En wij Nederlanders doen het niet eens zo heel slecht.
Geen enkel land op aarde is hetzelfde. In het ene land zijn de inwoners bijvoorbeeld een stuk gastvrijer of vriendelijker dan ergens anders. Het is dan ook heel interessant om het sociale gedrag van mensen van over de hele wereld met elkaar te vergelijken. En… hoe hoog scoort Nederland eigenlijk?
Social mindfulness
In een nieuwe studie onderzochten wetenschappers een specifieke vorm van sociaal gedrag, namelijk social mindfulness. Social mindfulness is de bereidheid van mensen om rekening te houden met iemand die ze niet kennen. Het betekent eigenlijk dat je rekening houdt met anderen en bijvoorbeeld de behoeften en wensen herkent die andere mensen kunnen hebben. Het gaat daarbij bovendien om hele basale eigenschappen, zoals vriendelijkheid en behulpzaamheid.
Het is een interessante onderwerp dat sociaal gedrag vanuit een ander perspectief belicht. Ondertussen is er namelijk al veel onderzoek gedaan naar sociaal gedrag van mensen als er geld in het spel is (bijvoorbeeld in hoeverre mensen bereid zijn geld te delen met vrienden, familie of onbekenden). Maar in de nieuwe studie onderzocht wetenschappers wat er gebeurt als er géén sprake is van geld. In dat geval draait het dus echt om rekening houden met een ander, het immateriële aspect.
Het onderzoek richtte zich specifiek op de vraag in hoeverre mensen bereid zijn om een onbekende de controle over zijn of haar keuzes te gunnen. De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad PNAS.
Een voorbeeldje
Aan het onderzoek deden 8354 deelnemers mee, afkomstig uit 31 geïndustrialiseerde landen. Deze mensen kregen verschillende dilemma’s voorgelegd. Eén daarvan was de test met appels. Stel je voor dat er op een schaal één rode en twee groene appels liggen. Je mag er één kiezen, maar je weet dat er na jou nog iemand komt. Wat doe je? Kies je voor de rode, dan valt er voor de persoon na jou niets meer te kiezen. Kies je voor de groene, dan heeft de persoon die na jou komt ook nog de keus tussen een rode en een groene appel.
Verschillen
De deelnemers kregen op de computer twaalf van dergelijke hypothetische keuzes voorgelegd. De onderzoekers kozen daarbij heel bewust voor deelnemers afkomstig uit geïndustrialiseerde landen, omdat een vergelijkbare positie in het economische ontwikkelingsproces tot een betere vergelijking leidt. Misschien niet heel verrassend blijkt uit de resultaten dat er significant verschillen bestaan tussen individuen én tussen landen. Van elk land werd vervolgens de gemiddelde score van de individuen berekend.
Uitslag
Als je dus het sociale gedrag van mensen op landenniveau vergelijkt, levert dat verschillen op. Interessant genoeg blijkt Japan het hoogst op social mindfulness te scoren. Maar ook Nederland doet het helemaal niet slecht. Zo eindigen wij iets boven het gemiddelde. Onderaan de ranglijst vinden we India, Turkije en Indonesië.
Hoger, dus beter?
Betekent dit dat landen die hoger op de ranglijst staan, dan ook ‘betere’ landen zijn? “Nee, dat kun je niet zeggen,” aldus psycholoog Niels van Doesum, verbonden aan het Instituut Psychologie van de Universiteit Leiden, mede-initiatiefnemer en eerste auteur van het onderzoek. “Aan de uitkomsten van het onderzoek verbinden we geen waardeoordeel. Het belangrijkste is dat er verschillen zijn. Dat hadden we wel verwacht, maar het was nog niet wetenschappelijk vastgesteld.”
Klimaatdoelen
Vervolgens hebben de onderzoekers social mindfulness op landniveau vergeleken met enkele wereldwijde indexen, waaronder een rangorde die weergeeft hoe welwillend landen zijn om de wereldwijd afgesproken klimaatdoelen te halen. “Hier zagen we een duidelijk positieve relatie,” aldus Van Doesum. “Maar dat wil niet zeggen dat er ook een oorzakelijk verband is met social mindfulness. Hoe het precies zit met die relatie moet nog worden uitgezocht.”
Volgens de onderzoeker is deze studie slechts het begin. “‘Er wacht ons nog een lange weg als we willen weten of en hoe social mindfulness kan bijdragen aan het behalen van maatschappelijke doelen en of we het kunnen bevorderen,” stelt Van Doesum. “Maar dat zou wel mooi zijn.”