Mogelijk klapt een planetoïde in 2032 op de maan. Wat maakt het uit, kun je denken. Nou dat kan behoorlijke gevolgen hebben voor de satellieten op aarde, blijkt uit een nieuwe studie.
De planetoïde in kwestie heet 2024 YR4. Het object heeft een doorsnee van zo’n 60 meter. Dat lijkt misschien klein, maar het is groot genoeg om een stad van de kaart te vegen als het ding zou inslaan op aarde.
Geen bedreiging voor aarde
Eerder dit jaar nog werd gedacht dat 2024 YR4 een bedreiging voor onze planeet zou kunnen zijn. De kans op een inslag werd geschat op 3,1 procent. Inmiddels is uitgesloten dat de planetoïde de aarde gaat raken, maar de maan is nog niet buiten schot. De kans dat het object de maan raakt, is 4,3 procent, toonden recente metingen van de James Webb-telescoop aan. Dat is nog steeds een kleine kans, maar wel een met grote gevolgen. Het zou zelfs de grootste inslag op de maan in 5000 jaar zijn.
De klap is qua energie vergelijkbaar met een kernexplosie en volgens nieuwe computersimulaties slingert er door de inslag tot wel 100 miljoen kilo maanmateriaal de ruimte in. En dat blijft (natuurlijk) niet allemaal netjes in een baan rond de maan. Het is fifty-fifty of de planetoïde inslaat op de kant van de maan die naar de aarde is gericht. Gebeurt dat dan wordt 10 procent van het puin door de zwaartekracht van de aarde naar ons toe getrokken.
We hoeven gelukkig niet bang te zijn voor brokstukken die inslaan. Daarvoor hebben we de atmosfeer. “De atmosfeer van de aarde beschermt het oppervlak tegen maanstof en brokstukken van millimeter- tot centimeterformaat”, zegt hoofdonderzoeker Paul Wiegert van de Canadese University of Western Ontario tegen persbureau AFP.
Maar voor satellieten ligt dat anders. “Een rots van een centimeter die met tienduizenden meters per seconde reist, is net als een kogel”, aldus Wiegert. En precies dat formaat brokstukken kan massaal op de aarde afkomen. In de dagen na een mogelijke inslag krijgen satellieten te maken met meer dan duizend keer zoveel meteoren als normaal. Aangezien het aantal satellieten in een baan rond de aarde naar verwachting flink toeneemt tegen 2032, is dat geen onbeduidend risico.
Spektakel aan de hemel
Maar het is niet allemaal kommer en kwel. Wij kunnen bij een inslag op de maan genieten van een enorme meteorenregen. De onderzoekers spreken in hun analyse van een “spectaculaire lichtshow” die meerdere dagen kan duren. Maar of dat echt gebeurt, blijft voorlopig onzeker. De kans op een inslag op de naar de aarde gerichte kant van de maan is vooralsnog maar 2 procent. En het duurt nog tot 2028 voordat we 2024 YR4 opnieuw goed kunnen waarnemen. Pas dan wordt duidelijk of een botsing daadwerkelijk te verwachten is.
Mocht blijken dat het echt gaat gebeuren, dan is er waarschijnlijk nog voldoende tijd om actie te ondernemen. Een ruimtevaartmissie kan de planetoïde mogelijk afleiden, vergelijkbaar met NASA’s succesvolle DART-missie in 2022, die de baan van de planetoïde Dimorphos wist te veranderen door er met een ruimtesonde op in te vliegen. 2024 YR4 is ongeveer half zo breed en heeft maar 10 procent van de massa van Dimorphos. Het zou dus een geschikt doelwit zijn voor een nieuwe test van onze planetaire verdediging.
Mislukte afbuiging
Maar het is oppassen geblazen volgens Wiegert, want als de planetoïde slechts langs de aarde scheert en een botsing moet worden voorkomen, is het risico van een mislukte afbuiging ook groter. “Dat kan een beetje gevaarlijk zijn”, zegt hij. Maar wat er precies gaat gebeuren, is dus nog afwachten. Pas in 2028 komt er meer duidelijkheid over welke kant de planetoïde precies op vliegt.
Het onderzoek is overigens nog niet peer-reviewed, wat wil zeggen dat het nog niet is beoordeeld door vakgenoten. Wel is het inmiddels ingediend bij het wetenschappelijke tijdschrift Astrophysical Journal Letters.
Op 27 september 2022 sloeg het DART-ruimtevaartuig van NASA in op de planetoïde Dimorphos, een satelliet-asteroïde met een doorsnee van 160 meter die rondom asteroïde Didymos (780 meter doorsnee) cirkelt (lees er hier meer over). Het was de allereerste keer dat de mensheid probeerde de baan van een hemellichaam te veranderen. En het lukte: de baan van Dimorphos werd na de inslag 32 minuten korter. De DART-missie (Double Asteroid Redirection Test) was daarmee een cruciale stap in de ontwikkeling van strategieën om onze planeet te verdedigen tegen buitenaardse bedreigingen.
