Hubble spot flinke stofschijf bij jonge ster HR 4796A

De stofschijf heeft een doorsnee van 240 miljard kilometer, oftewel veertig keer de afstand van Pluto naar de zon.

De ster HR 4796A is slechts acht miljoen jaar oud, maar is op dit moment al wel 23 keer feller dan de zon. Wetenschappers hebben de Hubble-ruimtetelescoop gebruikt om een goed beeld te krijgen van de directe omgeving van de pasgeboren gasbol.

Om de ster is een grote stofschijf te vinden, waarin mogelijk planeten geboren worden. Het bewijs daarvoor wordt geleverd door een heldere stofring op een afstand van elf miljard kilometer van de ster.

Niet zo zeldzaam

In 1983 werd de eerste ster met een stofschijf gevonden. Met de komst van veel moderne telescopen – zoals Hubble – zijn er veel meer ontwikkelende planetaire systemen gevonden. Tot op heden zijn er veertig soortgelijke systemen gefotografeerd.

Wat verder opvalt is dat de buitenste stofschijf niet mooi rond is, maar dat deze aan één kant veel verder uitstrekt. Misschien komt dit door de beweging van de ster, die om de kern van een sterrenstelsel draait en dus door het interstellaire medium reist. Je kunt dit vergelijken met de boeggolf achter een schip. Een andere mogelijkheid is dat de rode dwergster HR 4796B de vorm van de stofschijf beïnvloedt. Deze begeleider is minimaal 87 miljard kilometer van HR 4796A verwijderd.

“Exoplanetaire stofschijven bevinden zich niet in een isolement”, concludeert wetenschapper Glenn Schneider van de universiteit van Arizona. “Interacties met het interstellaire medium of nabije sterren hebben grote gevolgen voor de evolutie binnen dit soort planetaire systemen. Onregelmatigheden in de buitenste stofschijf laten zien dat er andere krachten meespelen.”

De foto bovenaan dit artikel is gemaakt met Hubble’s 21 jaar oude STIS-instrument. Deze spectrograaf is supergevoelig en kan kleine stofdeeltjes bij andere sterren in kaart brengen.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd