Je zou denken dat vrouwen juist met een hoog kirrend stemmetje de mannen om hun vinger winden, maar ook voor hen geldt: met een lagere stem zijn ze op de lange termijn aantrekkelijker. Mannen versieren niet alleen een vrouw eerder met een lage basstem, maar komen ook sterker over.
Interessant, omdat het ons helpt om sociale relaties beter te begrijpen. “Maar het zegt ook iets over hoe we status verkrijgen, anderen beoordelen op hun sociale status en hoe we een partner kiezen”, legt antropologieprofessor David Puts uit van Pennsylvania State University.
De onderzoekers lieten meer dan 3100 deelnemers uit 22 landen van alle continenten naar twaalf geluidsopnames luisteren van twee mannen- en twee vrouwenstemmen, die dezelfde zin uitspreken. Van deze vier fragmenten werd ook nog een hogere en een lagere versie gemaakt. De deelnemers moesten steeds aangeven welke mannen- dan wel vrouwenstem ze aantrekkelijker, verleidelijker, gezaghebbender of prestigieuzer vonden.
Toontje lager
Nou als je een geliefde zoekt dan weet je wat je te doen staat: zowel mannen als vrouwen vonden een lagere stem aantrekkelijker voor een langdurige relatie. Ben je een man en wil je graag promotie maken, dan kun je ook beter een toontje lager spreken, want de lagere stem kwam gezaghebbender over. Dat gold vooral in samenlevingen waar meer relationele mobiliteit was, meer contact met vreemden en waar meer geweld voorkwam. Relationele mobiliteit verwijst naar de mate waarin mensen de vrijheid (of de mogelijkheden) hebben om te kiezen met welke personen ze relaties willen aangaan.
Intimiderende stem
“We keken naar moordcijfers om de mate van fysiek geweld in een samenleving te meten, wat waarschijnlijk een belangrijke factor was voor het voortplantingssucces van onze mannelijke voorouders”, zegt Puts, die uitlegt dat ‘mannetjesmensen’ vroeger vaak bedreigd werden met fysiek geweld in de strijd om een partner en dat degenen die groter waren – of leken – meer succes hadden.
“Mannen hebben net als andere dieren seksuele kenmerken, zoals spieren in het bovenlichaam, waarmee een mannetje de strijd kan winnen om een vrouwtje. Een lage stem laat een dier, waaronder de mens, nog groter en intimiderender lijken”, aldus de Amerikaanse wetenschapper.
Darth Vader
Het is dus eigenlijk niet gek dat de deelnemers uit al die verschillende culturen vinden dat een lagere stem bij een man meer gezag en sociale status uitstraalt. Puts vergelijkt het met het effect van de stem van Darth Vader in Star Wars: het maakt niet uit waar hij heen gaat in het heelal, zijn lage stem wordt gezien als ontzagwekkend, omdat grotere dieren, mensen of wezens vaker een lage stem hebben.
“Onze resultaten wijzen uit dat een diepe stem bij mannetjes vermoedelijk is ontstaan, omdat onze voorvaderen vaak in contact kwamen met vreemden, met wie ze moesten concurreren”, aldus Puts. “Zo laat onze studie zien hoe we evolutionair denken en onderzoek bij dieren kunnen gebruiken om te verklaren hoe ons eigen gedrag varieert in verschillende sociale contexten.”
Flirterig stemmetje
Bij vrouwen werkt het echter net anders. Daar dient de toonhoogte van de stem vooral om mannen te verleiden. Maar als ze dat denken te doen met een hoog, flirterig stemmetje dan komen ze bedrogen uit. Mannen vinden dat alleen aantrekkelijker als ze op zoek zijn naar een korte affaire. Voor een lang en gelukkig huwelijk kiezen ze liever voor een lagere stem.
“Secundaire seksuele kenmerken, zoals de stem, zijn bij vrouwen veel meer geschikt om mannen aan te trekken en niet om een ander fysiek te bedreigen”, zegt Puts. “We ontdekten dat we relationele mobiliteit konden gebruiken om de sensitiviteit van vrouwen voor een hogere stem bij concurrenten te kunnen voorspellen. Ze zijn gevoeliger voor een hoge stem in samenlevingen met een lagere relationele mobiliteit, omdat flirterig gedrag niet alleen een bedreiging is voor je liefdesrelatie, maar ook voor je vriendschappen.”
Grote groepen
Een veelgehoorde misvatting is dat de eerste mensen in kleine groepen leefden waarin iedereen elkaar kende. Dit was soms wel het geval, maar zeker zo vaak waren de groepen behoorlijk groot. Bovendien zochten ze periodiek ook andere groepen op waarmee ze vrij grote samenlevingen vormden van honderden tot duizenden mensen. Ze leefden soms wel maanden samen en bleven deze sociale netwerken behouden, ook als ze weer met hun eigen groep gingen samenleven.
“Deze studie laat zien dat de toonhoogte van de stem relevant is voor sociale percepties in allerlei samenlevingen”, besluit Puts. “Maar hij laat ook zien dat de mate waarin de stemtoon invloed heeft op wat we van anderen vinden varieert per samenleving en afhangt van de sociale situatie waarin we ons bevinden. In een samenleving waarin er meer relationele mobiliteit is en je minder directe informatie hebt over je concurrenten, zijn mensen geneigd meer te letten op een eenvoudig te identificeren en herkenbaar signaal als de hoogte van iemands stem.”
