Zowel de gemiddelde luchttemperatuur als de zeewatertemperatuur schoten de hoogte in, waarmee de reeks recordbrekende temperaturen van de afgelopen twee jaar werd doorgezet.
Nog niet zo lang geleden maakte Copernicus bekend dat het jaar 2024 de boeken in is gegaan als het warmste jaar ooit gemeten. De vraag is alleen hoe lang dat record zal blijven staan. We trappen 2025 namelijk meteen af met een nieuw record, want afgelopen januari blijkt wereldwijd de heetste maand ooit gemeten te zijn.
Mondiale temperaturen
In januari 2025 lag de gemiddelde luchttemperatuur op 13,23 graden Celsius, wat 0,79 graden Celsius boven het januari-gemiddelde van 1991-2020 was. Dit betekent ook dat de temperatuur 1,75 graden Celsius hoger lag dan het pre-industriële niveau. Het was bovendien de achttiende maand in de afgelopen negentien maanden waarin de mondiale gemiddelde luchttemperatuur meer dan 1,5 graden Celsius boven dat niveau uitkwam. De afgelopen twaalf maanden (februari 2024 – januari 2025) waren 0,73 graden Celsius warmer dan het gemiddelde van 1991-2020 en maar liefst 1,61 graden Celsius warmer dan het geschatte gemiddelde van 1850-1900, dat als basis wordt genomen voor het pre-industriële niveau.
Europa
Als we Europa nader bekijken, zien we dat de gemiddelde temperatuur op het Europese vasteland in januari 2025 1,80 graden Celsius was, wat 2,51 graden Celsius boven het januari-gemiddelde van 1991-2020 ligt. Dit maakte januari 2025 de op één na warmste januari ooit, na januari 2020, die 2,64 graden Celsius boven het gemiddelde lag. Vooral Zuid- en Oost-Europa, inclusief West-Rusland, kenden hogere temperaturen dan normaal. Aan de andere kant waren de temperaturen lager dan gemiddeld in IJsland, het Verenigd Koninkrijk en Ierland, Noord-Frankrijk en Noord-Fennoscandinavië.
Buiten Europa
Buiten Europa lagen de temperaturen vooral boven het gemiddelde in het noordoosten en noordwesten van Canada, Alaska en Siberië. Ook in Zuid-Amerika, Afrika, grote delen van Australië en Antarctica waren de temperaturen hoger dan normaal. Daarentegen was het kouder dan gemiddeld in de Verenigde Staten en het oosten van Rusland, met name in Chukotka en Kamtsjatka. Ook op het Arabisch Schiereiland en het vasteland van Zuidoost-Azië lagen de temperaturen onder het gemiddelde.
Zeetemperatuur
In januari 2025 lag de gemiddelde zeewatertemperatuur tussen 60 graden zuiderbreedte en 60 graden noorderbreedte op 20,78 graden Celsius, de op één na hoogste waarde ooit gemeten voor deze maand. Dit was 0,19 graden Celsius lager dan het record van januari 2024. De zeewatertemperaturen waren lager dan gemiddeld in het centrale deel van de equatoriale Stille Oceaan, maar lagen rond of boven het gemiddelde in het oosten van diezelfde oceaan. Dit suggereert dat de overgang naar La Niña-condities vertraagd of gestopt is. Elders in de oceaan bleven de watertemperaturen opvallend hoog.
Neerslag
Wat verder opvalt, is dat er afgelopen januari in grote delen van West-Europa, evenals in Italië, Scandinavië en de Baltische staten, meer neerslag viel dan gebruikelijk. In sommige regio’s leidde hevige regenval zelfs tot overstromingen. Aan de andere kant waren de neerslaghoeveelheden lager dan gemiddeld in het noorden van het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Oost-Spanje en het gebied rond de Zwarte Zee. Buiten Europa was het natter dan gemiddeld in Alaska, Canada, Centraal- en Oost-Rusland, Oost-Australië, Zuidoost-Afrika en Zuid-Brazilië. Daar kampten sommige gebieden met overstromingen en de bijbehorende schade. Tegelijkertijd was het droger dan normaal in het zuidwesten van de Verenigde Staten en Noord-Mexico, Noord-Afrika, het Midden-Oosten, Centraal-Azië en Oost-China, evenals in grote delen van Zuidelijk Afrika, Zuid-Amerika en Australië.
Zee-ijs
Het zee-ijs bereikte in het Noordpoolgebied de kleinste omvang ooit voor deze maand, met een oppervlakte die 6 procent onder het gemiddelde lag, vergelijkbaar met januari 2018. De afwijkingen waren vooral merkbaar in het oostelijke Canadese deel, inclusief Hudsonbaai en de Labradorzee, evenals in de noordelijke Barentszzee.
Rond Antarctica lag de omvang van het zee-ijs 5 procent onder het gemiddelde, wat in vergelijking met andere recente jaren relatief dicht bij het normale niveau was. Dit contrasteerde sterk met de record- of bijna-recordwaarden van 2023-2024. Het Antarctische zee-ijs is momenteel ongeveer 1 miljoen vierkante kilometer groter dan het recordlage niveau dat eind januari 2023 werd gemeten. In de zuidelijke delen van de Zuidelijke Oceaan en op Antarctica lagen de temperaturen 1 tot 2 graden Celsius boven het langjarig gemiddelde.
“Januari 2025 heeft opnieuw voor verrassingen gezorgd, met een voortzetting van de recordhoge temperaturen van de afgelopen twee jaar”, zegt Samantha Burgess, strategisch leider klimaat bij ECMWF. “Dit gebeurt ondanks de ontwikkeling van La Niña in de tropische Stille Oceaan, die normaal gesproken een tijdelijke afkoeling van de mondiale temperaturen zou veroorzaken. Copernicus blijft de zeewatertemperaturen en hun invloed op ons veranderende klimaat dit jaar op de voet volgen.”
