Wist je dat er ook bevingen op de maan zijn? Deze maanbevingen ontstaan doordat het maanoppervlak in korte tijd opwarmt. Maar nu hebben wetenschappers ook een andere veroorzaker van maanbevingen gevonden en daarvoor moeten we zo’n vijftig jaar terug in de tijd.
Onze grootste natuurlijke satelliet heeft geen atmosfeer. Dit betekent dat er extreem sterke temperatuurschommelingen zijn. Overdag is het zo’n 120 graden Celsius, terwijl het kwik ’s nachts onder de -100 graden Celsius duikt. Overigens geldt dit niet voor alle plekken op de maan. Vorig jaar ontdekten wetenschappers een put waarin de temperatuur altijd rond een aangename zeventien graden Celsius schommelt.
Seismometers vinden trillende maanlander
In de jaren zeventig plaatsten Apollo 17-astronauten drie seismometers op het maanoppervlak om acht maanden lang seismologische data te verzamelen. Deze gegevens zijn nu opnieuw geanalyseerd door wetenschappers. Naast de middagbevingen – die worden veroorzaakt door de zon – hebben de onderzoekers ook kleine ochtendbevingen gevonden. De bron hiervan is een paar honderd meter verderop te vinden: de Apollo 17-maanlander.
“Elke ochtend, zodra de zon op de maanlander schijnt, begint deze te kraken,” zegt professor Allen Husker, medeauteur van het nieuwe paper. “Elke vijf tot zes minuten weer een trilling en dat vijf tot zeven aardse uren lang.” Het komt door het onderstel van de maanlander, dat uitzet doordat de zonnewarmte. Overigens moet je je niet veel voorstellen van deze bevingen. Stel, je zou zelf naast de maanlander staan, dan zou je de bevingen niet opmerken. Toch leren wetenschappers op deze manier meer over onze buur.
Waterijs onder het oppervlak?
Husker hoopt ooit een andere mysterieuze plek op de maan te onderzoeken. “Er zijn ook bepaalde gebieden in kraters op de zuidpool van de maan waar de zon nooit schijnt. Deze gebieden liggen permanent in de schaduw. Als we daar een paar seismometers zouden plaatsen, kunnen we zoeken naar waterijs dat mogelijk onder het oppervlak vastzit; seismische golven verplaatsen zich namelijk langzamer door water.”
Indirect zijn de maanbevingen te herleiden tot John F. Kennedy. Op 25 mei 1961 gaf de toenmalige president van de Verenigde Staten de beroemde speech waarin hij het doel om astronauten voor het einde van het decennium naar de maan te sturen uiteenzette. Hij bracht de knapste koppen van het land bij elkaar. “De wil was groot en de missie had een enorme symbolische waarde. De Verenigde Staten moesten dit winnen,” vertelde Rob van den Berg, directeur van Space Expo, vijftig jaar na de historische maanlanding.
De Apollo-missies liggen een halve eeuw achter ons, maar toch worden er iedere dag nieuwe raadsels opgelost. “Het is belangrijk om zoveel mogelijk te weten te komen door bestaande gegevens te analyseren”, vervolgt Husker. “Zo kunnen we experimenten ontwerpen en missies opzetten om de juiste vragen te beantwoorden. De maan is het enige hemellichaam naast de aarde waarop tegelijkertijd meer dan één seismometer heeft gestaan. Het biedt ons de unieke kans om een ander hemellichaam grondig te bestuderen.”
