Het coronavirus is gemuteerd – maar dat lijkt geen probleem voor de vaccins in ontwikkeling

De tegenwoordig dominante G-stam lijkt ook niet opgewassen tegen de immuunrespons die kandidaatvaccins oproepen.

Er zijn volgens de Wereldgezondheidsorganisatie momenteel al bijna 200 coronavaccins in ontwikkeling. Het is te danken aan het feit dat onderzoekers heel snel nadat het nieuwe coronavirus SARS-CoV-2 op de radar kwam, op jacht gingen naar een effectief vaccin. Ze lieten zich daarbij natuurlijk leiden door het coronavirus zoals dat door collega-wetenschappers beschreven werd.

Twee varianten
Maar wat de vaccinontwikkelaars toen nog niet wisten, was dat er naast de veelbeschreven D-variant van het coronavaccin ook nog een G-variant rondwaarde die spoedig zou gaan domineren. Deze G-variant is tegenwoordig verantwoordelijk voor vrijwel alle nieuwe besmettingen en zo’n 85 procent van de gepubliceerde SARS-CoV-2-genomen betreft inmiddels deze G-variant, die dus net iets anders is dan de D-variant. En dus rijst de vraag of de vaccins waar nu wereldwijd zo hard aan gewerkt wordt en die veelal gebaseerd zijn op de D-variant, wel bescherming kunnen bieden tegen deze inmiddels dominerende G-variant.

Australische wetenschappers komen nu met goed nieuws. Hun experimenten en modellen suggereren namelijk dat de vaccins die ontwikkeld zijn met het oog op de zogenoemde D-stam van het coronavirus, net zo effectief zijn tegen de G-stam die momenteel domineert.

In de zomer onthulden onderzoekers dat er aan het begin van 2020 twee varianten van SARS-CoV-2 domineerden: G614 en D614. In het begin van de pandemie verspreidden beide varianten zich over de wereld, maar uiteindelijk trok G614 aan het langste eind en in juli 2020 werden bijna alle besmettingen door deze variant veroorzaakt. G614 onderscheidt zich van D614 door een kleine veranderingen of mutaties op het zogenoemde ‘spike-eiwit’: de kenmerkende stekeltjes te vinden op het oppervlak van het virus waarmee het virus zich toegang verschaft tot onze cellen.

Experiment
De onderzoekers baseren hun conclusies onder meer op experimenten met fretten. Ze vaccineerden ze met één van twee kandidaatvaccins tegen corona. Vervolgens namen ze wat bloed af bij de fretten om na te gaan of de vaccins minder effectief waren in de strijd tegen de G-variant. De experimenten suggereren dat er geen reden tot zorg is: de immuunreactie die de kandidaat-vaccins opriepen, was net zo effectief tegen de D-variant als tegen de G-variant.

Daarnaast werd er ook biomoleculair onderzoek verricht. Met behulp van modellen werd de interactie tussen het vaccin en het virus gesimuleerd en gevisualiseerd. “Door de moleculaire structuur te visualiseren, konden we de suggestie van de experimenten – namelijk dat de immuunreactie die door het kandidaatvaccin wordt gegenereerd even effectief is tegen de D- en G-stammen van SARS-CoV-2 – onderschrijven,” vertelt onderzoeker Michael Kuiper.

Goed nieuws
Het is goed nieuws, zo benadrukt onderzoeker S.S. Vasan. “De meeste COVID-19-kandidaatvaccins richten zich op het spike-eiwit, aangezien dat zich bindt aan de ACE2-receptoren in onze longen en luchtwegen en het virus er zo in slaagt om onze cellen te infecteren. Wij bevestigen nu – middels experimenten en modellen – dat deze kandidaatvaccins ondanks de G-mutatie op het spike-eiwit nog steeds effectief zijn.” En er is nog meer goed nieuws. “Ook ontdekten we dat de G-stam waarschijnlijk geen frequente vaccin-matching vereist, waarbij er regelmatig nieuwe vaccins moeten worden ontwikkeld om de circulerende virusstammen te bestrijden, zoals bijvoorbeeld wel het geval is bij griep.”

De studie vond zij-aan-zij plaats met preklinisch onderzoek naar twee kandidaat-vaccins tegen corona, te weten dat van Inovio Pharmaceuticals en de Oxford University. De resultaten daarvan worden in de komende maanden verwacht.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd