Diederik kreeg een kijkersvraag, namelijk: hoe navigeer je met een sextant? Nou, dat legt hij helemaal uit in deze video:
Een sextant is eigenlijk niks anders dan een slimme geodriehoek met verrekijkers erop.
Je kunt het apparaat gebruiken om hoeken mee te bepalen. En specifiek als je geïnteresseerd bent in hoeken tussen dingen en de horizon.
Als je namelijk een sextant en een nauwkeurig horloge hebt dan kun je in principe overal je weg vinden op aarde.
Elk punt op aarde kun je noteren met twee cijfers. De breedtegraad die zegt hoe noordelijk of hoe zuidelijk je bent en de lengtegraad die zegt hoe oostelijk of westelijk je bent. Hoe noordelijk of zuidelijk je bent kun je zien aan hoe hoog de zon of een bepaalde ster boven de horizon staat.
Met je sextant pas je de spiegeltjes net zo lang aan totdat je zowel de ster als de horizon ziet en vervolgens vertelt het sextant je wat de hoek is.
Met behulp van een tabellenboek dat je vertelt hoe hoog de ster zou moeten staan boven de horizon, weet je nu hoe noordelijk je bent. Immers hoe noordelijker je bent hoe zuidelijker iets lijkt te staan. Je kruipt zelf omhoog naar het noorden en de zon komt dan dichterbij de horizon te staan.
Ook hoe westelijk je bent kun je hiermee meten. Je moet dan een paar metingen doen. Je gaat kijken hoe laat exact de zon bijvoorbeeld boven de haven waar je vertrekt op z’n hoogst staat en dat is eigenlijk per definitie 12 uur in de middag op die plek.
Vroeger voordat we vaste tijdzones hadden, had iedereen een eigen tijd want iedereen had een eigen 12 uur in de middag.
De aarde draait in 24 uur rond ofwel 360 graden in een dag ofwel als er 24 uur in een dag zitten draait de aarde 360/24 = 15 graden per uur. Ofwel de aarde draait een graad per 4 minuten door.
Als je nu met je sextant meerdere metingen doet rond wanneer je verwacht dat je middaguur moet zijn en je meet dat de zon niet om 12 uur maar om 12.08 op z’n hoogst staat dan weet je dat je 8 minuten verwijderd bent van je haven. Ofwel twee graden want elke graad is 4 minuten.
Dus als je je exacte tijd in je eigen haven weet kun je met een sextant uitrekenen hoe ver je van je haven bent en ook met een sextant en een tabellenboek weet je hoe noordelijk of duidelijk je bent en kun je altijd je weg terugvinden.
Supervet om te kunnen wat die zeemensen vroeger ook konden.
