Motivatie is lang niet altijd een bewust proces. Het brein kan zelf besluiten iets te willen, zonder dat ons bewustzijn er iets van weet. Uit nieuwe onderzoek blijkt nu dat onze beide hersenhelften daar zelfs over in de clinch kunnen liggen: soms wil de ene helft iets wel en de andere niet. En wij? Wij merken daar niets van!
Lang dachten psychologen dat motivatie een bewust proces was. U wilt iets en u probeert dat te pakken te krijgen. Maar enkele jaren geleden toonde onderzoeker Mathias Pessiglione aan dat motivatie soms ook een onbewust proces is.
Subliminale boodschap
Hij liet proefpersonen een fractie van een seconde foto’s van een euro of een eurocent zien en de proefpersonen moesten zo hard mogelijk in een voorwerp knijpen om een zo groot mogelijk deel van die euro of eurocent te krijgen. Maar: de foto’s van de euro of eurocent verschenen zo snel dat het bewustzijn deze onmogelijk kon oppikken. Het waren zogenaamde subliminale boodschappen: boodschappen die alleen door het onderbewustzijn werden ‘gezien’. Toch knepen de proefpersonen veel harder wanneer ze een euro ‘zagen’.
Links of rechts?
In het nieuwe onderzoek gingen de wetenschappers nog een stap verder. Ze wilden weten of het mogelijk is om één hersenhelft tegelijkertijd te motiveren. Proefpersonen moesten naar een scherm kijken waarop in het midden een kruis stond. Vervolgens verscheen er aan de linker- of rechterkant van het kruis weer razendsnel een euro of eurocent. De resultaten zijn opvallend. Wanneer de munt aan de rechterkant verscheen en een waarde van een euro had, knepen de mensen veel harder dan voor een eurocent. Wanneer dezelfde munt aan de linkerkant verscheen, werd er niet harder geknepen.
Daarmee toont dit onderzoek aan dat beide hersenhelften niet tegelijkertijd gemotiveerd kunnen worden. “Het verandert het idee dat we hebben over motivatie,” vertelt één van de onderzoekers. “Het is een raar idee dat bijvoorbeeld de rechterhand meer gemotiveerd is dan de linkerhand.” Volgens de onderzoekers kan deze studie ons helpen om beter te begrijpen hoe beide hersenhelften samen of apart ons gedrag sturen.