Een uitgebreide studie, gepubliceerd in het vakblad European Heart Journal, heeft een verband blootgelegd tussen het tijdstip waarop mensen koffie drinken en hun risico op hart- en vaatziekten en vroegtijdig overlijden. De resultaten suggereren dat ochtendkoffiedrinkers bepaalde gezondheidsvoordelen genieten ten opzichte van mensen die de hele dag door koffie drinken.
Tijdens het onderzoek analyseerden wetenschappers gegevens van meer dan 40.000 volwassenen die tussen 1999 en 2018 deelnamen aan de US National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES). Deelnemers rapporteerden tijdens de enquête in detail hun voedsel- en drankinname, waaronder hun koffiegewoonten zoals hoeveelheid en timing van consumptie. Een deel van de groep, zo’n 1.463 mensen, hield zelfs een gedetailleerd voedingsdagboek bij gedurende een volledige week. De onderzoekers koppelden deze informatie vervolgens aan sterfgevallen en doodsoorzaken. Op basis van hun koffiepatronen werden de deelnemers ingedeeld in drie groepen: ochtendkoffiedrinkers (36 procent, hoofdzakelijk voor 12.00 uur), hele-dag-koffiedrinkers (16 procent, ochtend, middag en avond) en niet-koffiedrinkers (48 procent).
Lager sterfterisico
Na een follow-up periode van gemiddeld 10 jaar, kwam een opvallend patroon naar voren. Vergeleken met niet-koffiedrinkers hadden ochtendkoffiedrinkers een 16 procent lager algemeen sterfterisico en een indrukwekkende 31 procent reductie in het risico om te overlijden aan cardiovasculaire aandoeningen. Deze voordelen werden waargenomen ongeacht of de ochtendkoffiedrinkers gematigde (2-3 kopjes) of zware drinkers (meer dan 3 kopjes) waren. Het effect was echter minder uitgesproken bij lichte drinkers (1 kopje of minder). Opmerkelijk genoeg werden deze verlaagde risico’s niet vastgesteld bij de mensen die de hele dag door koffie drinken. Hun sterftecijfers verschilden niet significant van die van de niet-koffiedrinkers.
Verstoring circadiaan ritme als mogelijke verklaring
Studieauteur Dr. Lu Qi zegt dat dit de eerste studie is die de timing van koffiedrinken linkt aan gezondheidsuitkomsten. Hij suggereert dat koffieconsumptie later op de dag mogelijk het circadiaan ritme en hormoonspiegels verstoort, wat nadelig kan zijn voor cardiovasculaire risicofactoren zoals ontsteking en bloeddruk. Verder onderzoek is echter nodig om deze hypothese te bevestigen en de bevindingen te valideren in andere populaties.
Groeiend bewijs voor gezondheidsvoordelen van koffie
Deze nieuwe studie sluit aan bij een toenemend aantal onderzoeken die de gezondheidsvoordelen van koffie aantonen. Eerdere studies hebben al aangetoond dat regelmatige koffieconsumptie, tot ongeveer 4 kopjes per dag, beschermt tegen diverse aandoeningen zoals diabetes, hart- en vaatziekten, lever- en prostaatkanker, en de ziekte van Parkinson. Bovendien blijkt koffie algemeen geassocieerd met een langere levensverwachting.
Uiteraard blijft het belangrijk om individuele reacties op koffie en cafeïne in acht te nemen en excessen te vermijden. Desalniettemin toont deze nieuwe studie nogmaals het potentieel van koffie aan als onderdeel van een gezonde levensstijl. Door niet alleen de hoeveelheid, maar ook de timing van koffieconsumptie te optimaliseren, kunnen we mogelijk maximaal profiteren van de gezondheidsvoordelen van deze populaire drank.
Verder onderzoek zal ongetwijfeld meer inzicht bieden in de precieze mechanismen achter deze effecten en ons helpen om koffie op de meest gunstige manier in onze dagelijkse routine te integreren. Voor koffieliefhebbers is de boodschap echter duidelijk: een kopje koffie (of twee) in de ochtend kan bijdragen aan een gezonde levensstijl, zolang dit onderdeel blijft van een evenwichtig geheel met gezonde voeding, voldoende beweging, stressbeheersing en slaap.
