Op 13 mei 2009 maakte amateur-astronoom Thierry Legault een bijzondere foto van de zon. Op onze moederster lijkt een kleine zonnevlekkengroep zichtbaar, maar schijn bedriegt.
In deze week werd de Hubble-ruimtetelescoop namelijk gerepareerd door astronauten aan boord van de spaceshuttle Atlantis. De shuttle en de telescoop bewogen voor de zonneschijf langs, waardoor het duo vanaf het aardoppervlak te zien was als twee kleine zonnevlekjes. De grote vlek is de spaceshuttle. Kijk maar eens goed naar de vorm van het silhouet. Je herkent waarschijnlijk de vleugels. De kleine ‘zonnevlek’ is de Hubble-telescoop.
Klik op de foto hieronder om Hubble en Atlantis beter te zien.
In een flits voorbij
Aan deze foto ging veel planning vooraf. Atlantis en Hubble waren namelijk minder dan één seconde (!) zichtbaar voor de zonneschijf. Daarnaast was deze overgang alleen te zien vanaf een strookje van slechts enkele kilometers breed. Legault stond op de juiste plek en op de juiste tijd klaar om deze foto te maken, maar hij had slechts één kans om het goed te doen. Dat is hem gelukt!
Geen zonnevlekken
De ruimtefoto van de week is om nog meer redenen bijzonder te noemen. Zo zijn er bijvoorbeeld geen zonnevlekken te zien op de ster. In 2009 was er namelijk sprake van een zonneminimum: een periode met weinig zonne-activiteit. Tijdens een zonneminimum is de zon heel rustig en genereert de gasbol weinig zonnevlekken en zonnevlammen. Op dit moment stevenen we overigens hard af op een zonnemaximum. De verwachting is dat dit zonnemaximum rond 2025 wordt bereikt. Vandaar dat de zon tegenwoordig veel onrustiger is dan enkele jaren geleden.
Laatste reparatiemissie
De vierde reparatiemissie in 2009 was trouwens de laatste keer dat de Hubble-telescoop werd gerepareerd. Hubble kreeg nieuwe gyroscopen, nikkel-waterstof-accu’s en instrumenten (o.a. een nieuwe groothoekcamera: de Wide Field Camera 3). Drie van de zes gyroscopen werken inmiddels niet meer – de laatste viel in 2018 uit – maar gelukkig kan Hubble op de resterende drie nog blijven werken. Mocht Hubble ooit stoppen met functioneren, dan hebben we in ieder geval de James Webb-telescoop nog.
