Het betekent dat de impact van diepzeemijnbouw – waar het Japanse bedrijf zich tot wendt om belangrijke mineralen te winnen die gebruikt worden in batterijen van elektrische voertuigen – mogelijk zelfs nog groter is dan gedacht.
De bodem van diepe, internationale wateren is nog vrij onontgonnen gebied. Dit betekent dat belangrijke mineralen en metalen – waar onder andere smartphones, computers, zonnepanelen en windmolens van worden gemaakt – die op het land steeds schaarser worden, in de diepzee nog ruimschoots voorhanden zijn. Op dit moment overweegt de International Seabed Authority (ISA) de regelgeving omtrent diepzeemijnbouw dan ook te versoepelen. In het recente verleden zijn er daarom al enkele tests uitgevoerd, waaronder door Japan. Maar enthousiast over diepzeemijnbouw zijn wetenschappers na analyse van de gegevens allerminst. Zo blijkt de milieu-impact van deze Japanse test nog veel groter dan verwacht.
Japanse test
Japan voerde de test in 2020 uit. Hun bestemming was ‘Takuyo-Daigo’, een onderzeese berg gelegen in het noordwesten van de Stille Oceaan. De zeebodem ligt hier vol met kobalt, een mineraal dat wordt gebruikt in de batterijen van elektrische auto’s. In totaal trakteerde Japan de onderzeese berg driemaal op een bezoekje.
Wetenschappers hebben nu verzamelde gegevens van deze Japanse proef grondig bestudeerd. Ook zij reisden naar Takuyo-Daigo af, zowel een maand vóór de mijntest, een maand erna en een jaar later. Na een zevendaagse boottocht vanuit de haven, lieten ze een op afstand bestuurbaar voertuig naar de zeebodem zakken dat videobeelden van het gebied vervaardigde. De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad Current Biology.
Afname zeedieren
De onderzoekers ontdekten dat het gebied waar Japan aan de slag was geweest, een stuk minder bewoonbaar was geworden voor oceaandieren. Zelfs een jaar na de mijntest leefden er 43 procent minder vis en garnalen dan ervoor. Dit heeft er onder andere mee te maken dat diepzeemijnbouw een pluim van sediment creëert, die zich door het omringende water verspreidt. En dat leidt ertoe dat zelfs in omliggende gebieden, buiten de mijnzone, het aantal vissen en garnalen met maar liefst 56 procent was afgenomen. Hoewel er verschillende verklaringen voor deze alarmerende afname mogelijk zijn, vermoedt het team dat het vooral te wijten is aan het feit dat de mijntest belangrijke voedselbronnen besmette.
Twee uur
De onderzoekers maken zich grote zorgen. “Ik was ervan uitgegaan dat we geen veranderingen zouden zien, omdat de mijntest van korte duur was,” vertelt onderzoeker Travis Washburn. “Ze reden twee uur met een machine over de zeebodem en de sedimentpluim legde maar een paar honderd meter af. Toch was dit al voldoende om de boel flink op te schudden.” De onderzoekers zagen geen grote afname van het aantal minder mobiele oceaandieren, zoals koraal en sponzen. De onderzoekers benadrukken echter dat deze dieren mogelijk door langere mijnbouwactiviteiten wel kunnen worden aangetast.
Regelgeving
Op dit moment beoordeelt ISA, die gezag heeft over de zeebodem buiten de jurisdictie van een bepaald land, of diepzeemijnbouw in de nabije toekomst in internationale wateren mogelijk wordt. “Het is daarom erg belangrijk dat we onze gegevens openbaar maken,” zegt Washburn. “Binnenkort worden nieuwe regels ingevoerd, dus veel belangrijke beslissingen worden nu genomen.”
Verontwaardiging
Overigens hebben wetenschappers al eerder verontwaardigd gereageerd op de versoepelde plannen omtrent diepzeemijnbouw. In 2021 verscheen er zelfs een kort epistel waarin meer dan 300 wetenschappers uit 44 verschillende landen zich tegen de plannen uitspreken. “Mijnbouw is simpelweg een te risicovolle onderneming in een reeds overbelaste oceaan,” aldus professor Douglas McCauley, als mariene bioloog verbonden aan de University of California, Berkeley en één van de ondertekenaars van de brief. “Onderzoek wijst erop dat diepzeemijnbouw unieke en belangrijke soorten bedreigt en onherstelbare schade aan zou richten aan de gevoelige mariene leefgebieden.”
Mijnbouw op zee is op zichzelf natuurlijk niets nieuws. Zo wordt er in kustwateren al langer naar kostbare grondstoffen – zoals diamanten en zand – gezocht. Dat gebeurt in de zogenoemde exclusieve economische zone (EEZ). Dat is een gebied dat zich tot enkele honderden kilometers voor de kust van een staat uitstrekt en door die staat geëxploiteerd mag worden. Maar diepzeebouw in internationale wateren is toch heel iets anders, zo stelde McCauley in gesprek met Scientias.nl al eerder. “Internationale wateren zijn biologisch heel anders. De ecosystemen in de diepzee waar bedrijven willen beginnen met mijnbouw behoren tot de meest fragiele gebieden op onze planeet.” En ze zijn niet alleen fragiel; experimenten wijzen uit dat ze verstoringen niet meer te boven komen. “Experimenten waarbij diepzeemijnbouw werd nagebootst, onthullen dat ecosystemen in de diepzee zich niet herstellen. Sporen die deze experimenten decennia geleden op de zeebodem achterlieten zijn vandaag de dag nog heel goed zichtbaar, het is alsof ze gisteren zijn gemaakt.” Wat biologen ook tegen de borst stuit, is dat het gaat om ecosystemen die veel opzienbarende soorten herbergen. Denk bijvoorbeeld aan de recent ontdekte octopus die vanwege zijn gelijkenis met het beroemde spookje ook wel Casper Octopus wordt genoemd. “Deze octopus legt zijn eitjes op de polymetallische knobbeltjes waarop de mijnbouwers het voorzien hebben.” Ook herbergen de ecosystemen veel ons nog onbekende soorten. “Het betekent dat we door diepzeemijnbouw veel populaties en soorten dreigen te verliezen nog voor ze door wetenschappers beschreven zijn.”
De onderzoekers uit de huidige studie merken op dat er meerdere onderzoeken nodig zijn om een beter inzicht te krijgen in hoe diepzeemijnbouw de oceaanbodem beïnvloedt. “We zullen hoe dan ook meer gegevens moeten verzamelen,” zegt Washburn. “Maar onze studie belicht al een belangrijk vlak dat meer aandacht nodig heeft. We zullen dit probleem op grotere schaal moeten bekijken, omdat deze resultaten suggereren dat de impact van diepzeemijnbouw zelfs groter kan zijn dan we denken.”
