De ijsberg kan binnenkort vastlopen voor de kust van het eiland en het leven van pinguïns en zeehonden onmogelijk maken.
Ondertussen heeft de gigantische ijsberg A68, die in 2017 afbrak van de Larsen C-ijsplaat, al duizenden kilometers afgelegd. De ijsberg dobbert al jaren richting het noorden en is nu nog maar 120 kilometer van het sub-Antarctische eiland Zuid-Georgië verwijderd. Onderzoekers beginnen zich steeds meer zorgen te maken. Want als A68 op zijn huidige koers blijft, zou de ijsberg binnenkort weleens vast kunnen lopen in de ondiepe wateren voor de kust van Zuid-Georgië. En dat kan gevolgen hebben voor de vele dieren die hier leven.
A68 brak op 12 juli 2017 van de Larsen C-ijsplaat af en koos het ruime sop. De ijsberg was toen zo’n 5800 vierkante kilometer groot en woog meer dan een biljoen ton. De ijsberg was qua omvang vergelijkbaar met de provincie Gelderland en ging de boeken in als de grootste ijsberg die we ooit hebben gezien. Inmiddels zijn we drie jaar verder en is A68 er nog steeds. Hoe het de ijsberg in de afgelopen jaren is vergaan? Gehinderd door zee-ijs bleef de ijsberg eerst bijna twee jaar – vrijwel intact – bij Larsen C rondhangen. Het was volgens onderzoekers te wijten aan het feit dat de omringende Weddellzee bedekt is met zee-ijs dat de ijsberg min of meer op zijn plek hield. Begin 2019 ging A68 dan toch op reis en werd meegevoerd door de oceaanstroom die bekend staat als de Weddell Gyre. Op dit moment drijft de ijsberg nog altijd af naar het noorden. De ijsberg ziet er nog vrij goed uit, al dreigt hij ieder moment verder uit elkaar te vallen.
Op dit moment is de ijsberg nog zo’n 3900 vierkante kilometer groot. Voor je beeldvorming, dat is vergelijkbaar met de grootte van de provincie Noord-Holland. Onderzoekers houden de ijsberg al sinds hij aan zijn grote reis begon, nauwlettend in de gaten. En ondertussen beginnen onderzoekers zich steeds meer zorgen te maken. De ijsberg blijkt namelijk nog altijd op ramkoers met Zuid-Georgië te liggen. Het zou daarom goed kunnen dat de monsterlijke ijsberg nog deze maand voor de kust van het eiland vast gaat lopen. Op die manier zou A68 grote schade aan kunnen richten en de daar levende pinguïns en zeehonden in het vaarwater kunnen komen te zitten.
Bekijk in deze video de reis van de monsterlijke ijsberg A68.
Expeditie
Onderzoekers hebben nu besloten om de ijsberg aan een nadere inspectie te onderwerpen. Ze hebben daarom een expeditie naar A68 op poten gezet die al volgende maand van start gaat. Aan boord van een schip van het National Oceanography Centre (NOC) zal een team van wetenschappers koers zetten naar het sub-Antarctische eiland Zuid-Georgië. “We hebben de unieke kans gekregen om de ijsberg te bezoeken,” zegt expeditieleider en oceanograaf Povl Abrahamsen. “Normaal gesproken duurt het jaren om een dergelijke expeditie te organiseren en te plannen. Maar iedereen erkent de urgentie om snel te handelen en haalt alles uit de kast om dit mogelijk te maken.”
Wilde dieren
En haast is geboden. Recente beelden hebben onthuld dat de ijsberg momenteel uit elkaar valt. Deze brokstukken kunnen belangrijke scheepvaartroutes blokkeren. Maar dat is niet het ergste. Terwijl de ijsberg afbrokkelt, sijpelt er zoet water afkomstig van het smeltende ijs in de oceaan. Het onderzoeksteam wil dan ook gaan bestuderen wat de impact is van dit zoete water in een deel van de oceaan waar pinguïnkolonies, zeehonden en walvissen leven. “We moeten de effecten begrijpen die enorme ijsbergen kunnen hebben op wilde dieren en het leven in de zee,” legt de Britse minister Lord Goldsmith uit. De wateren rond Zuid-Georgië worden gezien als één van de biologisch meest rijke plekken op aarde. Het gebied herbergt meer mariene soorten dan de Galapagos en is één van de grootste beschermde mariene gebieden ter wereld. En dus zullen de onderzoekers de impact van de gigantische ijsberg op één van ’s werelds belangrijkste ecosystemen in kaart gaan brengen.
Aantasten
Op dit moment ziet het er jammer genoeg weinig rooskleurig uit. “De ijsberg zal de zeebodem aantasten door langs sponzen, slangsterren, wormen en zee-egels te schampen,” vertelt ecoloog Geraint Tarling. “Hierdoor zal de biodiversiteit afnemen. Deze dieren slaan echter grote hoeveelheden koolstof in hun lichaamsweefsel op. Als ze door de ijsberg aangetast worden, zal al deze opgeslagen koolstof terug in het water komen en mogelijk zelfs een weg weten te vinden naar de atmosfeer. Dit zal een verdere negatieve impact kunnen hebben.” Toch erkent de onderzoeker dat de gewaagde reis van de ijsberg niet alleen maar zorgelijk is. “Terwijl ijsbergen door open water reizen, zetten ze grote hoeveelheden mineraalstof af,” legt Tarling uit. “Dit zal vervolgens door plankton worden opgenomen en op die manier in de gehele voedselketen terechtkomen.”
Metingen
Tijdens de missie zullen er onder andere 1,5 meter lange onderwaterrobots ingezet gaan worden. Deze zullen bijna vier maanden lang metingen uitvoeren van de temperatuur, het zoutgehalte van het zeewater en het chlorofyl aan weerszijden van de ijsberg. Het team zal ook meten hoeveel plankton er in het water zit. Alle gegevens zullen vervolgens worden vergeleken met eerdere data verzameld in Zuid-Georgië en het nabijgelegen Bird Island.
Volgens de onderzoekers is het erg belangrijk om te gaan begrijpen wat de impact is van grote ijsbergen op ecosystemen. Naar verwachting zullen er namelijk in de toekomst alleen maar meer ijsbergen afbreken en het ruime sop kiezen. En dus is het belangrijk om inzichtelijk te krijgen wat de gevolgen hiervan precies zijn. Dat inzicht kan echter niet alleen met behulp van satellietbeelden verkregen worden. “Foto’s verzameld met eerdere scheervluchten hebben al enorm geholpen om enkele kenmerken die we met satellietbeelden vanuit de ruimte hebben gezien, te bevestigen,” zegt onderzoeker Andrew Fleming. “Close-upbeelden zullen echter nog meer details onthullen en blootleggen hoe de ijsberg precies uit elkaar valt. Dit zal ons in staat stellen om de bijbehorende processen beter te gaan begrijpen.”
