Onderzoekers zijn op de fossiele resten van een angstaanjagende en gigantische zeehagedis gestuit, die 66 miljoen jaar geleden over de oceanen heerste.
In de geschiedenis van de aarde hebben heel wat angstaanjagende dieren de revue gepasseerd. Denk aan roofzuchtige dinosaurussen en gigantische slangen. Maar niet alleen op het land maakten afschrikwekkende dieren gebieden onveilig. Aan het einde van het Krijt, zo’n 66 miljoen jaar geleden, bestonden er namelijk ook echte zeemonsters. Terwijl dinosauriërs op het land floreerden, werden de zeeën geregeerd door zogenaamde mosasauriërs; gigantische zeereptielen. En nu hebben onderzoekers de fossiele overblijfselen van een wel heel roofzuchtige soort opgegraven.
Mosasauriërs waren geen dinosauriërs, maar enorme zeehagedissen die tot wel twaalf meter lang konden worden. Ze zijn verre verwanten van hedendaagse leguanen en varanen. Hoe deze zeemonsters eruitzagen? Een beetje zoals een Komodovaraan, maar dan met vinnen in plaats van poten en een haaiachtige staartvin. Overigens waren het niet allemaal akelige beesten. Sommige hadden het alleen op kleine prooien voorzien zoals vis en inktvis, terwijl andere ammonieten en mosselen verpletterden.
Onderzoekers ontdekten de gefossiliseerde resten van de nieuwe soort, die Thalassotitan atrox is genoemd, nabij de Marokkaanse stad Casablanca. En het moet een afschrikwekkend zeemonster zijn geweest, zo schrijven ze in het vakblad Cretaceous Research. Thalassotitan had een enorme, 1,4 meter grote schedel en werd maar liefst negen meter lang, waardoor het dier zich kon meten met hedendaagse orka’s (het grootste roofdier van de oceaan vandaag de dag). “Thalassotitan was een geweldig, angstaanjagend dier,” aldus onderzoeker Nick Longrich. “Stel je een Komodovaraan voor gekruist met een witte haai, een T. rex en een orka.”
De bek van Thalassotitan atrox
Terwijl de meeste mosasauriërs uitgerust waren met lange kaken en smalle tanden – waarmee ze goed vis konden vangen – had Thalassotitan juist een korte, brede snuit en massieve, kegelvormige tanden – net zoals een orka. Met dergelijke tanden kon Thalassotitan waarschijnlijk bijzonder goed prooien grijpen en verscheuren. Volgens de onderzoekers wijst dit erop dat dit angstaanjagende zeemonster een toproofdier was, dat zich helemaal bovenaan de voedselketen bevond.
Wat daarnaast opvalt, is dat veel tanden van Thalassotitan gebroken en versleten zijn; iets dat niet aan het verorberen van vis toegeschreven kan worden. In plaats daarvan suggereert dit dat de gigantische zeehagedis andere mariene reptielen op het menu had staan, waarbij hij zijn eigen tanden vermorzelde terwijl hij de botten van zijn prooien greep en verslond. Sommige tanden zijn hierdoor zelfs zo zwaar beschadigd geraakt, dat ze bijna tot aan de wortel zijn afgeslepen.
Slachtoffers
Naast de fossiele resten van dit afschrikwekkende zeemonster, denken de onderzoekers ook de gefossiliseerde overblijfselen van enkele van zijn slachtoffers te hebben opgegraven. Vlakbij de Thalassotitan– resten vonden ze namelijk de botten van grote roofvissen, een zeeschildpad, een schedel van een plesiosaurus en de kaken en schedels van ten minste drie verschillende soorten mosasauriërs. Deze onfortuinlijke dieren vertonen allemaal tekenen van zuurslijtage. Het zou daarom goed kunnen dat ze in de maag van Thalassotitan zaten, kort voordat het beest de resten weer uitbraakte.
Indirect bewijs
Hoewel dit erg tot de verbeelding spreekt, houden de onderzoekers een slag om de arm. “Het is indirect bewijs,” zegt Longrich. “We kunnen niet met zekerheid zeggen welke dier al deze andere mosasauriërs heeft opgegeten. Maar we beschikken over de botten van mariene reptielen die zijn gedood en opgevreten door een groot roofdier. Vervolgens vinden we op dezelfde plek Thalassotitan; een soort die past bij het profiel van de moordenaar en gespecialiseerd is in de jacht op andere mariene reptielen. Dat is waarschijnlijk geen toeval.”
Bedreiging
Volgens de onderzoekers vormde Thalassotitan een bedreiging voor al het leven in de oceaan – inclusief zijn eigen soortgenoten. Bovendien was het een heus vechtersbaasje. Zo bewijzen de veelvuldige verwondingen op zijn kop dat het beest vaak in gewelddadige gevechten verzeild raakte.
Einde van het dinotijdperk
Thalassotitan leefde in de laatste miljoen jaar van het dinosaurustijdperk en was een tijdgenoot van de befaamde T. rex en Triceratops. Hoewel eerder is gesteld dat mosasauriërs vlak vóór de bekende meteoriet-inslag in zwaar weer verkeerden, vinden onderzoekers tegenwoordig steeds meer bewijs voor het tegendeel. Zo lijkt het er juist op dat mosasauriërs in die tijd opbloeiden. “We vermoeden dat het leven vlak voor het einde van het dinotijdperk rijk en gevarieerd was,” stelt onderzoeker Nour-Eddine Jalil. “Verschillende dieren specialiseerden zich om zo hun eigen plek in het ecosysteem op te eisen. Thalassotitan maakt het plaatje compleet door de rol van toproofdier op zich te nemen.”
Onderzoek gaat door. Want mogelijk liggen er nog veel meer pareltjes in de uitgestrekte Marokkaanse vlakte te wachten op ontdekking. “Er moet nog zoveel meer worden gedaan,” zegt Longrich. “Marokko heeft een van de rijkste en meest diverse mariene fauna’s uit het Krijt die we kennen. We zijn pas net begonnen met het begrijpen van de diversiteit en de biologie van mosasauriërs.”
