En een tatoeage op je gezicht? Dat vinden we al helemaal niks.
Tatoeages sieren tegenwoordig naar schatting één op de vier mensen wereldwijd. In de jaren 50 beleefden tatoeages een comeback in de westerse cultuur, waarbij hun populariteit vanaf de jaren 90 steeds verder toenam. Ondanks dat tatoeages nu wijd geaccepteerd zijn en veel mensen ermee rondlopen, laat een nieuwe studie verrassend genoeg zien dat we mensen zonder tatoeages toch nog altijd mooier vinden.
Verband
“Tatoeages zijn meer dan alleen inkt op de huid”, vertelt onderzoeker Selina Weiler in gesprek met Scientias.nl. “Ze zijn een cultureel en esthetisch fenomeen waarvan de perceptie sterk wordt gevormd door sociale normen en persoonlijke ervaringen.” In haar nieuwe studie wilde Weiler begrijpen hoe tatoeages onze mening over schoonheid beïnvloeden. “We keken naar hoe tatoeages de manier veranderen waarop we mensen mooi vinden”, legt ze uit. “Om meer inzicht te krijgen in sociale dynamieken en vooroordelen, is het belangrijk te onderzoeken hoe factoren zoals ervaring met tatoeages, leeftijd en het zelf hebben van tatoeages onze opvattingen over aantrekkelijkheid beïnvloeden.”
Studie
Weiler en haar team vroegen 487 Duitse volwassenen om afbeeldingen van twee modellen te beoordelen. Elk model had een andere hoeveelheid tatoeages. De tatoeages varieerden van geen tatoeage, licht, gematigd, zwaar, extreem tot zelfs tatoeages op het gezicht. De tatoeages waren geïnspireerd door natuur, geometrie en dieren, zonder teksten of politieke en religieuze boodschappen. De deelnemers beoordeelden hoe aantrekkelijk ze elke model vonden op een schaal van 1 tot 7.
Drie kenmerken
De onderzoekers bestudeerden drie kenmerken van de deelnemers: leeftijd (als indicator voor de sociale normen rondom tatoeages), het aantal tatoeages dat ze zelf hadden en hun expertise op het gebied van tatoeëren (minimaal 7 jaar ervaring als professionele tatoeëerder). De studie leidt tot enkele interessante ontdekkingen. Respondenten jonger dan 50 vonden de extreme tatoeages bijvoorbeeld mooier dan de oudere respondenten. Daarnaast gaven getatoeëerde deelnemers hogere scores voor modellen met meer tatoeages.
Schoonheidsnorm
Maar de meest opmerkelijke ontdekking is de volgende. “Hoewel tatoeages steeds meer geaccepteerd worden in de samenleving, vonden alle groepen modellen zonder tatoeages over het algemeen mooier”, aldus Weiler. “Het is opvallend dat, ondanks de populariteit van tatoeages, het ongerepte, ‘natuurlijke’ uiterlijk nog steeds als de ultieme schoonheidsnorm wordt beschouwd. Dit wijst erop dat traditionele idealen stevig geworteld zijn in onze sociale en culturele normen.”
Gezichtstatoeages
Gezichtstatoeages kregen de minste positieve reacties, zelfs van de experts. “Extreme tatoeages, inclusief gezichtstatoeages, werden door alle groepen – van experts tot getatoeëerde deelnemers – consequent negatief beoordeeld”, vertelt Weiler. “Dit benadrukt dat er nog steeds sterke sociale en culturele stigma’s bestaan tegen gezichtstatoeages. Ze worden als bijzonder controversieel gezien. Zelfs bij tatoeëerders die vertrouwd zijn met het vak, blijken ze de grenzen van esthetische acceptatie te overschrijden. De resultaten tonen aan dat diepgewortelde maatschappelijke normen en vooroordelen blijven bestaan, zelfs binnen groepen die een positieve houding hebben ten opzichte van tatoeages.”
Zichtbaarheid
Al met al laten de resultaten zien dat de zichtbaarheid en grootte van tatoeages een grote invloed hebben op hoe we ze esthetisch beoordelen. “Lichte tatoeages werden door bijna alle groepen als neutraal tot positief beoordeeld, wat aangeeft dat kleine, subtiele tatoeages breed geaccepteerd worden”, concludeert Weiler. “Maar naarmate de tatoeages groter en zichtbaarder werden, vooral de extreme varianten, daalden de schoonheidsscores flink. Deze resultaten benadrukken hoezeer de grootte en zichtbaarheid van tatoeages onze esthetische waarneming bepalen en laten zien dat bestaande sociale normen, ondanks de groeiende acceptatie van tatoeages, nog steeds diepgeworteld zijn.”
Tatoeages worden vandaag de dag dus lang niet altijd als een esthetisch pluspunt gezien. De onderzoekers zijn van plan hun studie voort te zetten. In toekomstig onderzoek willen ze bijvoorbeeld een nog dieper begrip krijgen van de relatie tussen tatoeages en aantrekkelijkheid, door bredere leeftijdsgroepen en verschillende tatoeageontwerpen in ogenschouw te nemen.
