Kan onze aarde in 2050 duurzaam 10 miljard mensen huisvesten?

De wereldbevolking neemt alsmaar toe. Maar het is mogelijk om iedereen in 2050 een fatsoenlijke levensstandaard te bieden zonder alle energiebronnen uit te putten, aldus onderzoekers.

Op dit moment leven er circa 7,7 miljard mensen op de aarde. Maar daar blijft het niet bij. Elke dag komen er grofweg 227.000 mensen bij. De wereldbevolking neemt dus in razend tempo toe. De verwachting is dat onze aarde tegen 2030 zo’n 8,5 miljard mensen telt. En rond 2050 zijn het er vermoedelijk rond de 10 miljard. Maar is onze aarde eigenlijk wel in staat om al deze mensen te huisvesten zonder alle energiebronnen volledig uit te putten?

Energieverbruik
“Het is vaak gezegd dat overbevolking een fundamenteel probleem is met grote gevolgen voor de planeet waarop we leven,” zegt Joel Millward-Hopkins tegen Scientias.nl. Want een alsmaar doorgroeiende wereldbevolking heeft nou eenmaal invloed op onze aardbol. Het vergt bijvoorbeeld heel wat van onze aarde als straks tien miljard mensen energie verbruiken op de manier waarop we dat nu met 7,7 miljard doen. De vraag is dus of er genoeg energiebronnen beschikbaar zullen zijn om iedereen tegen 2050 in energie te voorzien. Of zullen energiebronnen in de toekomst niet in staat zijn om de almaar doorgroeiende wereldpopulatie bij te houden? Bovendien verbruiken we ook steeds meer energie en neemt het energieverbruik per persoon toe. De vraag is dus of het überhaupt mogelijk is om tegen 2050 tien miljard mensen duurzaam op de aarde te laten leven.

Fatsoenlijke levensstandaard
Onderzoekers hebben zich over deze prangende vraag gebogen en maakten een schatting van de nodige energie om iedereen tegen 2050 een fatsoenlijke levensstandaard te bieden. Een ‘fatsoenlijke levensstandaard’ is volgens de onderzoekers bereikt als aan de fundamentele menselijke behoeften – zoals onderdak, mobiliteit, voedsel en hygiëne – is voldaan, terwijl mensen tegelijkertijd ook toegang hebben tot moderne, hoogwaardige gezondheidszorg, onderwijs en informatietechnologie.

Vergelijking
In de studie vergeleken de onderzoekers het huidige energieverbruik van 119 landen met schattingen over de energie die nodig is voor een fatsoenlijke levensstandaard. En daaruit rolt een interessante conclusie. Want de overgrote meerderheid van de landen kent een aanzienlijk energie-overschot. Sommige landen kunnen hun energieverbruik tot wel 95 procent terugschroeven en alsnog iedereen een fatsoenlijke levensstandaard bieden. “Dit grote gat tussen het huidige energieverbruik en dat wat nodig is voor een fatsoenlijk bestaan, verraste me,” vertelt Millward-Hopkins desgevraagd. “In de Verenigde Staten is het huidige energie verbruik gemiddeld bijna 200 GJ (gigajoules) per hoofd van de bevolking, terwijl wij schatten dat 16,1 GJ per hoofd van de bevolking al voldoende is voor een fatsoenlijke levensstandaard. En ondanks dat enorme energieverbruik, wordt aangenomen dat ongeveer 40 miljoen mensen in de VS in armoede leven.”

Jaren zestig
Volgens de onderzoekers is het zelfs mogelijk om het wereldwijde energieverbruik in 2050 terug te schroeven tot het niveau van de jaren zestig, toen de wereldbevolking nog maar 3 miljard mensen bedroeg. “Een fatsoenlijk bestaan voor iedereen is gewoon binnen ecologische grenzen mogelijk, zelfs voor een verwachte wereldbevolking van tien miljard,” zegt Millward-Hopkins. “Maar dan moeten er wel massaal ongelijkheden en buitensporige consumptiepatronen worden aangepakt.”

“Een fatsoenlijk bestaan voor iedereen is gewoon binnen ecologische grenzen mogelijk, zelfs voor een verwachte wereldbevolking van tien miljard”

Veranderingen
Het betekent dat er radicale actie op verschillende fronten vereist is. Zo moet de hoeveelheid energie die sommige mensen verbruiken, drastisch omlaag. Ook moet er meer plaats komen voor geavanceerde technologieën: de meest energie-efficiënte gebouwen, voertuigen, apparaten en verlichtingssystemen, samen met de meest geavanceerde faciliteiten om alle benodigde materialen te produceren en te recyclen. Ook moet het buitensporige consumptieniveau van welgestelden beteugeld worden om ongelijkheden recht te trekken. Het betekent dat ons dagelijks leven er in 2050 waarschijnlijk heel anders uitziet. “Eén van de grootste veranderingen is waarschijnlijk dat we tegen die tijd ook minder zullen werken,” zegt Millward-Hopkins. “De hoeveelheid spullen die nodig is voor de wereld die we voorstellen, is veel, veel lager dan vandaag de dag. Dat komt deels omdat er minder spullen worden geconsumeerd en deels omdat de levensduur van wat er wél wordt geproduceerd, wordt gemaximaliseerd. Er is dus minder productie nodig voor vroegtijdige vervanging. Bovendien zal er in de toekomst steeds meer worden geautomatiseerd, waardoor er ook minder menselijke arbeid nodig is. Natuurlijk zijn er wel enorme politieke vragen die ten grondslag liggen aan de vraag of – laten we zeggen – 1 á 2 dagen werken de norm zou kunnen worden.”

Andere aspecten
Hoewel de studie suggereert dat we qua energieverbruik tegen 2050 de mensheid wel duurzaam op deze planeet kunnen laten leven, zijn er ook nog andere aspecten die we in ogenschouw moeten houden. Denk bijvoorbeeld aan de hoeveelheid zoet water op aarde, de biodiversiteit en de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. Als er bovendien veel meer mensen op de aarde leven dan nu, laten we met z’n allen ook een grotere ecologische voetafdruk achter. En het is geen geheim dat we de grenzen van onze planeet op dit moment al op bepaalde aspecten hebben overschreden. Denk dan bijvoorbeeld aan klimaatverandering (we hebben al veel meer CO2 in de atmosfeer gepompt dan goed voor ons is). Op andere gebieden lopen we tegen onze grenzen aan (denk aan landgebruik door landbouw en de consumptie van zoet water). Bovendien is het de vraag of we al die tien miljard monden kunnen voeden als we er nu al niet in slagen om iets meer dan 7 miljard mensen van voldoende voedsel te voorzien.

De studie toont niet alleen aan dat de energie die nodig is voor een menswaardig bestaan waarschijnlijk volledig kan worden gedekt door schone hulpbronnen. Het biedt ook een stevige weerlegging voor hen die beweren dat het terugdringen van de wereldwijde consumptie tot een duurzamer niveau, een einde zou maken aan moderne comfort en een ‘terugkeer naar de Middeleeuwen’ zou betekenen. Je hoeft dus niet bang te zijn dat de ingrijpende energiehervormingen ertoe zullen leiden dat we tegen 2050 moeten leven als ‘holbewoners’. “Dit zullen dan wel hele luxueuze holen zijn, met zeer efficiënte faciliteiten om te koken, voedsel op te slaan, kleding te wassen, comfortabele temperaturen die het hele jaar door kunnen worden gehandhaafd en computernetwerken om nog maar te zwijgen over de grotere grotten die universele gezondheidszorg en onderwijs bieden aan alle 5 tot 19 jarigen,” zo klinkt de ironische reactie van de auteurs. Mensen houden er in 2050 waarschijnlijk dus een prima levensstijl op na. “Wat verrassend is, is de kwaliteit van leven die zou kunnen worden geboden,” zegt Millward-Hopkins. “Comfortabele huizen, met moderne apparatuur en verbonden met geavanceerde informatietechnologie. Bovendien kun je ook nog zo’n 10.000 kilometer per jaar afleggen, waar zelfs nog wat vliegtuigreisjes bij inbegrepen zit.”

De bevindingen uit de studie zijn duidelijk. “Iedereen kan een fatsoenlijk bestaan krijgen met een lage milieu-impact,” vat Millward-Hopkins samen. “En dat fatsoenlijke leven is veel genereuzer dan veel mensen denken.”

Wist je dat…

… we op dit moment op een wel heel grote voet leven? Zo viel Earth Overshoot Day dit jaar bijvoorbeeld op 22 augustus, wat betekent dat we in krap acht maanden tijd de grondstoffen die de aarde in een jaar tijd kan produceren hebben opgemaakt. In 2019 viel het zelfs nog eerder; op 29 juli. De rest van het jaar leven we in zekere zin dus op de pof. Hierdoor putten we onze natuurlijke reserves uit en leven we bovendien van grondstoffen van toekomstige generaties. Anders gezegd; we gebruiken meer ecologische grondstoffen dan de natuur opnieuw kan genereren door ontbossing, bodemerosie en verlies van biodiversiteit. Bovendien komt er meer koolstofdioxide in de atmosfeer terecht dan bossen eruit kunnen halen. Dit laatste leidt tot klimaatverandering en frequentere extreme weersomstandigheden. Als we echter onze emissies van fossiele brandstoffen terug zouden terugschroeven, zou Earth Overshoot Day al veel later in het jaar vallen.

Bronmateriaal

"Decent living for all does not have to cost the Earth" - University of Leeds

Interview met Joel Millward-Hopkins

Afbeelding bovenaan dit artikel: artistlike via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd