Iedereen moet poepen, toch hebben we het er liever niet te veel over. Daarom weten we misschien ook niet precies wat normaal is en wat niet. En dat is wel belangrijk, want onderzoekers hebben aangetoond dat hoe vaak je een grote boodschap doet impact heeft op je algehele gezondheid op de lange termijn.
De wetenschappers van het Amerikaanse Institute for Systems Biology (ISB) onderzochten gegevens van meer dan 1400 gezonde volwassenen. Ze ontdekten dat hoe vaak mensen poepen een grote invloed kan hebben op hun fysieke gesteldheid. Er waren vier groepen, afhankelijk van hun stoelgangfrequentie: een groep met obstipatie, die maar een of twee keer per week naar het toilet ging, een laag-normale groep (drie tot zes keer per week), een hoog-normale groep (een tot drie keer per dag) en een groep met diarree, die dus nog vaker moest.
Vervolgens zochten de onderzoekers naar verbanden tussen de frequentie van de stoelgang en factoren zoals demografie, genetica, darmmicrobioom, bloedmetabolieten en plasma. Daaruit bleek dat er een verband was met leeftijd, geslacht en BMI. Jongere mensen, vrouwen en mensen met een lager BMI poepten gemiddeld minder vaak.
Te lang in de darm
“Eerder onderzoek heeft al aangetoond hoe de frequentie van de stoelgang een grote invloed kan hebben op de functie van het darmecosysteem”, vertelt Johannes Johnson-Martinez, de hoofdauteur van de studie. “Als ontlasting te lang in de darm blijft, gebruiken microben alle beschikbare voedingsvezels, die ze fermenteren tot nuttige korte-ketenvetzuren. Daarna schakelt het ecosysteem over naar de fermentatie van eiwitten, waardoor verschillende gifstoffen worden geproduceerd, die in de bloedbaan terecht kunnen komen.”
En dat bleken de onderzoekers perfect te kunnen terugzien: de samenstelling van het darmmicrobioom van de deelnemers gaf een duidelijke indicatie van hun poepfrequentie. Zogenoemde vezel-fermenterende darmbacteriën, vaak geassocieerd met een goede gezondheid, gedijden het best bij een gemiddelde stoelgangfrequentie, waarbij mensen één tot twee keer per dag poepten. Daarentegen kwamen bacteriën die geassocieerd worden met eiwitfermentatie meer voor bij mensen met obstipatie of diarree. De fermentatie van eiwitten door darmbacteriën kan bijdragen aan beschadiging van de darmwand.
Lever- en nierschade
Ook verschillende bloedmetabolieten – dit zijn kleine chemische stoffen, zoals glucose of vetten – hielden verband met de stoelgangfrequentie, wat wijst op een link tussen darmgezondheid en het risico op chronische ziekten. Specifiek kwamen bijproducten van eiwitfermentatie, zoals p-cresol-sulfaat en indoxyl-sulfaat, die schade aan de nieren kunnen veroorzaken, meer voor in het bloed van mensen met obstipatie. Stoffen die verband houden met leverschade waren verhoogd bij mensen met diarree. Het lijkt er dus sterk op dat er een verband is tussen hoe vaak je poept, de kwaliteit van je darmmicrobioom en orgaanschade.
Gezond leven
Het zal niet verrassen dat de mensen die veel vezels aten, genoeg water dronken en regelmatig sportten de beste stoelgangfrequentie hadden, namelijk rond de één keer per dag. “Chronische obstipatie is in verband gebracht met ziektes als alzheimer en parkinson en met chronische nierziekten”, zegt onderzoeker Sean Gibbons. “Het was echter onduidelijk of een afwijkende stoelgang echt leidt tot chronische ziekten en orgaanschade, of dat dit verband bij zieke mensen puur toeval is.”
Dat is nu dus wel aangetoond. “In een over het algemeen gezonde populatie laten we zien dat vooral obstipatie verband houdt met afwijkende bloedniveaus waarin bepaalde toxines voorkomen, die erom bekendstaan dat ze orgaanschade veroorzaken, voordat er verder klachten zijn”, vervolgt Gibbons.
Goed voor de geest
Maar een goede, regelmatige stoelgang leidt niet alleen tot een gezond lichaam, ook de geest vaart er wel bij. Er bleek namelijk eveneens een verband te zijn tussen poepfrequentie en angst en depressie. “Deze studie laat zien hoe de poepfrequentie alle lichaamssystemen kan beïnvloeden, en hoe een afwijkende stoelgang een belangrijke risicofactor kan zijn bij de ontwikkeling van chronische ziekten”, besluit Gibbons. “Dit is belangrijke informatie, zelfs in gezonde populaties, om gezondheid en welzijn verder te kunnen optimaliseren.”
