Op een cruiseschip bleek 8 op de 10 mensen het virus te dragen, maar geen symptomen te ontwikkelen.
Mensen die het coronavirus onder de leden hebben kunnen daar goed ziek van worden. Het virus heeft het vooral op de longen voorzien en kan koorts en luchtwegklachten veroorzaken. Ondertussen hebben bijna 5,7 miljoen mensen op aarde het virus opgelopen, waarvan in Nederland bijna 46.000. Toch zou het kunnen dat deze aantallen vele malen hoger liggen. Want onderzoekers stellen in een nieuwe studie dat het vaak voorkomt dat mensen het coronavirus hebben zonder dat ze daar iets van merken.
Cruiseschip
De onderzoekers baseren deze conclusie op een grondige analyse van mensen aan boord van een cruiseschip. De onderzoekers zelf bevonden zich eveneens op dit schip en beschrijven de gebeurtenissen uit eerste hand. Het schip vertrok halverwege maart nadat de WHO COVID-19 als wereldwijde pandemie had verklaard toch voor een geplande 21 daagse cruise. Het schip voer vanuit het plaatsje Ushuaia in Argentinië naar Antarctica, waarbij een soortgelijke route werd aangehouden als die van de ontdekkingsreiziger Ernest Shackleton in 1915 tot 1917.
Maatregelen
Aan boord van het schip werden wel enkele voorzorgsmaatregelen genomen. Zo mochten passagiers die in de voorgaande drie weken door landen waren gereisd waar de coronacijfers hoog waren, niet instappen. Bovendien werd eerst de temperatuur opgenomen van iedereen die aan boord stapte. Daarnaast waren overal op het schip speciale plekken ingericht waar mensen hun handen konden ontsmetten. Maar het mocht niet baten. Op dag acht van de reis werd de eerste zieke gemeld, waarna alle passagiers hun hutten niet meer mochten verlaten. Aangezien Argentinië de grenzen had gesloten, voer het schip door naar Montevideo in Uruguay, waar het op dag 13 arriveerde. Acht passagiers en bemanningsleden werden op dit punt met ademhalingsklachten naar het ziekenhuis vervoerd.
Getest
Op dag 20 werden alle overgebleven 217 passagiers en bemanning getest op het coronavirus. Meer dan de helft (128 mensen, 59 procent) testte positief. Onder de mensen die het virus onder de leden bleken te hebben, vertoonde 24 (19 procent) symptomen. Maar opvallend genoeg ontwikkelde 108 mensen (81 procent) geen symptomen. Dat betekent dat 8 op de 10 mensen het virus droegen maar geen symptomen hadden. De verspreiding van het virus op cruiseschepen wordt waarschijnlijk ‘aanzienlijk onderschat’, zo stellen de onderzoekers. Ze bevelen dan ook aan om alle passagiers die een cruiseschip verlaten eerst te controleren op het coronavirus om verdere verspreiding te voorkomen.
Stille infectie
De studie onderstreept dat het dus ook heel goed mogelijk is om het coronavirus te dragen zonder dat je daar iets van merkt. Ook onderzoekers van een andere studie ontdekten dat 43% geen symptomen ontwikkelt. Het betekent dat er mogelijk veel meer mensen zo’n ‘stille’, symptoomloze infectie hebben dan gedacht. “Het is moeilijk om een betrouwbare schatting te maken van het aantal COVID-positieve patiënten zonder symptomen,” zegt onderzoeker Alan Smyth. “Maar een percentage van slechts 1 procent dat de WHO begin maart voorstelde, lijkt erg achterhaald.” Hij benadrukt dat er een dringende behoefte is aan nauwkeurige, wereldwijde gegevens over hoeveel mensen er daadwerkelijk zijn geïnfecteerd. “De bevindingen impliceren dat er mogelijk een veel hoger percentage van de bevolking besmet is met COVID,” zegt Smyth.
Hoe besmettelijk?
De vraag is echter of mensen die het coronavirus dragen maar geen symptomen hebben, ook het virus weer gemakkelijk op anderen kunnen overdragen. “Het bepalen van de ware besmettelijkheid van symptoomloze dragers van het coronavirus moet een dringende prioriteit worden,” aldus epidemioloog Ivo Mueller, niet betrokken bij de studie. Ook andere wetenschappers delen hun inzichten. “Als mensen geen symptomen vertonen, hebben ze ook geen loopneus of hoest,” stelt onderzoeker Brian Oliver, verbonden aan de University of Technology in Sydney. “Het is daarom onwaarschijnlijk dat ze een groot gevaar voor de samenleving vormen. Aan de andere kant, als mensen denken dat ze niet ziek zijn, kunnen ze maatregelen en hun eigen hygiëne verwaarlozen.” Ook professor Bruce Thompson, verbonden aan Swinburne University reageert. “Het komt erop neer dat er een aanzienlijk aantal mensen het virus heeft, maar geen symptomen vertoont. Het is echter geruststellend dat dit niet lijkt te escaleren. Dat wil zeggen dat we geen sterfgevallen zien onder de populatie mensen die positief testte maar geen symptomen heeft. Bovendien lijken ze het virus niet over lange tijd over te dragen en zijn ze uiteindelijk ook sneller hersteld.” Alle experts benadrukken echter het belang van meer testen. “Risicocontacten moeten worden getest, ongeacht of iemand symptomen heeft of niet,” vindt wetenschapper Raina MacIntyre, expert op het gebied van influenza en opkomende infectieziekten. “Anders zullen we gevallen missen.”
Ondertussen wordt er hard gewerkt aan een vaccin. En dat verloopt voorspoedig. De eerste experimenten met het coronavaccin mRNA-1273 leveren bijvoorbeeld mooie eerste resultaten op. De voorlopige resultaten van de experimenten onder mensen suggereren dat het vaccin effectief is; mensen die het vaccin toegediend kregen, maakten ongeveer net zoveel of zelfs meer antistoffen tegen het virus aan dan mensen die daadwerkelijk door het virus geïnfecteerd zijn geraakt.
