En dat zal iets langer duren: het Webb-team heeft besloten het spannen van het zonneschild iets uit te stellen.
Afgelopen weekend heeft de machtige James Webb-telescoop succesvol zijn zonneschild uitgeklapt. Een grote opluchting. Het vlieger-vormige, zilver glanzende zonneschild is namelijk cruciaal voor het functioneren van de telescoop. En dus mocht er tijdens de uitrol niets misgaan. Overigens zijn we er nu nog niet helemaal. Want het zonneschild mag dan wel uitgevouwen zijn, het moet nu nog worden strakgetrokken. En voor die stap neemt het team net iets meer tijd.
Uitrol van het zonneschild
De uitrol van het zonneschild was nog een hele onderneming. In totaal werden er maar liefst 107 ontgrendelingsmechanismes geactiveerd – waarvan er niet één mocht falen – om het zonneschild uit te klappen. Alles verliep volgens plan, waardoor de telescoop nu een diameter heeft van ruim veertien meter. De twee armen in het midden van de giek zijn daarnaast vergrendeld in hun definitieve positie. En dat betekent dat het tijd is voor de laatste stap: het straktrekken van het zonneschild.
Straktrekken
Het team zal elk van de in totaal vijf zonneschild-lagen scheiden en vervolgens afzonderlijk spannen, zodat ze in hun definitieve, strakke vorm worden uitgerekt. Het Webb-team begint met de onderste laag; de grootste en de vlakste die zich het dichtst bij de zon bevindt en de hoogste temperaturen te verduren zal krijgen. Op die manier werken ze stapsgewijs naar de vijfde en kleinste laag toe, die zich het dichtst bij de primaire spiegel bevindt.
De James Webb-telescoop zal voornamelijk het infraroodlicht van zwakke en zeer verre objecten gaan waarnemen. En om die zwakke signalen te kunnen detecteren, moet de telescoop zelf extreem koud zijn. Daarom is er een 5-laags zonneschild, ter grootte van een tennisbaan, vervaardigd. Dit schild zal de telescoop beschermen tegen externe licht- en warmtebronnen (zoals de zon, aarde en maan) en tegen de warmte die door het observatorium zelf wordt uitgestraald. Waarom de vernuftige ruimtetelescoop een 5-laags zonneschild heeft in plaats van één dikke? Dat komt omdat elke volgende laag van het zonneschild koeler is dan de laag eronder. De opening tussen de lagen in zorg bovendien voor een extra isolerend effect. Kortom, één groot dik zonneschild geleidt veel meer warmte dan een zonneschild bestaande uit vijf lagen, gescheiden door vacuüm.
Het straktrekken van elke laag heeft nog wel wat voeten in de aarde. Het team moet namelijk verschillende motoren aan boord van Webb activeren om zo in totaal 90 kabels uit te rollen: een complex proces, dat tenminste twee dagen in beslag zal nemen.
Uitstel
Het team heeft nu echter besloten iets meer tijd voor deze volgende stap te nemen. Ze zullen zich eerst concentreren op het optimaliseren van Webbs energiesystemen en bestuderen hoe het observatorium zich op dit moment in de ruimte gedraagt. Dit zal ervoor zorgen dat de telescoop in topconditie verkeert wanneer het spannen van het zonneschild wordt gestart. “Niets dat we kunnen leren van simulaties op aarde is zo goed als het analyseren van het observatorium wanneer het in gebruik is,” zegt Webb-projectmanager Bill Ochs. “Dit is het moment om van de gelegenheid gebruik te maken en alles te leren over de basisactiviteiten. Dan zetten we de volgende stappen.”
Inzicht
Het team analyseert onder andere hoe het stroomsubsysteem werkt nu verschillende grote implementaties zijn voltooid. Tegelijkertijd zorgt het team ervoor dat de motoren op de juiste temperatuur zijn voordat het spanproces wordt gestart. Het betekent dat het team net iets meer inzicht wil krijgen in het functioneren van de telescoop om ervoor te zorgen dat het uitvouwen van alle elementen waar de telescoop uit bestaat, succesvol blijft verlopen.
“We hebben 20 jaar met Webb op de grond doorgebracht,” zegt Mike Menzel van NASA. “En nu hebben we een week de tijd gehad om te zien hoe het observatorium zich in de ruimte gedraagt. Het is niet ongewoon om bepaalde kenmerken van je ruimtevaartuig pas echt te leren kennen wanneer de missie gaande is. Dat is wat we nu doen. Tot nu toe zijn de grote implementaties die we hebben uitgevoerd soepel verlopen. Maar we willen onze tijd nemen en alles over het observatorium begrijpen voordat we verder gaan.”
