Heeft cash nog toekomst?

We doen steeds minder betalingen met contant geld. Zowel in winkels als onderling regelen we onze betalingen het liefst met de smartphone, de pinpas of verschillende apps. Is het einde van het muntje in zicht?

“Contant geld zou wel eens kunnen verdwijnen, ja. Niet van de ene dag op de andere natuurlijk. En ook niet overal ter wereld. Maar hier in Nederland en in Zweden bijvoorbeeld, neemt het gebruik van contant geld steeds verder af. Dat is een trend die ik nog zie toenemen,” aldus professor International Monetary Economics dr. Clemens Kool aan Maastricht University.

Contactloos pinnen populair
Vorig jaar rekenden nog maar 32% van de Nederlanders hun aankopen cash af in winkels, horeca en bij dienstverleners. Dat was het jaar daarvoor nog 37%. Niet alleen pinnen we vaker, we pinnen ook vaker contactloos. Sterker nog: contactloos pinbetalen is op dit moment de meest gangbare manier van betalen in Nederland. Zo’n 43% van alle betalingen, vindt plaats via contactloos pinnen.

Niet alleen consumenten en burgers zijn dol op betalingen zonder contant geld. Ook overheden, dienstverleners en banken zitten niet meer te springen om cash, legt Kool uit. “Vele gemeentes zouden de burgers het liefst willen verplichten om alleen nog maar digitaal te betalen. Het is makkelijker te verwerken. Banken verwijderen steeds meer geldautomaten, die zijn alleen maar een kostenpost.”

Lager aanbod contant geld
“Het aanbod van contant geld gaat dus zeker omlaag. Contant geld is een kostbare manier om te betalen, het is aan slijtage onderhevig, moet dan weer terug naar de banken etcetera. De vraag naar contact geld gaat ook wel omlaag, maar zal nooit helemaal weg gaan. Zeker in sommige hoeken van de maatschappij blijft contant geld populair. Criminelen blijven zo onder de radar en gebruiken graag contante briefjes van 500 en 200 Euro. Daar is De Centrale Bank dan weer op bedacht en haalt die grote coupures steeds meer uit de roulatie. Zo wil men het de criminaliteit wat moeilijker maken. De die hards onder de criminelen zie je nu ook wel uitwijken naar bitcoins, maar dat heeft ook zijn nadelen. Het is kwetsbaar voor diefstal en de waarde is instabiel.”

“Contant geld heeft als groot voordeel dat het anoniem handelen met zich mee brengt”

Cash is anoniem
Toch is het volgens de economie hoogleraar niet alleen het boevengilde dat het briefgeldpapiertje nog wel weet te waarderen. “Contant geld heeft als groot voordeel dat het anoniem handelen met zich mee brengt. En dat is niet alleen fijn voor criminelen. Er kunnen legio redenen zijn dat je liever geen paper trail achter laat, met je betalingen. Als je een cadeautje voor je vrouw pint bij de juwelier en zij ziet de afrekening, is de verrassing een beetje weg. Of je gaat regelmatig naar de coffeeshop, want je houdt in het geheim wel van een jointje, dan pin je liever ook niet. Vooral aankopen en activiteiten die sociaal misschien niet geaccepteerd zouden kunnen worden, blijven we graag contant afrekenen. Die anonimiteit stellen we op prijs. Als we anoniem konden betalen zonder contant geld, zou de populariteit van contant geld misschien nog verder afnemen. Daar zijn dan ook wel digitale oplossingen voor en aan die mogelijkheden wordt gewerkt.”

Vertrouwen in de bank?
Het zal lastig zijn om het contante geld op korte termijn in de ban te doen, meent Kool. “In verreweg de meeste landen is het wettelijk vastgelegd dat het land moet beschikken over publieke betalingsmiddelen. Pinbetalingen vanaf je bankrekening vallen onder privaat geld, met alle private risico’s van dien. Je ziet ook wel dat zeker in landen die zwaar getroffen werden door de economische crisis, na 2008 mensen nog steeds graag contant geld gebruiken. Mensen zijn dan hun vertrouwen in het bankaire stelsel een beetje kwijt, zijn bang voor grote storingen of een faillissement. In niet alle landen heb je ook makkelijk toegang tot een gewone bankrekening, met alle pinmogelijkheden van dien, denk aan met name ontwikkelingslanden. In die landen blijft cash de voornaamste manier om goederen en diensten te kopen. Je ziet dan ook wel dat mensen wel met apps op hun telefoon betalen en gebruik maken van contant geld, maar niet van betaalpasjes omdat zij simpelweg geen bankrekening hebben.”

Liquiditeit monitoren
Niet alleen in het buitenland doet men voorlopig het muntgeld nog bij de verzameling, ook in Nederland zijn er aandachtspunten als het gaat om het verdwijnen van contant geld. Zo moeten we oppassen dat er niet te veel liquiditeit in de economie ontstaat. “Uiteindelijk is de vraag: wie bepaalt hoeveel geld er in omloop is? Als er teveel liquiditeit is, heeft dat effect op de prijzen van vooral onroerend goed en aandelen. Die schieten dan omhoog”, zo waarschuwt Kool.

Ondanks de tanende populariteit, zal het contant geld voorlopig dus nog wel even blijven, denkt hij. Zo wordt er nog steeds stevig gespaard met contant geld. En hoewel de jongere generatie het minst op heeft met cash, maken vooral ouderen nog wel graag gebruik van contant geld. “Maar ook dat verschuift. Over een jaar of 15, zal ook die generatie steeds meer digitaal doen, waaronder betalen. Het duurt dus nog wel even voordat we afscheid moeten nemen van onze spaarvarkens en de al dan niet vol gepropte sok onder het matras.

Bronmateriaal

Interview Prof. dr. C. Kool, International Monetary Economics, Maastricht University
Afbeelding bovenaan dit artikel: moritz320 (via Pixabay)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd