Bossen in Victoria, Australië, hebben het door de toenemende hittestress erg zwaar. Uit een nieuw onderzoek blijkt dat ze in het huidige tempo in de toekomst van een ecologische zegen kunnen omslaan naar een gigantische bron van uitstoot.
De bossen bestaan voornamelijk uit de gigantische soort Eucalyptus regnans, ook wel bekend als de mountain ash. Ter illustratie: de hoogste giant ash is 99,6 meter hoog en heeft zelfs een naam: the Centurion. Deze bomensoort kan erg veel koolstofdioxide opnemen, wat goed nieuws is voor het milieu. Helaas is het tegenovergestelde ook waar: wanneer een E. regnans sterft, komt er tijdens de decompositie ongelofelijk veel koolstofdioxide vrij. Uit een nieuw onderzoek blijkt nu dat dit, door de toenemende hittestress, de komende jaren steeds vaker zal voorkomen.
Deskundige Raphael Trouve heeft meegewerkt aan het onderzoek. Hij zegt: “De mountain ash-bossen van Australië behoren tot de meest koolstofdichte ecosystemen die we hebben. Ons onderzoek wijst uit dat de opwarming van de aarde ervoor kan zorgen dat deze bossen veranderen van koolstofopnemers in koolstofbronnen, doordat veel bomen zullen sterven. Tijdens de decompositie zal er veel opgeslagen koolstofdioxide vrijkomen.” De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in Nature Communications.
Toenemende temperaturen
Voor het onderzoek heeft het team van Trouve meer dan vijftig jaar aan data geanalyseerd, afkomstig van plekken waar bomen in Australië al sinds 1947 worden gemonitord. Uit de analyse bleek dat de toenemende temperaturen ervoor zorgen dat bossen snel verdunnen, wat een bedreiging vormt voor hun capaciteit om koolstof op te slaan en zo de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Trouve legt uit: “Data laten zien dat de opwarming de strijd tussen bomen onderling intensiveert, voornamelijk doordat grondstoffen schaarser worden. Een groeiende boom heeft tijd en ruimte nodig om te overleven. Op het moment dat grondstoffen schaars worden, bijvoorbeeld door waterstress, zullen vooral de grote bomen het winnen van de kleinere, omringende bomen, waardoor deze sterven. Per graad dat de aarde opwarmt, sterft er ongeveer negen procent van de mountain ash-bossen.”
De onderzoekers verwachten dat de aarde in 2080 gemiddeld drie graden warmer zal zijn, wat zou betekenen dat tegen die tijd ongeveer een kwart van de mountain ash-bossen verdwenen is. “De dode bomen zullen decomposeren en hierbij koolstofdioxide uitstoten. De impact hiervan is vergelijkbaar met een miljoen auto’s die 10.000 kilometer per jaar rijden, gedurende een periode van 75 jaar. Voor de voorspelde krimp hebben we nog niet eens gekeken naar de impact van bosbranden, een fenomeen dat eveneens toeneemt.”
Bomen kappen
Het team heeft een mogelijke oplossing bedacht die het toekomstige tij wellicht kan keren. Trouve oppert: “Een veelbelovende optie is om selectief her en der grotere bomen te kappen, zodat andere bomen een hogere overlevingskans hebben. Dit komt doordat de overblijvende bomen dan meer water, voedingsstoffen en ruimte hebben om te groeien. Decennia aan onderzoek hebben bewezen dat uitgedunde bossen beter bestand zijn tegen droogte. Daarnaast groeien de bomen sneller en overleven ze periodes van droogte beter.”
Helemaal optimaal is deze oplossing niet: volgens de wetenschapper is het waarschijnlijk dat, door het uitdunnen van het bos, de watervoorraad van Melbourne aangetast kan worden. Het team van Trouve staat echter niet alleen in hun strijd tegen de opwarming van de aarde. Eerder dit jaar kwamen de Verenigde Naties (VN) met een lijst van vijf belangrijke veranderingen die nodig zijn om het tij te keren. Daarnaast is vorig jaar bewezen dat ook klimaatengineering een oplossing kan bieden: door wolken te maken kunnen we de opwarming remmen.
