Het Franse elftal is favoriet, maar ook Engeland of Duitsland zouden zomaar eens de titel in de wacht kunnen slepen, zo voorspellen onderzoekers.
Over twee dagen is het zover: de letterlijke aftrap van het Europees kampioenschap voetbal voor mannen. En het belooft weer spannend te worden wie er dit keer met de beker naar huis gaat. Of toch niet? Want onderzoekers hebben met behulp van machine learning voorspeld wie de grootste kans heeft om de felbegeerde EK-titel te veroveren. Spoiler alert: Nederland doet het niet al te best.
Frankrijk de grote favoriet
Het kampioenschap werd maar liefst 100.000 keer gesimuleerd met behulp van machine learning. De voorspelling volgde daarbij precies de toernooitrekking en hield rekening met alle UEFA-regels. Dit leverde waarschijnlijkheden op voor elk team om door te gaan naar de knock-outfasen en uiteindelijk het Europees kampioenschap te winnen. En daaruit blijkt dat Frankrijk dit jaar de grote favoriet is. De kans dat Frankrijk de titel in de wacht sleept, is 19,2 procent, zo berekenden de onderzoekers. Maar ook Engeland en Duitsland gooien hoge ogen, met respectievelijk 16,7 en 13,7 procent. Ook sluiten onderzoekers niet uit dat Spanje (11,4 procent) of Portugal (10,8 procent) de beker mee naar huis neemt. De kans dat Nederland de titel verovert, is 7,6 procent.
Machine learning
Zoals gezegd voorspelden onderzoekers deze uitslag met behulp van kunstmatige intelligentie. De voorspelling maakt gebruik van verschillende statistische modellen in twee stappen. Eerst werden drie complexe modellen gebruikt om de sterktes van alle teams en hun spelers te bepalen. Dit is gebaseerd op diverse informatie zoals eerdere wedstrijden, weddenschappen en beoordelingen van afzonderlijke spelers. In de tweede stap combineerde een groep machine learning-algoritmen deze modellen met andere gegevens over de teams, zoals marktwaarde, aantal Champions League-spelers en het bruto binnenlands product van hun land. “Met ons model kunnen we het meest waarschijnlijke verloop van het toernooi simuleren,” legt onderzoeker Achim Zeileis uit. “Uiteraard zijn dit slechts waarschijnlijkheden. Er is geen zekerheid over de uitkomst voordat het toernooi begint.”
Onzeker
Kortom, hoewel Frankrijk als favoriet wordt beschouwd, blijft de uitkomst van het toernooi onzeker. Want zelfs voor de topteams zijn de kansen om te winnen relatief laag. “Een winstkans van 19,2 procent betekent ook dat Frankrijk in 80,8 procent van de gevallen geen Europees kampioen wordt,” benadrukt Zeileis.
Duitsland
Opvallend genoeg blijkt dat de kansen van gastland Duitsland om het toernooi te winnen, best hoog zijn. En dat is verrassend, gezien de perceptie na hun uitschakeling in de achtste finale van het laatste EK en hun vroege exit in de groepsfase van het WK 2022. “Ons model voorspelt dat Duitsland met een zekerheid van 95,2 procent de groepsfase zal overleven tegen Zwitserland, Schotland en Hongarije,” vertelt mede-auteur Andreas Groll. “Bovendien zijn de kansen om de finale te bereiken relatief hoog, namelijk 24,6 procent. Een winstkans van 13,7 procent voor het hele toernooi is ook niet slecht.”
Oostenrijk
Na het bereiken van de achtste finale op het EK 2020, dat in 2021 plaatsvond, zijn de verwachtingen deze keer ook voor Oostenrijk redelijk hoog. En dat is slecht nieuws voor Nederland. “Oostenrijk bevindt zich in een behoorlijk uitdagende groep, met topfavoriet Frankrijk en Nederland als andere sterke tegenstanders in de groepsfase,” vertelt Zeileis. “Ons model voorspelt dat Oostenrijk een kans van 53,4 procent heeft om de achtste finale te bereiken, wat gezien de sterke tegenstand in de groep niet slecht is. De verdere kansen voor Oostenrijk lijken daarna echter af te nemen. Volgens de voorspelling heeft het land slechts een kans van 1,1 procent om Europees kampioen te worden.”
Nederland
Hoe Nederland er precies voorstaat? Uit de bevindingen blijkt dat Nederland een kans van 82,1 procent heeft om de poulefase te overleven en een kans van 55,3 procent om de kwartfinales te bereiken. Daarnaast hebben we een kans van 31,6 procent om de halve finales te halen en een kans van 16,1 procent om zelfs de finale te bereiken. De kans dat we topfavoriet Frankrijk verslaan, is 39,1 procent.
Ben je dus nog van plan om een EK-poule in te vullen, dan komen de bevindingen uit deze studie misschien nog goed van pas. Want ondanks dat het model gebaseerd is op waarschijnlijkheden en niets gegarandeerd is, heeft het in het verleden zijn waarde bewezen. Zo voorspelde het correct de EK-finale in 2008 en de wereld- en Europese kampioen Spanje in 2010 en 2012. Dit jaar wordt het model voor de derde keer gebruikt, na het EK 2020 en het WK 2022. Voor Nederland is het natuurlijk hopen dat het model er dit keer naast zit en wij uiteindelijk de beker mee naar huis nemen. We gaan het zien!
