Als laatste sterft de hoop, zeggen ze weleens. Het maakt al duidelijk hoe belangrijk hoop is in een mensenleven, ook al sta je daar niet altijd bij stil. Amerikaanse onderzoekers deden dat wel en ontdekten iets opmerkelijks: hoop is misschien wel belangrijker voor ons welzijn dan geluk of dankbaarheid.
Hoop is al langer aan een opmars bezig. Het wordt in de psychologie steeds vaker gekoppeld aan doelen stellen en motivatie, maar de onderzoekers van de University of Missouri gaan nog een stap verder. Ze tonen aan dat hoop een op zichzelf staande positieve emotie is die direct bijdraagt aan het ervaren van zingeving.
“Ons onderzoek verschuift de kijk op hoop van een puur cognitief proces dat met het behalen van doelen te maken heeft, naar een essentiële emotionele ervaring die het leven meer betekenis geeft”, zegt onderzoeker Megan Edwards. “Dit inzicht biedt nieuwe mogelijkheden om het psychisch welzijn van mensen te verbeteren.”
Hoop als sleutel tot een betekenisvol leven
In zes afzonderlijke studies onderzochten de wetenschappers meer dan 2300 deelnemers met diverse achtergronden. Ze analyseerden een breed scala aan positieve emoties, zoals plezier, tevredenheid, opwinding en geluk. Steeds weer bleek dat alleen hoop consistent voorspelde dat mensen hun leven als betekenisvoller ervoeren.
Volgens psychologieprofessor Laura King is het ervaren van zingeving een essentieel onderdeel van onze mentale gezondheid. Het hangt samen met allerlei positieve levensuitkomsten, zoals geluk, betere relaties, een betere lichamelijke gezondheid en zelfs een hoger inkomen.
“Het leven als betekenisvol ervaren, is cruciaal voor vrijwel alles wat je kunt bedenken als ‘goed’ in iemands leven”, aldus King. “Dit fundament van psychisch functioneren is geen zeldzame ervaring. Het is voor iedereen bereikbaar in het dagelijks leven en hoop is een van de dingen die het leven betekenisvol maken.”
Meer hoop in je leven
Dat klinkt allemaal leuk en aardig, maar ook vaag, want hoe voelt dat precies, hoop? En hoe krijg je er meer van? De onderzoekers komen met tips om hoopvoller te worden. Een eerste strategie is het bewust waarderen van positieve momenten, ook de kleine. Vaak zijn we gericht op toekomstige mijlpalen, maar gewoon opmerken wanneer iets goed gaat, kan hoop versterken.
Een tweede manier is kansen grijpen, zelfs in chaotische of onzekere tijden. Juist als het leven wankel voelt, kan het benutten van mogelijkheden het gevoel geven dat je vooruitgaat. Daarnaast helpt het om groei en potentie te waarderen, zowel bij jezelf als bij anderen. Door te erkennen dat er vooruitgang is, kun je makkelijker geloven in een positieve toekomst. Met andere woorden: ga niet bij de pakken neer zitten, maar waardeer wat goed gaat. Grijp elke kans aan om vooruitgang te boeken en als dat gebeurt, wees er dan blij mee.
Ook zorgzame activiteiten kunnen hoop vergroten. Denk aan het opvoeden van kinderen of het planten van bomen: dit symboliseert toekomst en groei. Het geeft betekenis aan je leven en laat zien dat je investeert in iets dat later vrucht draagt.
En op momenten dat het leven zwaar voelt, is het belangrijk om te onthouden dat niets permanent is. Situaties kunnen veranderen en hoop begint met het geloof dat ze dat ook zullen doen.
Hoop in moeilijke tijden
De onderzoekers vinden hun resultaten al veelzeggend. Toch denken ze dat er nog veel meer te leren valt over de kracht van hoop. “Toekomstig onderzoek zal de kracht van hoop onderzoeken, juist in de moeilijkste tijden”, zegt Edwards. “Het doel is om strategieën te ontwikkelen die mensen helpen om hoopvol te blijven en betekenis te vinden, zelfs als ze te maken krijgen met tegenslag.” De implicaties van deze studie zijn dan ook groot. In een tijd waarin veel mensen zoeken naar balans, veerkracht en zingeving, biedt hoop niet alleen troost, maar ook richting.
