Het Great Barrier Reef valt letterlijk stil

In het rif zijn veel minder geluiden te horen dan vijf jaar geleden.

Het is slecht nieuws voor jonge vissen, die de geluiden in het rif gebruiken om een geschikt leefgebied te vinden en selecteren. “Als de riffen stilvallen, dan is de kans dat de volgende generatie vissen de riffen opnieuw gaat koloniseren, heel klein,” stelt onderzoeker Steve Simpson. “En zonder vissen kunnen de riffen niet herstellen.”

Koraal in het noordelijke deel van het Great Barrier Reef heeft het zwaar te verduren gehad door opwarming en diverse tropische cyclonen. Afbeelding: Tim Gordon, University of Exeter.
Stiller
Simpson en collega’s bestudeerden het noordelijke deel van het Great Barrier Reef, dat in 2016 enorm verbleekte. Ze ontdekten dat het rif een stuk stiller is dan vijf jaar geleden. En de geluiden die er nog klinken, zijn een stuk minder divers dan voorheen. “Het is hartverscheurend om te horen,” stelt onderzoeker Tim Gordon. “De gebruikelijke pofjes, piepjes, klapjes en geklets van ontelbare vissen en ongewervelden zijn verdwenen. De symfonie van de zee wordt stilgelegd.”

Stilte is achteruitgang
De stilte kan wel eens leiden tot een verdere achteruitgang van het rif. Dat komt doordat het rif in de oren van een jonge vis – op zoek naar een eigen plekje – niet langer klinkt als een geschikt leefgebied. En dus zwemt die vis door. Dat is een probleem, omdat vissen heel belangrijk zijn voor de gezondheid van het rif; ze verwijderen algen, dragen bij aan de nutriëntencyclus en houden het voedselweb – opgebouwd uit voedselketens met gemeenschappelijke schakels – in balans. Onderzoek heeft uitgewezen dat riffen met gezonde vispopulaties sneller herstellen dan riffen zonder vissen. “Een rif zonder vis is een rif dat in de problemen zit,” aldus onderzoeker Harry Harding.

Soundscape
Normaal gesproken zijn in een rif tal van geluiden te horen, gemaakt door organismen die aan het jagen zijn, elkaar willen waarschuwen voor gevaar of elkaar het hof willen maken. Al die geluiden samen vormen een ‘soundscape’ dat soms kilometers verderop nog kan worden gehoord. En die mix van geluiden bevat waardevolle aanwijzingen voor jonge vissen die in de open oceaan zijn geboren en nu zoeken naar een nieuwe woonplek. Het belang van die geluiden wordt onderschreven door experimenten. Hierbij bouwden onderzoekers enkele riffen na en speelden vervolgens met luidsprekers de geluiden van een gezond en een aangetast rif af om te achterhalen welke geluiden meer jonge vissen aantrokken. De resultaten waren duidelijk.

Akelig stil
“In de laatste vijftien jaar heeft mijn onderzoeksgroep ontdekt hoe belangrijk geluiden voor vissen kunnen zijn om specifieke riffen te lokaliseren en selecteren,” vertelt onderzoeker Steve Simpson. “We hebben ons verwonderd over de opmerkelijke diversiteit en complexiteit van de ‘soundscapes’ van koraalriffen. Maar in de laatste jaren zijn de riffen die we kennen en liefhebben voor onze ogen doodgegaan. En de verlaten en afbrokkelende puinvelden zijn akelig stil geworden.”

De grote uitdaging is nu om die riffen weer lawaaiig te maken. En dat begint met het herstel van de riffen zelf. Die zijn de laatste jaren aangetast door de opwarming van de aarde. “De schade die we aan riffen wereldwijd hebben toegebracht, is enorm, maar het gevecht is nog niet voorbij,” onderstreept Gordon. “Als we ons aan onze internationale commitments kunnen houden en de koolstofemissies sterk kunnen terugdringen, is het nog steeds mogelijk om enkele van de overgebleven riffen te beschermen. Maar dan moeten we nu wel actie ondernemen.”

Bronmateriaal

"Deteriorating Great Barrier Reef hushed: young fish no longer hear their way home" - University of Exeter

Afbeelding bovenaan dit artikel: Tim Gordon / University of Exeter

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd