Honingbijen kunnen symbolen aan nummers koppelen

Het is voor het eerst dat deze vaardigheid in een insect wordt ontdekt.

Studies hebben aangetoond dat een aantal dieren begrijpen dat symbolen nummers kunnen vertegenwoordigen, waaronder duiven, papegaaien en chimpansees. Nu hebben onderzoekers in een nieuwe studie ontdekt dat ook bijen aan dit rijtje toegevoegd kunnen worden. De studie toont voor het eerst aan dat deze complexe cognitieve vaardigheid niet beperkt blijft tot gewervelde dieren.

Rekenknobbel
Dat bijen slimme beestjes zijn, wisten we eigenlijk al wel. Zo weten we dat bijen een uitmuntende rekenknobbel hebben en bijvoorbeeld het begrip ‘nul’ snappen. Ook kunnen ze prima uit de voeten met wat eenvoudige rekensommetjes. Maar dat ze ook symbolen aan nummers kunnen koppelen is nieuw. “We zien het als een vanzelfsprekendheid nadat we het als kind hebben geleerd, maar het begrijpen van wat het cijfer ‘4’ betekent vereist een hoge cognitieve vaardigheid,” benadrukt onderzoeker Adrian Dyer. “Mensen hebben meer dan 86 miljoen neuronen in hun hersenen, bijen hebben er minder dan een miljoen. Daarnaast zijn we gescheiden door meer dan 600 miljoen jaar evolutie.”

Het Y-vormige doolhof waarin honingbijen werden getraind. Afbeelding: RMIT University

Doolhof
In de studie bouwden de onderzoekers een Y-vormig doolhof. In dit doolhof werd een aantal honingbijen getraind om een symbool met een hoeveelheid in verband te brengen. Vervolgens werd getest of de bijen hier iets van hadden opgestoken. Zo moesten ze hun nieuw verworven kennis toepassen en een symbool aan het juiste nummer koppelen, net zoals het cijfer ‘2’ ook twee bananen, twee bomen of twee hoeden kan voorstellen. En het experiment laat zien dat bijen hier inderdaad wel raad mee weten.

Leren
Honingbijen kunnen dus leren dat een symbool een numerieke hoeveelheid vertegenwoordigt. En dat is best bijzonder. Het onderzoek laat bovendien zien dat het concept ‘cijfers’ ook door hersenen worden begrepen die vele malen kleiner zijn dan de onze. “Dat bijen het vermogen hebben om iets te leren dat zo complex is als een door mensen gemaakte symbolische taal, opent spannende nieuwe wegen voor toekomstige communicatie tussen soorten,” zegt Dyer.

Implicaties
De studie heeft vergaande implicaties. Het zou bijvoorbeeld van pas kunnen komen bij de ontwikkeling van uiterst efficiënte computersystemen. Hoe? “Wanneer we op zoek zijn naar oplossingen voor complexe problemen, merken we vaak dat de natuur het werk al veel eleganter en efficiënter heeft gedaan,” legt Dyer uit. “Inzicht in hoe kleine bijenhersenen informatie verwerken opent deuren naar bio-geïnspireerd oplossingen, die slechts een fractie van de kracht van huidige verwerkingssystemen gebruiken.”

De studie laat zien dat het brein van bijen veel complexer is dan we tot nu toe dachten. Het blijft dan ook een interessant onderzoeksveld waar nog veel te ontdekken valt. Onderzoekers kwamen er bijvoorbeeld pas een jaar geleden achter dat honingbijen begrijpen dat nul minder is dan één. En met dat talent begeven ze zich in een select gezelschap.

Bronmateriaal

"Bees can link symbols to numbers" - RMIT University (via Scimex)

Afbeelding bovenaan dit artikel: chezbeate / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd