Het is veelbelovend, vooral voor mensen met slaapproblemen, chronische ontstekingen of milde dementie.
Slapeloosheid is iets waar veel mensen mee te maken hebben. Zo worstelt ongeveer één op de vier Nederlanders met slaapproblemen, of het nu gaat om in slaap komen, doorslapen of veel te vroeg weer wakker worden. Maar onderzoekers hebben een verrassende oplossing. Hoewel je er misschien niet helemaal op zit te wachten, kan een flinke dosis extreme kou (en dan hebben we het over echt ijzige kou) ervoor zorgen dat je als een roosje slaapt.
Kou
Het idee dat kou het lichaam kan verfrissen, bestaat al jaren. “Kou wordt zelfs al sinds het oude Griekenland gebruikt voor therapeutische doeleinden”, zegt onderzoeker Olivier Dupuy. “We weten alleen nog steeds niet precies hoeveel kou nodig is om de slaap daadwerkelijk te verbeteren.”
Studie
Om dit te testen, ging hij samen met zijn collega’s aan de slag met een experiment. Ze vroegen negen vrouwen en elf mannen, gemiddeld 23 jaar oud, om vijf dagen achter elkaar deel te nemen aan dagelijkse ‘cryostimulatie-sessies’, waarbij ze werden blootgesteld aan extreme kou. Gedurende zo’n sessie verbleven de deelnemers vijf minuten lang in een kamer die gekoeld was tot wel -90 graden Celsius. “Tijdens de sessie droegen de deelnemers ondergoed of zwemkleding, sokken, crocs-achtige schoenen, wanten en een muts om zichzelf enigszins te beschermen tegen de kou”, vertelt Dupuy.
Bedtijd
Na de sessie gingen de deelnemers gewoon verder met hun dagelijkse bezigheden tot bedtijd, terwijl ze alcohol en alles wat hun slaap zou kunnen verstoren, vermeden. Bij bedtijd kregen ze een draadloos hoofddeksel met sensoren voor hersenactiviteit, een polsband en een hartslagsensor om de effecten van cryostimulatie op hun slaap te meten. Elke ochtend vulden ze een vragenlijst in over hoe ze hun slaap hadden ervaren. Het experiment werd later opnieuw uitgevoerd zonder cryostimulatie, om de effecten op de slaap duidelijker te kunnen onderscheiden.
Vijf sessies
Uit de bevindingen blijkt dat slechts één sessie niet genoeg is om de slaap te verbeteren. Pas na vijf opeenvolgende sessies zagen de onderzoekers een verbetering. “Onze analyse van de slaapstructuur liet zien dat de duur van de diepe slaap aanzienlijk langer was op de nachten na cryostimulatie in vergelijking met de nachten zonder cryostimulatie”, legt Dupuy uit. En dat is gunstig. Tijdens deze slaapfase zijn de hersengolven traag en regelmatig, wat bijdraagt aan de regeneratie van cellen en weefsels. “De diepe slaap, de meest herstellende fase van de slaap, nam gemiddeld 7,3 minuten toe tijdens de eerste twee slaapcycli”, vervolgt Dupuy.
Geslachtsverschillen
De studie onthulde ook opvallende geslachtsverschillen. Vrouwen blijken namelijk meer te profiteren van cryostimulatie dan mannen. Vrouwen meldden een verbetering in hun slaapkwaliteit op de derde en vierde nacht van het experiment, van gemiddeld 3,4 naar 3,9 op een schaal van 1 tot 5, en hun gevoel van angst daalde van 43 naar 38. “Vrouwen en mannen reageerden verschillend”, merkt Dupuy op. “Dit betekent dat de kou-dosis misschien aangepast moet worden op basis van geslacht. Dit moet echter verder worden onderzocht.”
Toepassingen
Hoewel de veranderingen klein lijken, zijn ze volgens de onderzoekers toch veelbelovend en kunnen ze de deur openen voor allerlei nieuwe toepassingen. “Hoewel deze studie zich richtte op mensen die meestal goed slapen, geloven we dat cryostimulatie vooral nuttig kan zijn voor mensen met slaapproblemen”, stelt Dupuy. En de mogelijke toepassingen stoppen daar niet. “Voor topsporters zou het kunnen helpen bij het herstel, terwijl het voor de algemene bevolking mensen met chronische ontstekingen of milde dementie zou kunnen helpen wanneer het gecombineerd wordt met fysieke oefeningen”, aldus Dupuy.
De onderzoeker is van plan het onderwerp te blijven bestuderen. Zo zijn er nog veel vragen die beantwoord moeten worden, zoals de langetermijneffecten van cryostimulatie en het geheim achter de klinische voordelen. “Maar één ding is zeker: dit is geen placebo-effect”, benadrukt hij. “Andere studies hebben vergelijkbare positieve effecten aangetoond bij topsporters.” In landen zoals Polen worden de kosten voor cryostimulatie-sessies zelfs al vergoed door de zorgverzekering. “Met deze veelbelovende nieuwe inzichten zou cryostimulatie binnenkort goed toegepast kunnen worden in klinieken, vooral in de geneeskunde, kinesitherapie en fysiotherapie”, besluit Dupuy.
