Horen met uw neus en proeven met uw oren

zintuigen

Waarnemen. Dat doen we toch met onze zintuigen? Fout gedacht! Waarnemen doen we met heel ons brein. Dus als we iets horen, wordt ook onze visuele kwab actief. En als we iets proeven, heeft hetgeen we zien en horen invloed op de smaak. Een nieuw boek doet de wisselwerking tussen onze zintuigen en het brein uit de doeken. En dat is fascinerend!

Stel: u krijgt een bord friet voorgeschoteld en iemand vraagt u of de frietjes lekker smaken. U neemt een paar happen en vindt ze heerlijk. Vervolgens krijgt u nog een bord – met exact dezelfde – friet voorgeschoteld. Alleen wordt nu de belichting in de kamer waarin u zit, zo aangepast dat de frietjes groen lijken. Opeens vindt u de frietjes niet meer zo lekker smaken. Proeven we dan ook met onze ogen? Welbeschouwd wel, zo schrijft biologiedocent Thijs Hannaart in zijn nieuwste boek ‘Horen met je neus‘. “De oorzaak hiervan zijn de bimodale zenuwen. Dit zijn zenuwen die alleen actief worden als ze door twee verschillende prikkels worden geactiveerd. Dit soort zenuwen zitten op vele plekken in het brein, zo ook in de visuele schors. De bimodale zenuwen in de visuele schors blijken gevoelig voor kleur en smaak. Komen kleur en smaak niet overeen? Dan worden deze zenuwen ook niet actief, met een heel andere smaakbeleving als gevolg.”

Ingewikkelder
Het idee dat we proeven met onze tong, horen met onze oren, kijken met onze ogen, ruiken met onze neus en voelen met onze huid, is klaarblijkelijk veel te kort door de bocht. Het is ingewikkelder.

horenmetjeneusOren
Dat blijkt ook wel wanneer we in het hoofdstukje over onze oren arriveren. Daar toont Hannaart aan dat hetgeen we zien ook invloed heeft op wat we horen. “Als er ba wordt gezegd (audio), terwijl je iemand ziet die ga zegt (visueel), hoor je geen ba, maar da (illusie). Dit wordt het McGurk-effect genoemd. Verantwoordelijk voor dit effect is een hersenkwab die betrokken is bij de grens van het taal- en het kijkcentrum. In dit gebied zitten cellen die zowel op auditieve input als visuele input reageren.” Omgekeerd werkt het ook: wat we horen, heeft invloed op wat we zien. Dat is goed te illustreren met behulp van een animatie waarbij twee stippen naar elkaar toe bewegen en elkaar in het midden passeren doordat de ene stip achter de andere langs beweegt. Wanneer u vlak voordat de twee stippen elkaar passeren een klik of een piep hoort, lijkt het alsof de twee stippen elkaar niet passeren, maar botsen. Terwijl dat helemaal niet het geval is.

Experimenten
En zo staat het boek van Hannaart vol met fascinerende feitjes die continu onderbouwd worden door grappige experimenten die wetenschappers in het verleden hebben uitgevoerd. Een mooi voorbeeld daarvan is het experiment dat aantoont dat onze verwachtingen omtrent voedsel ook invloed hebben op de smaak ervan. Wetenschappers lieten mensen vijf porties voedsel proeven en gaven ze de opdracht om het hondenvoer er tussenuit te pikken. Slechts twee van de achttien proefpersonen lukte dat. “We proeven dus geen verschil tussen eendenmousse, varkenslever, spam-ham, leverworst of ‘Newman’s Own Organic Canned Turkey & Chicken Formula for Puppies. Het feit dat we geen hondenvoer lusten, komt dus door de naam ervan.”

WIST U DAT…

Hannaart eerder het boek ‘Man zoekt vrouw, vrouw zoekt man’ schreef? Het boek staat vol met (semi-)wetenschappelijke wijsheden over de liefde en alles wat daarmee samenhangt.

Vragen
Behalve feitjes worden in elk hoofdstuk ook de nodige vragen omtrent een bepaald zintuig beantwoord. Dromen mensen die blind zijn in beelden? Hoe manipuleren marketeers onze zintuigen? Waarom smaakt koud bier zo lekker? En kun je leven zonder evenwichtsorgaan? Hannaart beantwoordt de vragen kort en begrijpelijk en laat zich daarbij leiden door (recent) wetenschappelijk onderzoek.

Het boek ‘Horen met je neus’ geeft een heel andere kijk op ons brein en onze zintuigen. De wisselwerking tussen die twee is fascinerend, handig, maar biedt ook genoeg mogelijkheden om mensen te misleiden. Mogelijkheden waar onder meer marketeers handig gebruik van maken. Meer weten? Bestel het boek direct via Bol.com!

Bronmateriaal

De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ohsohappytogether (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd