Interstellaire komeet 2I/Borisov is niet heel bijzonder

Nieuw onderzoek onthult dat de komeet als twee druppels water lijkt op de kometen die in ons eigen zonnestelsel geboren zijn.

Dat schrijven Poolse onderzoekers in het blad Nature Astronomy. Een eerste analyse van beelden van de komeet wijzen er volgens hen op dat 2I/Borisov een rode gloed, een korte stofstaart, een coma (door stof gedomineerde atmosfeer) en een ongeveer 1 kilometer grote kern bezit. “Maak ervan wat je wilt, maar afgaand op deze kenmerken lijkt het object niet te onderscheiden van de kometen die in ons eigen zonnestelsel geboren zijn,” zo stelt onderzoeker Piotr Guzik.

Baan
Hoewel er sterke overeenkomsten zijn tussen 2I/Borisov en de kometen in ons eigen zonnestelsel, zijn Guzik en collega’s er op basis van hun onderzoek wel zeker van dat 2I/Borisov uit een ander zonnestelsel komt. Er is namelijk één heel belangrijk verschil tussen 2I/Borisov en de ‘inheemse populatie kometen’ en dat is de baan. Terwijl de kometen die hier geboren zijn in een langgerekte baan om de zon cirkelen, voert de baan van 2I/Borisov de komeet op korte termijn weer uit ons zonnestelsel. En daarmee kunnen de onderzoekers in dit nieuwe paper bevestigen dat 2I/Borisov een interstellaire bezoeker is.

De interstellaire komeet, vastgelegd door de Gemini North Telescope. Afbeelding: Gemini Observatory / NSF / AURA.
‘Oumuamua
2I/Borisov is niet de eerste interstellaire ‘indringer’ die in ons zonnestelsel wordt aangetroffen. Eerder ontdekten onderzoekers al ‘Oumuamua. Dit rode, sigaarvormige object is hoogstwaarschijnlijk ook een komeet, maar mist de stofstaart en coma die we bij 2I/Borisov wel zien. Een ander belangrijk verschil tussen ‘Oumuamua en 2I/Borisov is dat onderzoekers na de ontdekking van ‘Oumuamua maar kort de tijd hadden om dit eerste interstellaire object te bestuderen, waardoor er ook vrij weinig over bekend is. 2I/Borisov lijkt ons wat meer tijd te gunnen en wetenschappers verwachten de komende maanden dan ook veel meer over dit interstellaire object en zijn afkomst te weten te komen.

Hollands tintje
Dat de Poolse onderzoekers zo kort na de ontdekking van 2I/Borisov al met details over de interstellaire komeet op de proppen kunnen komen, is mede te danken aan een computerprogrammaatje én welwillende Nederlandse onderzoekers. Een groepje Poolse astronomen schreef kort na de ontdekking van ‘Oumuamua (zie kader hierboven) een computerprogramma dat continu de online te vinden gegevens van nieuw ontdekte kometen en planetoïden doorspitte, op zoek naar meer interstellaire bezoekers. En op 8 september 2019 was het raak. Het programma ontdekte in de data een mogelijke interstellaire bezoeker en verwittigde de onderzoekers. “De code was specifiek voor dit doel geschreven en we hoopten echt dat we dit berichtje op een dag zouden ontvangen. We wisten alleen niet wanneer,” aldus Guzik. Samen met collega’s wierp hij een blik op de door het computerprogramma opgemerkte komeet, om vervolgens te moeten concluderen dat het om een interstellaire bezoeker ging. De astronomen kwamen daarop onmiddellijk in actie en zochten contact met de William Herschel Telescope op Las Palmas (Spanje), in de hoop deze telescoop te kunnen gebruiken om de interstellaire bezoeker eens wat nader te analyseren. Deze telescoop was op dat moment echter in gebruik door twee Nederlandse onderzoekers die joegen op mogelijke veroorzakers van zwaartekrachtsgolven. De Poolse sterrenkundigen vroegen de Nederlanders om wat van hun telescooptijd op te offeren en hun oproep vond gehoor. “Omdat er geen zwaartekrachtsgolven waren gemeld, besloten we naar de interstellaire komeet te kijken,” vertelt Inés Pastor Marazuela, als sterrenkundige verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en ASTRON en op dat moment in de weer met de William Herschel Telescope. “Het telefoontje had geen dag later moeten komen, want de volgende dag waren er twee meldingen van zwaartekrachtgolven en moesten we daar achteraan.”

Hier zie je drie opnames van de interstellaire komeet 2I/Borisov, gemaakt met behulp van de William Herschel Telescoop. Afbeelding: Inés Pastor Marazuela.

Twee dagen nadat de Poolse onderzoekers door hun computerprogramma op 2I/Borisov waren gewezen, konden ze zich – dankzij de welwillende Nederlandse onderzoekers – al over de eerste, met behulp van de William Herschel Telescope gemaakte, beelden van de interstellaire komeet buigen. En later volgden ook nog beelden gemaakt door de grotere Gemini North Telescope op Hawaii. Al met al leverden die beelden dus voldoende informatie op om een paper mee te vullen.

En dit paper is nog maar het begin, zo benadrukken de onderzoekers. “De komeet is nog bezig om uit de ochtendgloed van de zon te komen en de helderheid ervan neemt nog altijd toe,” stelt onderzoeker Waclaw Waniak. “De komeet zal nog enkele maanden waar te nemen zijn en daarom denken we dat de beste (onderzoeksresultaten, red.) nog moeten komen.” Binnenkort hopen de onderzoekers de komeet onder meer met de Gemini North Telescope te bestuderen. En ook ESO’s Very Large Telescope wordt nog op 2I/Borisov gericht. We gaan dan ook ongetwijfeld nog veel meer horen over deze komeet en mogelijk ook over het stelsel waarin deze oorspronkelijk huisde.

Bronmateriaal

"Nederlandse onderzoekers offeren telescooptijd voor blik op eerste interstellaire komeet" - Astronomie.nl
"Interstellar Comet with a Familiar Look" - Jagiellonian University (via Eurekalert)
Afbeelding bovenaan dit artikel: Gemini Observatory / NSF / AURA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd