Er zijn in Nederland naar schatting zo’n 1,5 miljoen doven en slechthorenden, van wie ruim een derde gehoorapparaten gebruikt. Lang niet iedereen dus. Dat zouden ze misschien beter wel kunnen doen. Nieuw onderzoek toont namelijk aan dat de apparaten niet alleen helpen om beter te horen, maar ook je leven kunnen verlengen.
In de Verenigde Staten, waar de studie is uitgevoerd, is het probleem nog groter: van de ongeveer 40 miljoen Amerikanen, die slecht horen, heeft slechts een tiende een gehoorapparaat. Veel te weinig volgens de onderzoekers, die aantoonden dat regelmatig gebruik van een gehoortoestel de kans op een vroegtijdige dood met bijna een kwart verlaagt.
Betere gezondheid
Hoofdonderzoeker Janet Choi van Keck Medicine University South California legt uit: “We hebben ontdekt dat volwassenen met gehoorverlies, die elke week minstens vijf uur lang hun hoortoestellen in hebben, maar liefst 24 procent minder kans hebben om vroegtijdig te overlijden dan slechthorende mensen die de apparaten niet of nauwelijks gebruiken.”
De arts vervolgt: “Deze resultaten zijn erg belangrijk, omdat hieruit blijkt dat gehoorapparaten een beschermende rol spelen bij de gezondheid van deze mensen en in een aanzienlijk deel van de gevallen een vroegtijdige dood lijken te voorkomen.”
Sociale isolatie, depressie en dementie
Het overgrote deel van de doven en slechthorenden is 60 jaar of ouder. Deze mensen lopen een veel groter risico op sociale isolatie, depressie en zelfs dementie als ze de gehoorproblemen niet behandelen, zo bleek al uit eerder onderzoek. Maar tot nu toe was nog niet echt duidelijk hoe groot het effect van gehoorapparaten precies is. Volgens Choi gaat haar studie, die in The Lancet verscheen, daar voor het eerst dieper op in.
Samen met haar team heeft ze de gezondheidsdata van ongeveer tienduizend volwassenen geanalyseerd uit de National Health and Nutrition-database. Daarin staan data van Amerikanen die tussen 1999 en 2012 een uitgebreide audiometrische evaluatie hebben gehad, hun gehoor is dus helemaal doorgemeten. Ook vulden zij vragenlijsten in over het gebruik van gehoorapparaten. De onderzoekers volgden de deelnemers tien jaar lang vanaf het gehooronderzoek en hielden bij welke proefpersonen overleden.
Uiteindelijk werden 1863 mensen uit de steekproef aangewezen als slechthorend. Van hen bleken er 237 regelmatig een gehoorapparaat te gebruiken. De meesten deden dat dus niet. Er was ook nog een kleine groep niet-regelmatige gebruikers, die maximaal eens per maand hun hoortoestel aanzetten.
Stabiel en stevig effect
De resultaten waren duidelijk: niet-regelmatig gebruik had geen effect op de sterftekans, maar wie wel regelmatig zijn gehoortoestel gebruikte, had maar liefst 24 procent minder kans om voortijdig te overlijden, vergeleken met de groep niet-gebruikers. Daarbij speelden de mate van gehoorbeschadiging, leeftijd, etniciteit, inkomen, opleiding en medische achtergrond van de deelnemers geen rol.
Hoe dat kan, heeft Choi niet onderzocht, maar ze noemt wel een ander recent onderzoek waaruit bleek dat het gebruik van gehoorapparaten de kans op dementie en depressie verminderde. Ze speculeert dat beter horen leidt tot een betere mentale gezondheid en cognitieve functies, waardoor de levensverwachting omhooggaat.
Reden genoeg dus voor slechthorenden om gehoorapparaten te gebruiken. Dat niet iedereen dit doet, heeft allerlei redenen: het is duur, er rust een stigma op en het is lastig om goed werkende apparaten te vinden.
AI-advies op maat
De onderzoeker kan persoonlijk over deze uitdagingen meepraten, want ze is geboren met een gehoorbeschadiging in haar linkeroor. Toch droeg ze pas vanaf haar 30ste een gehoorapparaat en kostte het meerdere jaren om er een te vinden die goed voor haar werkte.
Om dat in de toekomst makkelijker te maken, werkt Choi nu aan een database met behulp van AI, die alle mogelijkheden voor gehoorapparaten categoriseert en advies op maat kan geven. Ze stelt wel dat er nog meer onderzoek nodig is om meer te weten te komen over het verband tussen gehoorapparaten en een langer leven.
