Vanavond knallen de champagnekurken door de kamer. Hoogste tijd voor het laatste deel van ons grote jaaroverzicht.
In de voorgaande weken kon u hier al lezen wat er in het eerste en tweede deel van 2011 op wetenschappelijk gebied allemaal gebeurde. Vandaag is het tijd voor het derde en laatste deel. En ook tussen september en december deden zich genoeg spannende ontwikkelingen voor. Kijk zelf maar!
Wolf
September is nog maar net begonnen als bekend wordt dat de wolf terug is van weggeweest. Het beest verdween in 1897 uit ons land en duikt in 2011 nabij Duiven (Gelderland) weer op en niet veel later wordt deze ook op de Veluwe gesignaleerd. Hoewel de wolven – mede dankzij sprookjes – te boek staan als gevaarlijke dieren is er niet direct reden voor paniek. Wolven vallen niet zomaar aan: ze mijden de mens liever.
Hufter
In augustus publiceren Diederik Stapel en Roos Vonk hun inmiddels legendarische paper waarin ze stellen dat vlees ervoor zorgt dat mensen hufters worden. Begin september wordt duidelijk dat er niets van het onderzoek klopt. Stapel blijkt herhaaldelijk gesjoemeld te hebben met onderzoeksresultaten en ook de gegevens waarop de conclusies in het vleeseters-zijn-hufters-onderzoek gebaseerd zijn, blijken verzonnen.
Genenvermenging
De afgelopen tijd is er heel veel onderzoek gedaan naar de genenvermenging van Neanderthalers en moderne mensen. En daardoor is een beetje het beeld ontstaan dat de twee regelmatig de lakens deelden. Onderzoekers vegen die aanname in september echter snel van tafel: de twee soorten hebben in al die jaren maximaal 430 keer seks gehad. Als u dan bedenkt dat de twee soorten zo’n 10.000 jaar samen door brachten, gaat het om één vrijpartij in de 50 jaar.
Skywalker
Ook in de ruimte rommelt het in september. Wetenschappers ontdekken er voor de allereerste keer een planeet met twee zonnen. Of Luke Skywalker misschien van deze planeet afkomstig is, is onduidelijk, maar het zou zomaar kunnen.
UARS
Flinke onrust ontstaat wanneer in september duidelijk wordt dat UARS – een dode satelliet van NASA – elk moment stuurloos naar beneden kan komen. Het loopt allemaal met een sisser af en de satelliet belandt niet in bewoond gebied.
Sneller dan het licht
Nog meer ophef eind september als wetenschappers bekend maken dat ze deeltjes sneller hebben laten reizen dan het licht. Zat Einstein er dan helemaal naast? En behoort tijdreizen dan toch wel tot de mogelijkheden? Andere wetenschappers geloven er nog niet in en bekritiseren het werk flink. Daarop wordt het experiment nog eens herhaald, maar dit levert dezelfde resultaten op: sommige deeltjes kunnen echt sneller dan het licht reizen.
Welkom thuis!
Begin november is het dan eindelijk zover. Het Mars500-team ‘arriveert weer op aarde’. Het team simuleerde een reis naar Mars en zat daarvoor 500 dagen in een afgesloten ruimte. Een interessant experiment waaruit moest blijken of de mens wel bestand is tegen zulke lange reizen.
Gevaarlijk
Gevaarlijke virussen ontwikkelen zich meestal in de natuur. Maar soms hebben wetenschappers er ook een handje in, zo blijkt. Onderzoekers laten het vogelgriepvirus doelbewust muteren tot een zeer gevaarlijke variant die van mens op mens overdraagbaar is. Het doel? Ons voorbereiden voor het geval zoiets in de natuur gebeurt. Lang niet iedereen kan de goede bedoelingen van de wetenschappers waarderen, want wat als dit virus ontsnapt of in verkeerde handen terechtkomt?
Higgs
In december wordt duidelijk dat wetenschappers mogelijk een glimp van het befaamde Higgs-deeltje hebben opgevangen. Pas in 2012 zal duidelijk worden of ze het Higgs-deeltje echt op het spoor zijn.
André Kuipers
Toch wel één van de belangrijkste hoogtepunten van dit jaar: het begin van de ruimtereis van ‘onze’ André Kuipers. De lancering verloopt gesmeerd en de komende maanden is Kuipers druk bezig in het ISS.
Natuurlijk was er in de laatste maanden nog veel meer interessant wetenschappelijk nieuws, maar het is onmogelijk om alles uit te lichten. Nog kort enkele wetenschappelijke hoogtepuntjes: de politie gaat met behulp van de wetenschap misdaden die nog gepleegd moeten worden, bestrijden. Onderzoekers ontwikkelen mondwater dat de tandarts wel eens zijn baan kan kosten. De kans dat uw goudvis boos is, is zeer groot, zo blijkt uit onderzoek. En wetenschappers ontdekken de kleinste kikkers ooit en de cyborg-insecten komen eraan!