De voorkeur ging toch wel uit naar ‘biefstuk’.
Al lange tijd breken wetenschappers zich het hoofd over de vraag of Neanderthalers planteneters of vleeseters waren. Eerdere studies hebben tegenstrijdige resultaten opgeleverd. In een nieuwe studie ging een onderzoeksteam wederom de uitdaging aan om de waarheid boven tafel te krijgen. En hun bevindingen suggereren nu dat Neanderthalers hun hand niet omdraaiden voor een stukje vlees.
Tegenstrijdig
De reden dat dit vraagstuk zo lang onopgelost is gebleven, is goed te verklaren. Onderzoek naar tandsteen van Neanderthalers gevonden op het Iberisch Schiereiland toonde namelijk aan dat deze uitgestorven mensachtige voornamelijk plantaardig materiaal verorberde. Maar andere studies, uitgevoerd op plekken buiten Iberië, wezen er juist op dat Neanderthalers bijna niets anders dan vlees aten.
Kies
In een nieuwe studie deden onderzoekers opnieuw een verwoede poging om te achterhalen wat onze nauwe verwanten consumeerden. Daarvoor bogen ze zich over een kies van een Neanderthaler, opgegraven in Spanje.
Om de positie van een diersoort – of in dit geval mensachtige – in de voedselketen te bepalen, extraheren wetenschappers normaal gesproken eiwitten en analyseren vervolgens de stikstofisotopen in het botcollageen. Deze methode kan echter vaak alleen worden toegepast op resten opgegraven in gematigde gebieden – en slechts zelden op monsters van meer dan 50.000 jaar oud. Wanneer er niet aan deze voorwaarden wordt voldaan, is analyse van stikstofisotopen zeer complex, al dan niet onmogelijk. En dit was precies het geval voor de kies die onderzoekers in de huidige studie aan een nadere inspectie wilden onderwerpen.
Zink
Gezien de beperkingen, besloten de onderzoekers zich op de verhoudingen van zinkisotopen in het tandglazuur te richten. Dit is een mineraal dat bestand is tegen alle vormen van afbraak. Het onderzoek is een primeur. Nog niet eerder is namelijk deze methode toegepast in een poging het dieet van een Neanderthaler te achterhalen.
Zo werkt het
In feite werkt het zo: hoe lager het aandeel zinkisotopen, hoe groter de kans dat het om een carnivoor gaat. Nadat de onderzoekers zich op de Neanderthaler-kies hadden gestort, pasten ze dezelfde methode toe op de botten van dieren (denk aan carnivoren zoals lynxen en wolven en herbivoren zoals konijnen en gemzen) die uit dezelfde periode als de onderzochte Neanderthaler stammen en bovendien in hetzelfde gebied hadden geleefd.
Vleeseter
Uit de resultaten blijkt dat de Neanderthaler aan wie de bestudeerde tand toebehoorde, waarschijnlijk een fervente vleeseter was. Het bloed van zijn prooi liet hij overigens links liggen, het beenmerk peuzelde hij wel op.
Al met al suggereren de bevindingen uit de nieuwe studie dat Neanderthalers toch eerder voor een stukje vlees, dan voor een salade kozen. Om de bevindingen uit de huidige studie te kunnen bevestigen, hopen de wetenschappers het experiment te herhalen. Zo zouden ze dezelfde technieken graag toepassen op Neanderthaler-resten opgegraven op andere plekken, waaronder overblijfselen uit het Franse Payre.
