Hunker je naar meer vrije tijd? Teveel ervan is ook niet alles!

Altijd maar druk zijn kan behoorlijk wat stress opleveren. Maar onderzoekers bewijzen dat zeeën van tijd hebben ook niet de weg is naar geluk.

“Mensen klagen vaak dat ze het zo druk hebben,” zegt onderzoeker Marissa Sharif. “Ze zouden graag meer vrije tijd willen. Maar is meer vrije tijd eigenlijk wel gekoppeld aan meer geluk?” Het is een interessante vraag. En onderzoekers gingen in een nieuwe studie op zoek naar het antwoord.

Vragenlijst
In die zoektocht analyseerden de onderzoekers vragenlijsten ingevuld door 21.736 Amerikanen tussen 2012 en 2013. De deelnemers gaven een gedetailleerd verslag van wat ze de afgelopen 24 uur hadden gedaan – met vermelding van het tijdstip en de duur van elke activiteit – en rapporteerden hun gevoel van welzijn. De onderzoekers ontdekten dat naarmate de vrije tijd toenam, ook het welzijn toenam. Maar tot op zekere hoogte. Het welzijn van de deelnemers stabiliseerde na ongeveer twee uur vrije tijd. En na vijf uur vrije tijd begon het welzijn zelfs af te nemen.

Nog een vragenlijst
De onderzoekers besloten nog meer enquêtes te bestuderen. Ditmaal die van 13.639 werkende Amerikanen. De deelnemers werd gevraagd naar hun hoeveelheid vrije tijd en hoe tevreden ze waren met hun leven. Het leidde wederom tot dezelfde conclusie: meer vrije tijd leidt tot beter welzijn, maar wel tot op zekere hoogte.

Nog eentje dan…
In een laatste onderzoek voerde het team twee online experimenten uit met meer dan 6.000 proefpersonen. De deelnemers moesten zich voorstellen dat ze gedurende tenminste zes maanden elke dag een bepaalde hoeveelheid vrije tijd zouden hebben. De eerste groep had 15 minuten vrije tijd per dag, een tweede groep 3,5 uur per dag en de laatste groep had dagelijks zeven uur vrije tijd. Vervolgens moesten de proefpersonen aangeven in hoeverre ze plezier, geluk en tevredenheid zouden ervaren.

De bevindingen laten zich al raden. Deelnemers die zowel weinig als veel vrije tijd hadden, rapporteerden lager welzijn dan de middelste groep. Degenen met weinig vrije tijd voelden zich meer gestrest dan de mensen met een meer gematigde hoeveelheid vrije tijd, wat bijdroeg aan een lager welzijn. Maar degenen met veel vrije tijd voelden zich minder productief, waardoor ook zij minder tevreden waren met hun leven.

Meer vrije tijd is niet de weg naar geluk
Hoewel we dus soms roepen dat we hunkeren naar dagen waarop we even niets hoeven, is het idee dat dit geluk brengt ook maar een illusie. “Mensen zoeken vaak naar manieren om de hoeveelheid vrije tijd die ze hebben te vergroten,” vertelt Sharif in een interview met Scientias.nl. “Het lijkt alsof we altijd meer willen. Wat dat betreft is het dus best verrassend dat meer tijd hebben om te besteden zoals je zelf wilt, niet altijd meer geluk belooft.”

Productief
Waar dat precies aan ligt? “Mensen zijn bang om niets te doen,” zegt Sharif desgevraagd. “Ze worden bovendien als gelukkiger gezien als ze bezig zijn met een bepaalde taak. Drukte is daarnaast een statussymbool geworden; een teken van competentie en ambitie.”

“Drukte is een statussymbool geworden; een teken van competentie en ambitie”

Bovendien hebben mensen met veel vrije tijd vaak een gebrek aan een gevoel van productiviteit. Ze missen een doel in hun leven. Daarnaast blijkt dat mensen die veel vrije tijd hebben maar deze tijd vervolgens onproductief besteden (denk aan televisie kijken of computeren) zich minder tevreden voelen dan mensen die tevens veel vrije tijd hebben, maar deze tijd vervolgens wel productief besteden (zoals sporten, hardlopen of bezig zijn met een hobby), zo lieten de experimenten zien.

Balans
Volgens de onderzoeker gaat het dus uiteindelijk om een delicate balans. Zowel te veel als te weinig vrije tijd kunnen ons behoorlijk teneergeslagen laten voelen, ondanks dat je gevoel dat van tevoren misschien soms tegenspreekt. “Gezien de deugden van gematigdheid en de wens om productief te zijn, is het misschien niet verwonderlijk dat te veel van wat dan ook – zelfs vrije tijd – mensen niet gelukkiger maakt,” concludeert Sharif. Wat die balans overigens precies moet zijn, zou toekomstig onderzoek moeten uitwijzen. “Op basis van de bevindingen uit onze studie kunnen we daar geen concrete aanbevelingen over doen,” zegt Sharif. “De correlatiegegevens in onderzoeken 1 en 2 suggereren echter dat mensen het gelukkigst zijn als ze tussen de twee en vijf uur vrije tijd hebben. Vanaf dat punt gaat het bergafwaarts. De resultaten van de experimentele onderzoeken laten zien dat mensen met zeven uur vrije tijd minder welzijn ervaren dan mensen met 3,5 uur vrije tijd. Maar toekomstige studies zouden nauwkeuriger moeten bepalen wat de optimale hoeveelheid is.”

Gematigdheid
Hoewel de studie in eerste instantie gericht was op de vraag in hoeverre vrije tijd gekoppeld is aan geluk, blijkt ook de aanvullende verkenning naar hoe mensen hun vrije tijd precies besteden, onthullend. “Voor velen van ons die vinden dat ze niet genoeg tijd hebben, is het antwoord niet om alle verplichtingen op te geven,” onderstreept Sharif. “Onze bevindingen suggereren dat hele dagen vrij om naar eigen goeddunken in te vullen, iemand even ongelukkig kan maken. In plaats daarvan zouden we moeten streven naar een matige hoeveelheid vrije tijd.”

Voor degenen die ‘gedwongen’ opgescheept worden met veel vrije tijd, zoals gepensioneerden of mensen die hun baan hebben verloren, heeft Sharif ook nog een tip. “Ze zullen er baat bij hebben om hun vrije tijd nuttig besteden,” zegt ze. “Denk aan het doen van iets productiefs (sporten, hardlopen, een hobby), of zoek het contact met anderen op.”

Bronmateriaal

"Too much free time may be almost as bad as too little" - American Psychological Association

Interview met Marissa Sharif

Afbeelding bovenaan dit artikel: George Milton via Pexels

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd