Het is voor het eerst dat onderzoekers aantonen dat een niet-menselijk brein verschillende talen van elkaar kan onderscheiden.
Slechts enkele dieren kunnen menselijke, gesproken taal goed begrijpen. De bekendste is hoogstwaarschijnlijk de hond. Zeg je ‘zit’ dan is de kans groot dat jouw viervoeter door zijn achterpoten zakt. Op dezelfde manier kun je je hond verschillende commando’s aanleren. Maar wist je dat het hondenbrein ook onderscheid kan maken tussen verschillende talen?
Van Mexico naar Hongarije
“Enkele jaren geleden verhuisde ik van Mexico naar Hongarije,” vertelt onderzoeker Laura Cuaya. “Mijn hond Kun-kun ging met me mee. Voorheen was ik de enige die tegen hem praatte. En dus vroeg ik me af of Kun-kun merkte dat mensen in Boedapest een andere taal spraken.” We weten dat mensen, zelfs preverbale baby’s, het verschil tussen talen opmerken. Maar hoe zit dat eigenlijk bij honden?
…honden en baby’s best wat gemeen hebben? Zo leren honden op dezelfde manier als mensen afzonderlijke woorden in een woordenstroom herkennen!
De kleine prins
Kun-kun en 17 andere honden werden, terwijl ze onder een hersenscanner lagen, fragmenten uit het befaamde sprookje ‘De kleine prins’ voorgelezen. Het verhaal werd zowel in het Spaans als in het Hongaars aan de honden gepresenteerd. Omdat alle honden slechts één van de twee talen eigen waren, konden de onderzoekers goed de hersenactiviteit van de bekende taal vergelijken me de volledig onbekende taal. “We wisselden daarnaast spraak af met wartaal, om zo te testen of honden überhaupt het verschil tussen spraak en niet-spraak herkennen,” aldus Cuaya.
De onderzoekers komen tot een interessante ontdekking. Want de honden blijken inderdaad net als mensen het verschil tussen spraak en wartaal te horen.
Verschil tussen spraak en wartaal
Het team trof verschillende activiteitspatronen aan in de zogenoemde primaire auditieve cortex. “Het mechanisme dat aan dit vermogen ten grondslag ligt, is echter wel anders dan bij mensen,” vertelt Raúl Hernández-Pérez. “Ons brein is namelijk op spraak afgestemd, terwijl hondenhersenen eenvoudigweg de natuurlijkheid van het geluid herkennen.”
Taal onderscheiden
Maar dat is misschien nog niet eens het meest bijzonder. Niet alleen blijken de honden namelijk spraak te herkennen, de activiteitspatronen laten zien dat ze ook het verschil begrijpen tussen een bekende en onbekende taal. Het betekent dat het hondenbrein dus onderscheid kan maken tussen Spaans en Hongaars. Deze taalspecifieke activiteitspatronen werden gevonden in een ander hersengebied, namelijk in de secundaire auditieve cortex. Interessant is dat hoe ouder een hond is, hoe beter zijn hersenen onderscheid kunnen maken tussen de bekende en de onbekende taal.
Hoe dan?
Het zijn verrassende bevindingen. Want het is voor het eerst dat onderzoekers aantonen dat een niet-menselijk brein verschillende talen van elkaar kan onderscheiden. Hoe een hond dit doet? “Elke taal wordt gekenmerkt door een verscheidenheid aan auditieve regelmatigheden,” legt Hernández-Pérez uit. “En onze bevindingen suggereren dat honden tijdens hun leven met mensen de auditieve regelmatigheden oppikken van de taal waaraan ze worden blootgesteld.”
De onderzoekers spreken over opwindende resultaten. Want het onthult dat het vermogen om regelmatigheden in taal te herkennen niet iets uniek menselijk is. Op dit moment is het echter onduidelijk of dit vermogen een talent van honden is, of dat het een oeroude capaciteit van zoogdieren vertegenwoordigt. “Het is mogelijk dat honden tijdens tienduizenden jaren domesticatie en leven in taalrijke omgevingen betere luisteraars zijn geworden,” oppert onderzoeker Attila Andics. “Maar dit is niet noodzakelijkerwijs het geval. Toekomstige studies zullen duidelijkheid moeten scheppen.”
