De aankomst markeert het einde van een bizarre 1,5 miljoen kilometer lange reis door het heelal en het begin van een prachtige missie op zoek naar de oorsprong van het universum.
Nog even en dan kan de langverwachte James Webb-telescoop echt aan de slag. De ruimtetelescoop arriveert namelijk later vandaag op zijn eindbestemming: een plek op een slordige 1,5 miljoen kilometer van de aarde.
Lagrangepunt 2
James Webb zal zich nestelen op een plek nabij het zogeheten tweede Lagrangepunt. Trek een denkbeeldige lijn van de zon naar de aarde, trek de lijn net even 1,5 miljoen kilometer langer door en je bent bij L2: het punt vanwaar de telescoop de geheimen van de kosmos moet gaan ontrafelen.
Redenen
De telescoop zal opereren vanuit een losse baan – vele honderdduizenden kilometers in diameter – rond L2. Dat er voor deze plek is gekozen, is niet zomaar. Het grote voordeel van deze positie is dat een object in L2 altijd dezelfde positie behoudt ten opzichte van de zon en de aarde. Communicatie en kalibratie met de ruimtetelescoop is daarmee eenvoudiger. Zo zal continu contact met het Deep Space Network – en verzameling krachtige radio-antennes die voornamelijk worden gebruikt om te communiceren met ruimtevaartuigen die voorbij de maan opereren – continu mogelijk zijn.
Daarnaast baadt James Webb nabij L2 in constant zonlicht, waardoor hij genoeg stroom via zijn zonnepanelen kan opwekken. Bovendien bevindt deze plek zich gezien vanaf de zon direct ‘achter’ de aarde. De baan van de telescoop zorgt ervoor dat hij uit de schaduw van zowel de aarde als de maan blijft en een vrijwel onbelemmerd zicht heeft op de nachtelijke hemel. Waarnemingen kunnen dan ook rond de klok doorgaan. L2 is dus om meerdere redenen een ideale locatie voor astronomische waarnemingen. Meerdere missies hebben dan ook al vanuit deze plek het heelal geobserveerd, waaronder de satelliet Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP), radiotelescoop Planck Observatory en ruimtetelescoop Herschel.
Koerscorrecties
Om op deze plek te komen, heeft de James Webb-telescoop al twee cruciale koerscorrecties uitgevoerd. De eerste – en de belangrijkste – voerde de James Webb-telescoop al vrij kort, ongeveer twaalf uur, na zijn lancering uit. Zestig uur na lancering volgde vervolgens manoeuvre nummer twee. Deze koerscorrectie duurde slechts 9 minuten en 27 seconden, maar dankzij deze korte manoeuvre verfijnde de telescoop zijn pad naar L2. Nu James Webb bijna op zijn eindbestemming arriveert, volgt de laatste koerscorrectie. James Webb zal zijn stuwraketten wederom kortstondig aanzetten. Deze derde ‘burn’ is nodig om de telescoop in L2 te plaatsen.
Bizarre reis
Wanneer James Webb vandaag op zijn plaats van bestemming arriveert, heeft ie er een bizarre en enerverende reis op zitten. Toen de ruimtetelescoop op eerste kerstdag werd gelanceerd, was ie als origami opgevouwen om in een Ariane-5-raket te passen. En terwijl hij door het uitgestrekte heelal raasde, klapte hij steeds meer onderdelen moeiteloos uit. Een knappe prestatie. Er konden vanaf het moment van lanceren tot het einde van de missie maar liefst 344 dingen misgaan, zo stelde het James Webb-misseteam voorafgaand aan de missie. Maar James Webb heeft al zijn onderdelen keurig en volgens plan uitgevouwen.
Eerste beelden
De eerste beelden van James Webb laten overigens nog wel even op zich wachten. Nadat James Webb op de plaats van bestemming is aangekomen, hebben engineers nog zo’n vijf maanden nodig om de instrumenten te kalibreren en de spiegelsegmenten zo uit te lijnen dat ze samen als één grote spiegel gaan functioneren. Ook is die tijd nodig om de telescoop verder af te laten koelen; de telescoop moet heel koud zijn om het infrarode licht van lichtzwakke, verre objecten waar te nemen. De eerste waarnemingen worden dan ook pas eind juni verwacht.
Maar vanaf dan zal Webb elke fase van de kosmische geschiedenis onderzoeken – van binnen het zonnestelsel tot de meest verre waarneembare sterrenstelsels in het vroege heelal, en alles daartussenin. Webb zal nieuwe en onverwachte ontdekkingen onthullen en de mensheid helpen de oorsprong van het universum en onze plaats daarin te begrijpen.
