Het klinkt als iets uit een sciencefictionfilm: een scherm waaruit een virtueel object omhoog zweeft, dat je vervolgens met je blote handen kunt vastpakken. Maar dit futuristische scenario is vanaf nu een stukje minder fictie. Spaanse wetenschappers hebben namelijk een flexibel scherm ontwikkeld dat 3D-beelden toont, en ja, je kunt er écht doorheen reiken en ze aanraken.
In tegenstelling tot gewone beeldschermen, die plat en hard zijn, hebben de wetenschappers van de Universidad Pública de Navarra een flexibel scherm ontwikkeld dat je kunt aanraken en waar je zelfs doorheen kunt reiken. Het systeem creëert driedimensionale beelden die in de lucht lijken te zweven, en die je met je handen kan manipuleren. De wetenschappers beschrijven de technologie in een studie die later deze maand gepresenteerd wordt tijdens de technologieconferentie CHI 2025 in Japan.
Het geheim achter de technologie is een elastisch materiaal dat lijkt op de rekbare stof in sportkleding. Dit materiaal is verdeeld in dunne stroken die razendsnel op en neer bewegen. Door op precies het juiste moment licht op deze bewegende stroken te projecteren, ontstaat er een levensecht 3D-beeld. Deze stroken zijn zacht genoeg om je vingers er doorheen te laten gaan, maar stevig genoeg om het beeld scherp weer te geven.
Materiaal voelt beter aan dan 3D-besturing
De onderzoekers hebben verschillende materialen getest voordat ze de perfecte oplossing vonden. Een elastische band, vergelijkbaar met wat je in de tailleband van sportbroeken vindt, bleek uiteindelijk de beste keuze. Het materiaal is duurzaam en geeft ook de juiste weerstand wanneer gebruikers er doorheen reiken, volgens de onderzoekers net genoeg om te voelen waar je bent zonder oncomfortabel te worden.
Om aan te tonen dat hun uitvinding echt werkt, lieten de wetenschappers achttien proefpersonen verschillende taken uitvoeren met het systeem. Ze moesten bijvoorbeeld virtuele objecten vastpakken, verplaatsen en door een doolhof leiden. Wat bleek? De deelnemers konden deze taken niet alleen sneller uitvoeren dan met traditionele 3D-besturing, maar ze vonden het ook veel intuïtiever en prettiger in gebruik.
Geen bril nodig
Het mooie van dit systeem is dat je geen speciale brillen of handschoenen nodig hebt, zoals bij virtual reality. Je kunt gewoon met je blote handen door de beelden heen reiken. Losstaand van de coole sci fi-factor, zijn de mogelijkheden van deze technologie legio. Denk aan chirurgen die kunnen oefenen met virtuele operaties waarbij ze daadwerkelijk ‘door’ het hologram heen kunnen voelen. Of architecten die samen rond een 3D-model van een gebouw kunnen staan en direct aanwijzingen kunnen geven door de structuur aan te raken. Zelfs voor gaming opent dit nieuwe deuren: stel je voor dat je door een virtuele wereld kunt reiken en voorwerpen kunt oppakken.
Nog werk aan de winkel
De technologie heeft nog wel wat uitdagingen. Zo moet het systeem nog wat verder verfijnd worden voor langdurig gebruik, en de beeldkwaliteit kan nog een stuk beter. Wanneer een gebruiker een object vastneemt, vervormt het. Ook moet worden nagegaan of de gebruikte materialen op lange termijn hun flexibiliteit behouden. Maar het kernprincipe werkt, en dat is een doorbraak op zich. De technologie is er nu en kan in de toekomst alleen maar beter worden.
