Hubble kijkt vier jaar lang naar twee buren van de zon en ziet iets bijzonders

De bruine dwergen dansen namelijk met elkaar. Hubble ziet de mislukte sterren bewegen en dat hebben we te danken aan de scherpe blik van Hubble én de afstand tot de twee dwergsterren.

We kijken hier naar Luhman 16A en B, vernoemd naar de astronoom Kevin Luhman. Deze bruine dwergen bevinden zich op een afstand van slechts zes lichtjaar van de aarde, maar zijn pas in 2013 ontdekt door NASA’s WISE-telescoop. Dit komt doordat bruine dwergen mislukte sterren zijn en weinig ‘normaal’ licht afgeven. De objecten verzamelden te weinig massa om atomen in hun kernen te laten fuseren. Hierdoor gloeien ze alleen in infrarood licht.

Hubble hield het duo van 2014 tot 2018 in de gaten en zag de sterren bewegen. Overigens is dit geen schokkende ontdekking, want sterren verplaatsen zich continu om ons heen. De sterrenhemel boven ons ziet er vandaag de dag anders uit dan een miljoen jaar geleden. Deze veranderingen gaan echter zo langzaam, omdat de afstanden tussen sterren groot zijn en omdat de meeste sterren met de zon meedraaien om het centrum van de Melkweg. Dichtbij zijn veranderingen eerder te spotten, zoals in het geval van Luhman 16A en B.

Zes boogseconden in twee jaar
De totale beweging van het duo is niet meer dan zes boogseconden in twee jaar tijd. Dat is ongeveer één driehonderdste van de schijnbare grootte van de maan. Dit lijkt een indrukwekkende prestatie, maar Hubble kan bewegingen meten die meer dan een miljoen keer kleiner zijn.

Derde danspartner?
De astronomen hoopten nog een derde – tot op heden onzichtbare – danspartner te ontdekken. Helaas is er geen planeet gevonden. De twee bruine dwergen walsen dus alleen met elkaar.

Jupiterachtige wolkenbanden
Leuk weetje over Luhman 16A: deze bruine dwerg heeft een soortgelijk wolkendek als Jupiter. Wetenschappers kwamen de kolkende wolken op het spoor met behulp van polarimetrie. “Polarimetrie is verreweg de beste techniek die we hebben om wolkenbanden net zoals die van Jupiter te detecteren op bruine dwergen,” zei Frans Snik van de Sterrewacht Leiden in 2020 over deze vondst. “Enkel en alleen het feit dat we polarisatie meten geeft al aan dat Luhman 16A en 16B geen saaie bollen zijn.”

De afgelopen decennia hebben ruimtetelescopen en satellieten prachtige foto’s gemaakt van nevels, sterrenstelsels, stellaire kraamkamers en planeten. Ieder weekend halen we één of meerdere indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd