Astronomen denken van wel en sluiten zelfs niet uit dat we het al gezien hebben!
De zoektocht naar buitenaards leven in ons eigen zonnestelsel richt zich momenteel met name op Mars. En ook manen als Titan en Enceladus (behorend bij Saturnus) en Europa (behorend bij Jupiter) worden gezien als goede kandidaten voor leven. Maar in het blad Astrobiology schrijven onderzoekers nu dat we eigenlijk nog een andere kandidaat aan dat lijstje moeten toevoegen: Venus.
Stikheet
Zo op het eerste gezicht lijkt dat misschien een vreemde keuze. Want op het oppervlak van Venus is het allesbehalve aangenaam. Zo is het de heetste planeet die ons zonnestelsel rijk is; de gemiddelde temperatuur ligt er rond de 460 graden Celsius! En toch – zo betogen onderzoekers nu in het blad Astrobiology – maakt dat Venus niet per definitie onleefbaar. Want het is goed mogelijk dat organismen zich hoog boven het oppervlak van Venus wel weten te redden. Sterker nog; het zou zomaar kunnen dat we die levensvormen – zonder dat we ons daarvan bewust zijn – al hebben gespot.
Leefbare historie
“Venus heeft voldoende tijd gehad om leven te ontwikkelen,” legt onderzoeker Sanjay Limaye uit. Je moet namelijk bedenken dat sommige modellen suggereren dat Venus ooit een leefbaar klimaat had en zelfs vloeibaar water op het oppervlak herbergde. Dat vloeibare water wist mogelijk wel 2 miljard jaar stand te houden. “Dat is veel langer dan vermoedelijk op Mars het geval was,” aldus Limaye.
Extreme plekken
Daar komt nog eens bij dat we van onze eigen planeet weten dat leven hoog in de atmosfeer kan gedijen. Zo zijn eerder op tot wel 41 kilometer boven het oppervlak van de aarde organismen aangetroffen (voornamelijk microben). Onderzoek heeft bovendien uitgewezen dat bacteriën onder zeer extreme omstandigheden kunnen gedijen. En waarom zouden ze dat dan ook niet kunnen in de sterk reflecterende en zure atmosfeer van Venus die voornamelijk bestaat uit CO2 en waterdruppels die zwavelzuur bevatten?
Vlekken
Leven in de wolken van Venus: het is geen nieuw idee; de beroemde Carl Sagan opperde het in 1967 al. Het idee raakte later wat in de vergetelheid, maar wordt nu nieuw leven in geblazen. Sterker nog: de onderzoekers sluiten niet uit dat we – zonder dat we het ons in eerste instantie realiseerden – al leven op Venus hebben gezien. Ze denken dan aan de mysterieuze, donkere vlekken in de wolken van Venus. “Deze vlekken houden dagenlang stand en veranderen voortdurend van vorm en contrast,” vertelt onderzoeker Sanjay Limaye. Onderzoek heeft uitgewezen dat ze bestaan uit geconcentreerd zwavelzuur en andere onbekende licht absorberende deeltjes. En die laatstgenoemde deeltje zijn ongeveer net zo groot als bacteriën op aarde. Bovendien hebben ze als het om lichtabsorptie gaat grofweg dezelfde eigenschappen als sommige microben op onze planeet. Zouden deze vlekken dan mede uit levensvormen zijn opgebouwd? De onderzoekers sluiten het niet uit. Zo zouden de vlekken het resultaat kunnen zijn van een proces dat grofweg te vergelijken is met algenbloei op aarde.
We moeten erheen!
Maar hoe kunnen we erachter komen of de atmosfeer van Venus leven herbergt? Er is eigenlijk maar één mogelijkheid, aldus onderzoeker Rakesh Mogul. “Om het echt te weten te komen, moeten we daar naartoe gaan en de wolken bemonsteren. Venus kan een opwindend nieuw hoofdstuk binnen de astrobiologie worden.”
Het goede nieuws is dat er plannen zijn voor een missie naar Venus. De Russen denken momenteel na over de Venera D-missie. Deze voert naar Venus en zou tegen het eind van het volgende decennium werkelijkheid moeten worden. Mogelijk kan er tijdens deze missie – die bestaat uit een lander en orbiter – nog een derde sonde mee worden gestuurd. De onderzoekers denken dan heel concreet aan VAMP, het Venus Atmospheric Maneuverable Platform dat momenteel nog op de tekentafel ligt. Het is een sonde die vliegt als een vliegtuig, maar zweeft als een blimp (slap luchtschip) en tot wel een jaar in de atmosfeer van Venus kan ronddolen en informatie verzamelen.