Een groot bevolkingsonderzoek in Zuid-Korea laat zien dat stoppen met roken nog jaren na het stoppen het risico op kanker vermindert. Het blijft het beste om zo vroeg mogelijk te stoppen. Vooral voor longkanker.
Roken is een van de belangrijkste oorzaken van kanker wereldwijd. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is roken verantwoordelijk voor ongeveer 22% van alle sterfgevallen van kanker. Dat komt omdat roken het DNA van de cellen beschadigt en mutaties veroorzaakt die kunnen leiden tot ongecontroleerde groei van cellen. Roken verhoogt daarmee het risico op verschillende soorten kanker, waaronder long-, maag-, darm-, lever-, alvleesklier-, borst-, baarmoederhals-, prostaat- en blaaskanker.
Beginnen met roken is daarom geen goed idee, maar hoe zit het met de mensen die stoppen met roken? Hoe lang duurt het voordat hun risico op kanker afneemt? En maakt het uit op welke leeftijd ze stoppen? Die vragen besloten onderzoekers van het Seoul National University College of Medicine te beantwoorden.
Bevolkingsonderzoek
Daarvoor voerden ze een grootschalig bevolkingsonderzoek uit in Zuid-Korea. Ze volgden vijftien jaar lang – tussen 2002 en 2017 – meer dan een miljoen mensen van veertig jaar en ouder. Ze verzamelden gegevens over hun rookstatus, leeftijd, geslacht, lichaamsgewicht, alcoholgebruik, lichaamsbeweging en andere factoren. Daarnaast keken ze of de personen kanker hebben gehad, en zo ja welk type.
Stoppen vóór je vijftigste
Daaruit bleek dat stoppen met roken het risico op kanker aanzienlijk vermindert vergeleken met blijven roken. Het effect was het sterkst voor longkanker, de meest voorkomende en dodelijke vorm van kanker bij rokers. Mensen die stopten met roken hadden na tien jaar 50% minder kans op longkanker dan mensen die bleven roken. Vóór je vijftigste stoppen met roken, vermindert het risico op longkanker nog meer vergeleken met mensen die daarna stoppen. Maar ook voor andere vormen van kanker bleek stoppen met roken een heel gunstig effect te hebben. Zoals op maag-, darm-, lever-, alvleesklier-, borst- en prostaatkanker. Het effect was echter minder sterk dan voor longkanker, en de leeftijd waarop men stopte met roken maakte minder uit voor het risico op een van deze soorten kanker.
Het onderzoek is een van de grootste en langste bevolkingsonderzoeken naar het verband tussen roken en kanker. Dat het onderzoek in Korea is uitgevoerd is overigens geen toeval. De Koreaanse bevolking heeft een van de hoogste rookpercentages ter wereld. Volgens de WHO rookte in 2018 bijna de helft van de Koreaanse mannen en zo’n 6% van de Koreaanse vrouwen. Omdat dit niet representatief is voor de rest van de wereldbevolking, willen de onderzoekers het onderzoek uitbreiden en vergelijken met andere bevolkingsgroepen en culturen. De Koreaanse bevolking heeft namelijk ook een hoge prevalentie van chronische virale hepatitis en levercirrose. Tegelijkertijd komt borst- en prostaatkanker er minder vaak voor. Dat kan allemaal van invloed zijn op het verband tussen roken en kanker. Ook willen de onderzoekers meer soorten kanker opnemen in hun analyse, zoals nier-, slokdarm-, mond- en keelkanker, die ook verband houden met roken.
Stoppen blijft beter
Hoewel het onderzoek niet direct kan worden gegeneraliseerd naar andere landen, blijft vaststaan dat stoppen met roken het risico op kanker aanzienlijk vermindert, zelfs nog tientallen jaren na het stoppen. De onderzoekers benadrukken dan ook dat het nooit te laat is om te stoppen – al blijft het vooral in het geval van longkanker het beste om te stoppen voor de middelbare leeftijd. Ze hopen dat hun bevindingen bijdragen aan de preventie en bestrijding van kanker, en dat ze rokers zullen motiveren en helpen om te stoppen met roken.
Nog eerder stoppen zou overigens nog beter zijn, stelt eerder onderzoek. Zo blijkt dat je het beste vóór je 35e kunt stoppen met roken. Als dat lukt, leef je zelfs over het algemeen net zo lang als iemand die nog nooit een sigaret heeft opgestoken. “Stoppen met roken voordat je de leeftijd van 35 jaar hebt bereikt, is echt levensreddend”, vertelde onderzoeker Blake Thomson eerder in een interview met Scientias.nl. Dit wil overigens niet zeggen dat het ongevaarlijk is om tot je 35e te roken om daarna pas te stoppen, zo waarschuwt Thomson. “Dat is zeker niet zonder gevolgen. Roken beïnvloedt de kwaliteit van leven en berokkent veel schade aan het lichaam, ook als dat misschien niet dodelijk is.”