Heeft dubbelster HD 142527 binnenkort heuglijk nieuws?

Waarnemingen met het Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) wijzen er voorzichtig op dat nabij de dubbelster mogelijk een planeet aan het ontstaan is.

Op zo’n 450 lichtjaar van de aarde vinden we dubbelster HD 142527. De dubbelster bestaat uit een ster met een massa die twee keer groter is dan de massa van onze zon en een kleinere ster wiens massa vergelijkbaar is met eenderde van de massa van onze zon. Rond de dubbelster bevindt zich een schijf van gas en stof. Deze schijf is heel interessant, omdat deze alle ingrediënten voor planeten bevat. Kleine stofkorreltjes kunnen samenklonteren en planetoïden en uiteindelijk zelfs planeten vormen.

Ring
Wetenschappers hebben die schijf met behulp van ALMA nu uitgebreid bestudeerd. De beelden laten zien dat er rond de dubbelster een ellipsvormige ring te vinden is. De ring begint op enorme afstand van de centrale ster – die afstand is ongeveer vijftig keer groter dan de afstand tussen de aarde en de zon – en bestaat grotendeels uit gas. Maar een deel van de ring (op de afbeelding hieronder is dat deel roodgekleurd) is opvallend gasarm.

Afbeelding: Andrea Isella / Rice University / B. Saxton (NRAO / AUI / NSF) / ALMA (NRAO / ESO / NAOJ).
Afbeelding: Andrea Isella / Rice University / B. Saxton (NRAO / AUI / NSF) / ALMA (NRAO / ESO / NAOJ).

Planeet in wording?
Dit boogvormige verschijnsel is mogelijk het resultaat van gravitationele krachten die dubbelster-eigen zijn. Het is echter mogelijk ook de plek waar we in de toekomst een planeet aan gaan treffen. Dat dit deel van de gasschijf arm is aan gas, suggereert dat het gas bevroren is en een dun laagje ijs op de stofdeeltjes gevormd heeft. “De temperatuur is zo laag dat het gas ijs wordt en aan de stofdeeljes blijft hangen,” vertelt onderzoeker Andrea Isella. Daardoor blijven de stofdeeltjes op hun beurt weer gemakkelijker aan elkaar kleven en dat bevordert het ontstaan van planeten.

Dubbelsterren blijven onderzoekers bezighouden. Een grote vraag die wetenschappers graag willen beantwoorden, is: Hoe ontstaan planeten rond een dubbelster? Jarenlang dachten onderzoekers dat het gebied rond een dubbelster een slechte plek was voor het ontstaan van planeten. De zwaartekracht die de twee sterren op elkaar uitoefenen, is enorm en zou ervoor zorgen dat planeten(-in-wording) worden weggeschopt of zelfs op hun ster botsen. Maar er komt steeds meer bewijs dat planeten ook rond een dubbelster kunnen ontstaan en een lang en gelukkig leven in een vrij stabiele baan kunnen leiden. Gehoopt wordt dat ALMA meer inzicht kan geven in het ontstaan van deze planeten.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd