De Javaanse tijger wordt inmiddels al zestien jaar omschreven als ‘uitgestorven’. Door de vondst van een enkele haar komt daar nu mogelijk verandering in.
De afgelopen jaren deden er lokaal al wel verhalen de ronde waarin gesteld werd dat de Javaanse tijger Panthera tigris sondaica helemaal niet uitgestorven was, maar nog altijd op Indonesië rondwandelde. Het grote probleem was echter dat veel van deze verhalen voor roddels werden gehouden, omdat er geen hard bewijs kon worden geleverd dat deze verhalen ondersteunde. Daar lijkt nu verandering in gekomen; op een plek waar mensen eerder een Javaanse tijger dachten te hebben gespot, is een haar teruggevonden die – zo wijst DNA-onderzoek uit – hoogstwaarschijnlijk door een Javaanse tijger is achtergelaten. Dat is te lezen in het blad Oryx.
Cipendeuy
De in het blad gepresenteerde casus speelt zich af in een dorp in het westen van Java, genaamd Cipendeuy. In 2019 dacht dorpsbewoner Ripi Yanur Fajar hier op een plantage een Javaanse tijger te hebben gespot. Fajar ging daarop, geholpen door een lokale onderzoeker genaamd Bambang Andryanto, op onderzoek uit. En op het hek tussen de weg en de plantage vond het duo een enkele haar. Niet veel verder werden er pootafdrukken en klauwsporen gespot. Het verhaal werd nader onderzocht, waarbij ook de haar geanalyseerd werd (zie kader). De conclusie van de betrokken onderzoekers is duidelijk: het is erg waarschijnlijk dat de haar toebehoorde aan een Javaanse tijger.
Voor het onderzoek hebben de wetenschappers het DNA van de haar vergeleken met eerder opgeslagen DNA van een Javaanse tijger, afkomstig van het Museum Zoologicum Bogoriense, een museum in Indonesië. Tijdens deze vergelijking viel het de onderzoekers op dat het DNA wel érg op elkaar leek. Om deze bevindingen kracht bij te zetten werden de resultaten van de analyse vergeleken met die van een andere studie waarbij er ook DNA van een Javaanse tijger werd geanalyseerd.
Intrigerend
De resultaten van het onderzoek hinten op een intrigerende mogelijkheid, namelijk dat de Javaanse tijger misschien dus toch niet uitgestorven is. Vooralsnog zijn de onderzoekers duidelijk in hun verslag: er zijn meer onderzoeken nodig om het voortbestaan van de Javaanse tijger te bevestigen.
Mocht de Javaanse tijger inderdaad nog in leven zijn, wil dat niet zeggen dat de toekomst van het dier ook direct rooskleurig is. Zo wijzen de onderzoekers erop dat deze eerder door mensen op het randje van de afgrond is gebracht; tijdens de 18e en 19e eeuw werd de Javaanse tijger namelijk beschouwd als een plaag, waardoor er extreem zwaar werd gejaagd op het dier (en deze dus uiteindelijk waarschijnlijk uitstierf). En als de Javaanse tijger inderdaad een miraculeuze comeback zou maken, is deze hoogstwaarschijnlijk nog steeds niet veilig, zo vrezen deskundigen. Ze baseren die conclusie onder meer op camerabeelden; in 1999 en 2000 werden in een laatste zoektocht naar Javaanse tijgers 35 camera’s in een nationaal park in het oosten van Java opgehangen. Op de resulterende beelden waren helaas geen Javaanse tijgers te zien, maar wel heel veel stropers.
