Inleiden van bevalling mogelijk toch niet zo onschuldig: kinderen scoren later lager op Citotoets

Een moeder kiest soms in overleg met de gynaecoloog voor het opwekken van de bevalling, zonder dat er een medische reden voor is. Dat zou echter weleens gevolgen kunnen hebben voor de latere schoolprestaties. 

Er zijn allerlei redenen waarom een gynaecoloog kan besluiten dat het nodig is om de bevalling kunstmatig op te wekken. Dat kan komen doordat de uitgerekende datum al ruimschoots verstreken is, maar ook vanwege langdurig gebroken vliezen, groeivertraging van het kind en een verslechterd functioneren van de placenta. Moeders mogen echter ook zelf kiezen voor een inleiding zonder medische indicatie. Een inleiding bestaat uit twee fasen: het rijpen van de baarmoedermond en de ‘doorleiding’, waarbij de vliezen breken en de weeën gestimuleerd worden met weeënopwekkers.

In het onderzoek van het Amsterdam UMC zijn de Nederlandse geboortegegevens geanalyseerd van meer dan 250.000 kinderen van witte moeders uit ongecompliceerde zwangerschappen, die in week 38 tot en met 42 zijn ingeleid. Hieruit blijkt dat kinderen die in week 38 tot en met 41 met een opgewekte bevalling ter wereld zijn gekomen 12 jaar later gemiddeld een lagere Citoscore halen. Dit leidt in de regel tot een lager schooladvies en duidt op slechtere schoolprestaties. Er was geen significant verschil in schoolprestaties te vinden bij de groep opgewekte bevallingen in week 42.

Minder vaak havo-vwo-advies
Arts-onderzoeker Renée Burger van het Amsterdam UMC vertelt aan Scientias.nl: “We laten zien dat bij iedere week zwangerschapsduur van 37 tot en met 41 weken, bij een ongecompliceerde zwangerschap, kinderen die worden geboren na een ingeleide bevalling gemiddeld iets lager scoren op de Citotoets dan kinderen geboren na een afwachtend beleid. Het scheelt ongeveer 1 punt op een schaal die loopt van 500 tot 550. Dit is maar een klein verschil, waar het individuele kind niet veel van zal merken, maar op populatieniveau betekent het dat minder kinderen een havo-vwo-advies krijgen: bij 39 weken 50 procent in plaats van 54 procent”, legt Burger uit.

“Onze hypothese achter de associatie die we vinden, is dat inleiding ervoor zorgt dat kinderen eerder geboren worden dan ze eigenlijk biologisch van plan waren. Voor een kind dat bijvoorbeeld eigenlijk bij 41 weken geboren zou moeten worden, is een bevalling bij 39 weken door een inleiding een soort relatieve ‘vroeggeboorte’. Inleiding is dan dus niet zozeer slecht voor de hersenen, maar onze theorie is wel dat het ervoor zorgt dat kinderen eerder geboren worden, en er dus wellicht minder tijd is voor rijping van de hersenen in de baarmoeder”, verklaart Burger.

Minder kans op hoger onderwijs
Alle basisscholen laten de kinderen een Citotoets maken in groep 8 van de basisschool, wanneer zij ongeveer 12 jaar oud zijn. Deze toets is verplicht in Nederland. De Citoscore geeft een indicatie van de intellectuele capaciteiten van het kind. Leraren wegen dit mee in het individuele schooladvies voor het middelbaar onderwijs. Uit de studie blijkt dat de groep kinderen waarbij de bevalling is ingeleid vóór week 42 een significant lagere kans heeft om het hoger onderwijs (HBO/WO) te bereiken. Zo zijn de hoger onderwijspercentages voor een opgewekte geboorte in week 38 bijvoorbeeld 48 procent, tegenover 54 procent bij niet-opgewekte geboortes.

“Het is verbazingwekkend om te zien dat het verschil in havo-vwo-advies op populatieniveau zo substantieel is. Ook hadden we niet verwacht dat het verschil in Citoscore tussen inleiden en afwachten nog zichtbaar was tot en met 41 weken, en niet tot bijvoorbeeld week 39 of week 40″, vertelt Burger.

Kanttekeningen
Een kanttekening is wel, dat er mogelijk andere factoren een rol spelen. “We hebben in de analyses gecorrigeerd voor verschillende factoren waarvan we weten dat ze mogelijk van invloed zijn, zoals opleidingsniveau van de moeder en de sociaaleconomische status. Hoewel we denken dat we voor de belangrijkste factoren gecorrigeerd hebben, en we dus aan kunnen nemen dat er echt een associatie is, is het altijd mogelijk dat er nog andere onbekende onderliggende factoren zijn die we niet meenemen. Dat is een beperking van het onderzoek, die we benoemen in het artikel.”

Terughoudend zijn met inleiden
De onderzoekers denken dat het beter is om terughoudend te zijn met het opwekken van een bevalling. “Natuurlijk, als er een indicatie is om vóór 41 weken te bevallen, is er geen twijfel over mogelijk dat we tot actie overgaan. Maar als er geen medische reden voor is, moeten we erg voorzichtig zijn met inleiden. Het is belangrijk om rekening te houden met dit soort subtiele negatieve bijwerkingen, die pas op langere termijn tot uitdrukking komen”, zegt gynaecoloog en onderzoeker Wessel Ganzevoort van Amsterdam UMC over de publicatie.

Bronmateriaal

"Offspring school performance at age 12 after induction of labor versus non-intervention at term: a linked cohort study" - Acta Obstetricia Et Gynecologica Scandinavica
Interview met Renée J. Burger. arts-assistent Verloskunde & Gynaecologie in het Amsterdam UMC
Afbeelding bovenaan dit artikel: Kipgodi / Getty (via Canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd