Juno fotografeert noordpool van Joviaanse maan Ganymedes

Niet vaak richt de Juno-ruimtesonde haar vizier op de manen van de grootste planeet van ons zonnestelsel. Dit keer kiekte de sonde voor het eerste de noordpool van Ganymedes, de grootste natuurlijke satelliet van Jupiter.

Op 26 december 2019 vloog Juno in de richting van Jupiter. Daarbij passeerde hij de noordpool van Ganymedes. De sonde gebruikte het Jovian Infrared Auroral Mapping-instrument om een infraroodfoto te maken van het noordelijk halfrond van de maan.

Ganymedes is het op negen na grootste object van het zonnestelsel. Met een radius van 2634 kilometer is het hemellichaam groter dan Titan, de planeet Mercurius, de dwergplaneet Pluto en onze eigen maan. Daarnaast is Ganymedes de enige maan in het zonnestelsel met een eigen magnetisch veld. Elektrisch geladen deeltjes van de zon worden afgebogen en komen bij de polen terecht. Aangezien Ganymedes geen atmosfeer heeft, wordt het plasma niet tegengehouden (zoals op aarde) en bereiken de elektrisch geladen deeltjes het oppervlak van de maan.

Amorf ijs
“We zien dat het ijs op Ganymedes’ noordpool wordt beinvloed door de plasmaregen”, vertelt onderzoeker Alessandro Mura. “Dankzij Juno leren we meer over dit fenomeen, omdat we voor het eerst de noordpool in zijn geheel kunnen zien.”

Het ijs op beide polen is amorf. Dat wil zeggen dat het ijs geen geordende (of gekristalliseerde) structuur heeft. Dit komt omdat de elektrisch geladen deeltjes het ijs beschadigen. De bevroren watermoleculen op beide polen hebben hierdoor een ander infrarood signatuur dan het gekristalliseerde ijs nabij de evenaar van Ganymedes.

Wat weten we dankzij Juno?
Het is bijzonder dat we nu meer te weten komen over Ganymedes, want de Juno-missie is voornamelijk gericht op Jupiter. Tijdens zijn missie heeft het vaartuig al heel wat informatie over Jupiter verzameld. Zo weten we ondertussen bijvoorbeeld al veel meer over de kern, compositie, magnetosfeer en polen. Ook hebben we dankzij Juno nu eindelijk een beeld van Jupiters noordpool. Bovendien weten we nu dat de stormen die op de planeet woeden diep reiken en hebben we meer inzicht gekregen in de beroemde Grote Rode Vlek. We weten onderhand dus steeds meer van Jupiters cyclonen af. Zo kwamen onderzoekers er bijvoorbeeld achter dat een vijftal cyclonen in een vast patroon rond een centrale storm op de zuidpool wervelt. Onlangs voegde zich trouwens een zesde cycloon bij de club. Dit soort onderzoek werpt nieuw licht op de cyclonen van turbulent Jupiter en verschaft astronomen nieuw inzicht in hoe de atmosferen van gigantische planeten werken.

Einde van de missie
Juno zal aan het eind van zijn missie opdracht krijgen om zich in de atmosfeer van Jupiter te boren. Dat is een bewuste keuze: NASA wil voorkomen dat de sonde straks zonder brandstof en dus stuurloos door de ruimte gaat dwalen en mogelijk neerkomt op één van de manen van Jupiter. Onderzoekers achten het namelijk niet onmogelijk dat op die manen leven mogelijk is. En daarom willen ze die manen ongerept laten. Wanneer het einde van Juno nabij is, weten we nog niet. Oorspronkelijk zou de Juno-missie op 20 februari 2018 eindigen. Maar aangezien Juno zich in een hogere baan rond Jupiter bevindt, ontvangt de ruimtesonde minder straling. En dit heeft een gunstig effect op de levensduur van de instrumenten. Hierdoor kan de missie verlengd worden tot en met 2021 en krijgen astronomen de kans om meer gegevens over de gasplaneet te verzamelen.

Bronmateriaal

" NASA Juno Takes First Images of Jovian Moon Ganymede's North Pole " - NASA
Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd