Een studie uit de Verenigde Staten werpt een verrassend licht op de relatie tussen ons beroep en de kans om de ziekte van Alzheimer te krijgen.
Uit de studie, die gepubliceerd werd in het vakblad The BMJ, blijkt dat taxichauffeurs en ambulancechauffeurs een opvallend lagere kans hebben om te overlijden aan deze hersenziekte. De verklaring hiervoor zou kunnen liggen in het intensieve gebruik van hun ruimtelijk geheugen tijdens het werk.
Veel lager risico
Het onderzoeksteam baseerde zich op bijna 9 miljoen overlijdensaktes uit de periode 2020 tot 2022, waarin 443 verschillende beroepsgroepen werden geanalyseerd. De resultaten waren verbluffend: waar gemiddeld 3,9 procent van alle overleden Amerikanen de ziekte van Alzheimer als doodsoorzaak had, was dit percentage bij taxichauffeurs slechts 1,03 procent en bij ambulancechauffeurs zelfs maar 0,74 procent. Zelfs na correctie voor factoren zoals leeftijd, geslacht, opleiding en etnische achtergrond, bleven deze twee beroepsgroepen er met kop en schouders bovenuit steken met de laagste percentages van alle onderzochte beroepen.
Niet bij alle transportberoepen
Het meest intrigerende aspect is dat deze trend niet werd gevonden bij andere transportberoepen. Buschauffeurs en piloten, die vaak vaste routes volgen, vertoonden geen vergelijkbaar voordeel. Dit suggereert dat er iets bijzonders is aan beroepen waarbij men constant nieuwe routes moet uitstippelen en navigeren. Een mogelijke verklaring ligt in de hippocampus, een hersengebied dat cruciaal is voor zowel ruimtelijke oriëntatie als geheugen. Eerder onderzoek bij taxichauffeurs in Londen toonde al aan dat dit hersendeel bij hen sterker ontwikkeld was door het intensieve navigeren door de stad. De hippocampus is ook één van de eerste gebieden die wordt aangetast bij de ziekte van Alzheimer.
Te vroeg om conclusies te trekken
Het lijkt er dus op dat de constante ‘hersengymnastiek’ van het navigeren mogelijk een beschermend effect heeft. Vergelijk het met een spier die sterker wordt door training. Het intensieve gebruik van de hippocampus zou deze mogelijk weerbaarder kunnen maken tegen de effecten van alzheimer. De onderzoekers zijn echter voorzichtig met hun conclusies. Ze wijzen erop dat het ook zou kunnen dat mensen die gevoelig zijn voor alzheimer minder snel voor een beroep als taxichauffeur kiezen. Omdat alzheimer meestal pas na het werkzame leven toeslaat, achten ze deze verklaring echter minder waarschijnlijk.
Verder onderzoek is nodig
Het onderzoek roept fascinerende vragen op over de rol van cognitieve uitdaging in het voorkomen van de ziekte van Alzheimer. “We zien deze bevindingen niet als overtuigend, maar als hypothesegenererend”, zeggen de onderzoekers. “Verder onderzoek is nodig om definitief te concluderen of het ruimtelijk cognitieve werk dat nodig is voor deze beroepen van invloed is op het risico van overlijden aan de ziekte van Alzheimer en of cognitieve activiteiten mogelijk preventief kunnen zijn.”
Voor de miljoenen mensen wereldwijd die met alzheimer te maken hebben, biedt deze studie hoe dan ook een interessant nieuw perspectief. Het suggereert dat bepaalde vormen van mentale activiteit mogelijk bescherming kunnen bieden tegen deze gevreesde ziekte. Vervolgonderzoek zal moeten uitwijzen of we deze inzichten kunnen vertalen naar praktische preventiestrategieën voor de algemene bevolking.
