Tinder voor fruitvliegjes? De mannetjes moeten er niet aan denken. Ze kunnen er namelijk bijzonder slecht tegen als ze worden afgewezen door de vrouwtjes. Daar worden ze gefrustreerd van en gestrest bovendien, zo blijkt uit experimenten die doen denken aan de bekende dating-app.
Onderzoekers van de Bar-Ilan University lieten mannetjesvliegen vrij bij de vrouwtjes, alleen die laatste waren helemaal niet op zoek naar een partner, dus wat volgde? De mannetjes liepen een blauwtje. De vraag was wat dat met hen deed en hoe hun gedrag anders was dan dat van mannetjes die wel net gepaard hadden of die geïsoleerd leefden en nog nooit contact hadden gehad met een vrouwtje. Het verschil was groot: de meermaals afgewezen mannetjes waren actiever, agressiever en minder sociaal naar andere mannetjes. En dat duidt op stress en frustratie. De vliegjes die nul op het rekest kregen bij de vrouwtjes, konden ook minder goed tegen honger en tegen een giftige plantenverdelger.
Trying too hard
Herhaaldelijke afwijzing is voor niemand fijn, maar voor de fruitvliegjes kan het dus zelfs een bedreiging vormen voor hun gezondheid. “We waren erg verrast door hoe de mannetjesvliegen zich gedroegen na de afwijzing. We verwachtten dat ze zouden opgeven en zich als losers zouden gedragen, maar het was opvallend dat ze het juist harder gingen proberen, agressiever werden en meer eiwitten gingen aanmaken die hen sterker konden maken”, aldus onderzoeker Galit Shohat-Ophir tegen Scientias.nl.
Het beloningssysteem in actie
Er is al wel iets bekend over het mechanisme erachter: het beloningssysteem in de hersenen van dieren zorgt ervoor dat ze in actie komen om hun kans op voortplanting en overleving te verbeteren, maar falen veroorzaakt stress. De beloning is al uitgebreid bestudeerd, maar er is nog weinig aandacht besteed aan hoe dieren reageren op mislukking of in dit geval afwijzing.
Maar het experiment toonde mooi aan hoe de herhaaldelijke afwijzing stress en frustratie veroorzaakte bij de mannetjesvliegen, terwijl de vliegen, die geen blauwtje hadden gelopen, daar geen last van hadden. Ze kunnen bovendien minder goed tegen honger, waardoor ze dus eerder sterven als ze niet genoeg te eten krijgen dan de mannetjes die niet net zijn afgewezen. Ook konden ze slechter tegen een bepaalde gifstof, wat ze extra kwetsbaar maakte.
Neuropeptiden in de bocht
Om beter te begrijpen hoe deze stressreactie werkt in de hersenen hebben de onderzoekers het signaal van neuropeptide F gemanipuleerd. Dit is betrokken bij beloning en agressie. Door de remming van de neuropeptide F-receptoren waren de vliegen minder goed bestand tegen honger. Zo zijn de effecten van de herhaaldelijke seksuele afwijzing nagebootst. Met een speciale techniek, die met licht de activiteit in specifieke cellen stimuleert, hebben de onderzoekers neuropeptide F-receptorneuronen geactiveerd. Dit bleek er ook voor te zorgen dat de vliegen slechter tegen honger konden.
“We kunnen stellen dat paren met een vrouwtje normaal gesproken een beloning is voor mannetjesvliegen en dit leidt tot een activering van neuronen die neuropeptide Y afgeven. Afwijzing leidt tot een afname van de beloning wat deze neuronen minder actief maakt”, aldus de onderzoeker. Neuropeptiden zijn kleine eiwitten die signalen sturen tussen neuronen. Ze werken op dezelfde manier als neurotransmitters, maar zijn groter en in staat om ver weg te gaan van het neuron dat ze aanmaakt.
Meer onderzoek
Deze resultaten tonen voor het eerst aan dat fruitvliegjes gestrest worden na afwijzing. De reactie in de hersenen ontstaat door een signaleringssysteem waarbij neuropeptide F betrokken is. Die speelt ook een rol bij belonings- en stressreacties in andere dieren. Nu we dat weten, is het eenvoudiger om meer onderzoek te doen naar de impact van sociale stress bij dieren met een simpel zenuwstelsel, aldus de onderzoeker. “We willen graag inzicht krijgen in de neuronen die afwijzing opmerken en de informatie doorgeven aan neuropeptide Y-neuronen.”
