Is uw collega zojuist gepromoveerd en aangesteld als uw nieuwe baas? Pas dan maar op. Mensen die niet gewend zijn om macht te hebben en opeens macht krijgen, zijn sterker geneigd om wraakzuchtig gedrag te vertonen dan mensen die al jaren de macht in handen hebben. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek.
Een internationaal team van onderzoekers verzamelde 500 proefpersonen en liet ze deelnemen aan een aantal experimenten. Tijdens die experimenten moesten de proefpersonen reageren op mensen die plagiaat hadden gepleegd, mensen die roddelden en mensen die dronken waren en een misdaad begingen. Soms zorgden de onderzoekers ervoor dat de proefpersonen voordat ze over die mensen moesten oordelen, het gevoel hadden dat ze machtig waren. Soms zorgden de onderzoekers er kort voordat de proefpersonen moesten oordelen voor dat zij zich juist machteloos voelden.
Plagiaat
Mensen die niet gewend waren om de macht te hebben, bleken nadat ze het idee hadden machtig te zijn, harder te oordelen over mensen die bijvoorbeeld plagiaat hadden gepleegd. Ze bleken een stuk wraakzuchtiger te zijn dan de mensen die gewend waren om de macht te hebben en kort daarvoor het idee hadden gekregen dat ze machtig waren. De ervaren machthebbers bleken veel toleranter te zijn wanneer iemand de fout inging.
Wraak en macht
“Onze resultaten geven ons een goede indicatie van het verband tussen macht en wraak,” stelt onderzoeker Mario Weick. “Macht is niet simpelweg goed of slecht; het beïnvloedt verschillende mensen op verschillende manieren. Onze studies benadrukken enkele negatieve effecten die macht op mensen die niet gewend zijn om de baas te zijn, kan hebben.”
De resultaten zijn wel te verklaren. Zo is het aannemelijk dat mensen die nog maar net aan de macht zijn zich kwetsbaarder voelen en zich dus sneller bedreigd voelen dan mensen die al jaren de baas zijn en de nodige ervaring hebben opgebouwd.
