Oceanen hebben het moeilijk. Door de verhoogde uitstoot van broeikasgassen kunnen ecosystemen in oceanen in elkaar storten. De gevolgen hiervan zullen gevoeld worden door mensen in ontwikkelingslanden, die vaak afhankelijk zijn van de visvangst.
Het aantal deeltjes koolstofdioxide in de atmosfeer is sinds 1960 gestegen van zo’n 320 CO2-deeltjes per miljoen deeltjes in de atmosfeer naar ruim 400 ppm (deeltjes per miljoen). En dit proces gaat steeds sneller. De afgelopen tien jaar nam het aantal CO2-deeltjes in de atmosfeer jaarlijks met 2,1 deeltjes per miljoen toe. Dit is honderd keer sneller dan tegen het einde van de ijstijd, toen de aarde ook opwarmde.
De belangrijke rol van oceanen
In een nieuw paper in het wetenschappelijke vakblad Science waarschuwen onderzoekers dat vooral oceanen het zwaar hebben. “Het aantal CO2-deeltjes in de atmosfeer is in korte tijd flink toegenomen, waardoor er veranderingen plaatsvinden in de oceanen”, zegt professor Hans-Otto Pörtner van het Ocean 2015-onderzoek. Hij is onderzoeker aan het Alfred Wegener Instituut. “Oceanen fungeren tot nu als een koelkast. Ze slaan ook veel koolstofdioxide op. Zo hebben oceanen sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw 93 procent van de extra hitte – ontstaan door het broeikaseffect – opgeslagen.”
Maar hiervoor betaalde oceanen wel een hoge prijs. Zo stijgen de watertemperaturen tot een diepte van 700 meter. Het gevolg: een massale volksverhuizing. Sommige zeedieren wonen nu 400 kilometer dichter bij de polen dan tien jaar geleden. Sommige wateren verzuren, waardoor het voor koralen steeds lastiger is om een kalkskelet te bouwen.
Er moet iets veranderen
Wetenschappers die deel uitmaakten van het Ocean 2015-project hebben op basis van de bevindingen van het IPCC een voorspelling gemaakt van de toekomst van oceanen. “Als de gemiddelde luchttemperatuur tot 2100 met niet meer dan twee graden Celsius stijgt, dan heeft dit grote gevolgen voor koralen, maar verder vinden er geen grote wijzigingen plaats”, zegt hoofdauteur Jean-Pierre Gattuso. Als de koolstofemissies net zo hoog blijven als in 2013 – dus 36 miljard ton per jaar – dan kan de situatie escaleren. “Veranderen we niets, dan is aan het eind van deze eeuw vrijwel ieder ecosysteem in de oceanen aangetast. Dit heeft grote gevolgen voor zeedieren, en dus ook direct voor mensen die afhankelijk zijn van de visserij.”
Hieronder is te zien welke zeedieren en ecosystemen het lastig krijgen. Als er tot 2100 niets verandert, dan ontspringen alleen mangroven de dans. Wanneer we wel actie ondernemen en de uitstoot van CO2 verlagen, dan kunnen we de ecosystemen van zeegrassen, vleugelslakjes, veel vissoorten en krielgarnalen redden.