.) dan zie je hetzelfde beeld ontstaan. De belangrijkste factoren die hierbij van invloed zijn, zijn de hoogteligging van een gebied, de breedteligging en de afstand tot de zee.”

Royé heeft bij het vervaardigen van het kaartje verder niet gekeken naar hoe de kans op een witte kerst door de tijd heen veranderd is. Maar desgevraagd laat hij weten dat de kans op een witte kerst er niet bepaald groter op wordt. “Over het algemeen zien we een negatieve trend in het aantal dagen met vorst.”

Nog zeldzamer
En ook in Nederland wordt de kans op sneeuw – en daarmee dus ook de kans op een witte kerst – steeds kleiner, zo voorspelde het KNMI eerder al. Dat heeft allereerst te maken met een door de opwarming van de aarde ingegeven afname van het aantal potentiële sneeuwdagen: dagen waarop de temperatuur zo laag ligt dat er sneeuw in plaats van regen uit de lucht valt. Maar niet alleen het aantal potentiële sneeuwdagen neemt af. Ook de kans dat er op de overgebleven sneeuwdagen daadwerkelijk sneeuw naar beneden valt, wordt kleiner. En dat komt doordat een warmer klimaat er bovendien voor zorgt dat op dagen dat het wél koud genoeg is voor sneeuw de wind vaker uit het oosten waait en dan juist droge, continentale lucht meevoert.

Witte kerst in Nederland
Het KNMI spreekt van een witte kerst als er op beide kerstdagen in De Bilt een gesloten sneeuwdek wordt gemeten. En dat is sinds 1901 slechts acht keer voorgekomen: in 1906, 1938, 1940, 1950, 1964, 1981, 2009 en 2010.

Klimatologisch gezien ziet het er dus niet rooskleurig sneeuwkleurig uit. Maar meteorologisch gezien kunnen we natuurlijk altijd verrast worden. Toch ligt een dergelijke verrassing op dit moment – slechts enkele dagen voor kerst – niet direct in de lijn der verwachtingen; met een verwachte temperatuur tussen de 4 en 7 graden is de kans op een dik pak sneeuw ook meteorologisch gezien bijzonder klein.

Bronmateriaal

Kort interview met Dominique Royé
Afbeelding bovenaan dit artikel: Arina Krasnikova via Pexels

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd