We zien woede vaak als een negatieve emotie, waar je niets aan hebt. Maar dat is niet waar. Het kan je juist motiveren om uitdagingen aan te gaan en doelen te behalen. Af en toe een beetje kwaad zijn, is daarmee hartstikke nuttig.
En niet alleen boosheid, ook andere ogenschijnlijk negatieve emoties zijn niet verkeerd. “Mensen denken vaak dat gelukkig zijn de ideale emotionele staat is en de meerderheid van de bevolking ziet de zoektocht naar geluk als een belangrijk doel in het leven”, zegt hoofdonderzoeker Heather Lench van de Texas A&M University. “Het idee dat positieve emoties het beste zijn voor een goede psychische gezondheid, is wijdverbreid. Maar uit eerder psychologisch onderzoek is duidelijk geworden dat een mix van gevoelens, waaronder ook negatieve emoties zoals boosheid, leidt tot de beste uitkomsten.”
Anger is a gift
De functionele theorie van emotie, waarnaar al decennialang onderzoek wordt gedaan, stelt dat alle emoties – zowel goede als slechte – reacties zijn op gebeurtenissen in de persoonlijke omgeving. Emoties zijn nuttig, omdat ze mensen erop attenderen dat ze actie moeten ondernemen in belangrijke situaties, aldus Lench. Elke emotie roept een ander soort respons op. Verdriet kan bijvoorbeeld aangeven dat iemand op zoek moet naar hulp of emotionele steun, terwijl woede kan leiden tot actie om een hindernis te overwinnen.
Om de rol van boosheid bij het behalen van doelen beter te begrijpen, hebben de Amerikaanse onderzoekers een reeks experimenten uitgevoerd met behulp van meer dan duizend deelnemers. Ook bekeken ze de enquêteresultaten van meer dan 1400 respondenten rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In elk experiment lokten de wetenschappers een emotionele respons uit bij de proefpersonen – bijvoorbeeld woede, verdriet, verlangen of vermaak – of ze brachten hen juist in een neutrale emotionele staat, waarna hen een uitdagend doel werd gesteld.
Emoties helpen
In een van de experimenten kregen de deelnemers beelden te zien die specifieke emotionele of neutrale reacties uitlokten, waarna ze allerlei woordpuzzels voorgeschoteld kregen. In een ander experiment was het doel om zoveel mogelijk punten te scoren in een ski-videogame, waarbij onderscheid werd gemaakt tussen een moeilijke versie (vlaggetjes ontwijken in een slalom) en een simpele versie (een sprong maken).
Bij alle experimenten bleek dat boze deelnemers beter presteerden dan emotioneel neutrale deelnemers. Boosheid hielp hen om hun doelstellingen te behalen in allerlei verschillende scenario’s. De ‘negatieve’ emotie zorgde gemiddeld voor betere scores en lagere reactietijden. Ook was er een experiment waarbij boze deelnemers vaker valsspeelden, en zo tot een betere uitkomst kwamen.
Het nut van woede
De onderzoekers keken ook naar de uitkomsten van vragenlijsten die afgenomen waren naar aanleiding van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 en 2020. Voor de verkiezingen kregen mensen de vraag hoe boos ze zouden zijn als hun favoriete kandidaat niet zou winnen. Na de verkiezingen werd hen gevraagd of ze hadden gestemd, en zo ja op wie.
De enquête-deelnemers die hadden aangegeven kwaad te zijn als hun kandidaat niet zou winnen, waren veel vaker gaan stemmen. Woede had echter geen effect op de keuze voor een van de kandidaten. “Deze bevindingen laten zien dat boosheid ervoor zorgt dat mensen meer moeite doen om hun gewenste doel te bereiken, en dat dit vaak resulteert in meer succes”, zegt Lench.
Alleen nuttig bij moeilijke taken
Het effect van kwaadheid is alleen te zien in situaties waarbij de doelen uitdagend zijn, volgens de onderzoeker. Er bleek geen verband tussen boosheid en het behalen van te makkelijke doelen, zoals bij het skispringen in het videospel. Ook andere emoties, zoals verlangen en vermaak, leidden soms tot het beter behalen van doelen, maar boosheid stijgt er als emotie bovenuit.
“De uitkomsten laten zien dat emoties die vaak als negatief gezien worden, zoals woede, verveling of verdriet, juist heel nuttig kunnen zijn”, aldus Lench. “Mensen zetten normaal gesproken liever positieve emoties in om hun doel te bereiken. Ze zien negatieve emoties als ongewenst en onaangepast. Maar ons onderzoek heeft belangrijk nieuw bewijs opgeleverd – bovenop het bewijs uit eerdere onderzoeken – dat een mix van positieve en negatieve emoties het welzijn het meest verbetert. Het gebruik van negatieve emoties is vooral in meer uitdagende situaties uitermate effectief gebleken”, besluit de Texaanse psychologieprofessor.