Bijna was ‘ie ermee weggekomen: de Grote Magelhaense Wolk. Maar astronomen konden de dief honderden miljoenen jaren na de daad alsnog betrappen. De wolk stal sterren van zijn buurman: de Kleine Magelhaense Wolk.
Eigenlijk waren de wetenschappers helemaal niet op zoek naar criminele activiteiten van de Grote Magelhaense Wolk. Ze waren op zoek naar MACHOs: objecten die heel zwak licht geven en ongeveer dezelfde massa als sterren hebben. Maar wat het precies zijn, is onduidelijk. Door naar MACHOs te zoeken, hoopten onderzoekers vast te stellen of de objecten deel uitmaken van donkere materie: het mysterieuze spul dat ervoor zorgt dat sterrenstelsels een samenhangend geheel vormen.
Microlensing
Als MACHOs inderdaad deel uitmaken van donkere materie, dan moet het onmogelijk zijn om ze direct waar te nemen. De onderzoekers richtten hun pijlen op de Grote en Kleine Magelhaense Wolk en pasten een techniek toe die ook wel gravitationele microlensing wordt genoemd. Hierbij beweegt een object dat zich relatief dicht bij de waarnemer bevindt voor een verre ster langs. De zwaartekracht van het object dat dichtbij staat buigt het licht van de ster zoals een lens dat ook doet. Het licht van die ster wordt helderder en objecten die zich bij de ster in de buurt bevinden zijn gemakkelijker waar te nemen. Zo kunnen bijvoorbeeld planeten worden ontdekt. Maar daar waren de astronomen niet op uit. Zij hoopten MACHOs te zien. Op basis van de waarnemingen kunnen de onderzoekers uitsluiten dat zich in MACHOs donkere materie bevindt.
Spoortje van sterren
Een andere opvallende bevinding is dat er veel meer situaties waarin microlensing optrad, voorkwamen dan men op basis van het aantal sterren zou verwachten. “In plaats van MACHOs, blijkt een spoor van sterren verwijderd uit de Kleine Magelhaense Wolk verantwoordelijk voor de situaties waarin microlensing optrad,” concludeert onderzoeker Avi Loeb. “Je kunt wel stellen dat we een misdaad van astronomische proporties hebben ontdekt.”
Botsing
Simulaties onderschrijven die conclusie. Uit de simulaties blijkt dat de meest waarschijnlijke verklaring voor de waargenomen situaties waarin microlensing optrad een niet waargenomen populatie sterren was die door de Grote Magelhaense Wolk van de Kleine Magelhaense Wolk is afgenomen. Sterren op de voorgrond in de Grote Magelhaense Wolk vormen een lens en vergroten zo het spoor van de gestolen sterren die zich achter in de wolk – aan ons zicht onttrokken – bevinden. De misdaad is overigens hoogstwaarschijnlijk allang verjaard. De onderzoekers gaan ervan uit dat de diefstal plaatsvond toen de Grote Magelhaense Wolk en de Kleine Magelhaense Wolk honderden miljoenen jaren geleden met elkaar in botsing kwamen.
De onderzoekers benadrukken dat ze enkel een spoor van de sterren hebben waargenomen en dat de sterren zelf dus nog ongezien blijven. Maar ze hopen in de toekomst meer bewijs te vinden voor de aanwezigheid van gestolen sterren in de Grote Magelhaense Wolk en wel door in de ‘brug’ van gas die de twee wolken met elkaar verbindt te zoeken naar sporen van de sterren.