Hardhandige opvoeding resulteert in kleiner brein

Kinderen die regelmatig door elkaar geschud worden of waar veel tegen wordt geschreeuwd, hebben op latere leeftijd een kleinere prefrontale cortex en amygdala.

Dat blijkt uit Canadees onderzoek. De resultaten zijn terug te lezen in het blad Development and Psychopathology.

Het onderzoek
De wetenschappers trekken hun conclusies nadat ze kinderen die aan het begin van dit millennium geboren werden, langdurig volgden. Tussen hun tweede en negende levensjaar werden de kinderen jaarlijks onderzocht. Daarbij werd onder meer gemeten hoe angstig de kinderen waren. Ook werd de opvoedstijl van de ouders elk jaar gedefinieerd. Vervolgens werden de kinderen op basis van hun angstniveau en opvoedstijl van de ouders in twee groepen ingedeeld. De ene groep bestond uit kinderen die hardhandig werden opgevoed. Je moet dan denken aan kinderen die regelmatig fysiek gestraft of door elkaar geschud werden of waar de ouders veel tegen schreeuwden. De andere groep bestond uit kinderen die niet of nauwelijks met een dergelijk hardhandige opvoedstijl bekend waren.

Dezelfde kinderen werden tussen hun twaalfde en zestiende opnieuw herhaaldelijk onderzocht. Hierbij werd weer gekeken naar hoe angstig ze waren, maar daarnaast werden er ook MRI-scans van hun hersenen gemaakt.

Resultaten
Het onderzoek wijst uit dat de kinderen die hardhandig werden opgevoed een kleinere prefrontale cortex en amygdala hebben. Deze twee hersenstructuren spelen een belangrijke rol bij het reguleren van emoties en de opkomst van angst- en depressieve klachten. “De resultaten hebben me verrast,” zo vertelt onderzoeker Sabrina Suffren aan Scientias.nl. “In die zin dat ik niet had verwacht dat er zulke grote verschillen zouden zijn tussen kinderen die herhaaldelijk te maken hadden met hardhandige ouders en kinderen die daar niet mee te maken kregen.”

Eerder onderzoek
Tijdens eerdere studies is al aangetoond dat kinderen die ernstig mishandeld worden daar ook een kleinere prefrontale cortex en amygdala aan overhouden. Maar nu blijkt dat dezelfde hersengebieden ook bij een hardhandige opvoeding al worden aangetast. “Ik denk dat het belangrijk is dat ouders en de samenleving begrijpen dat het frequente gebruik van hardhandige opvoedingspraktijken de ontwikkeling van een kind kan schaden,” aldus Suffren. “We hebben het hier over hun sociale en emotionele ontwikkeling en over hun hersenontwikkeling.” Ze benadrukt daarbij dat de veranderingen niet optreden na een eenmalige schreeuwpartij of tik. “Onthoud dat deze kinderen tussen hun tweede en negende levensjaar constant te maken hadden met een hardhandige opvoedstijl.”

Kwetsbaar brein
Dat de opvoedstijl van directe invloed is op het brein van opgroeiende kinderen is volgens onderzoekers goed te verklaren. “De hersenontwikkeling kan gehinderd worden door wat kinderen meemaken,” legt Suffren uit. “Dat is zeker het geval tijdens perioden waarin het brein zich heel snel ontwikkelt en kwetsbaar is. Stress en trauma kunnen bijvoorbeeld de omvang van bepaalde hersengebieden beïnvloeden. Kleinere hersengebieden zijn daarbij zeer waarschijnlijk het resultaat van afgestorven neuronen.”

Wat het precies betekent voor de kinderen is nog niet helemaal duidelijk, maar Suffren heeft daar wel ideeën over. “Kinderen die ernstig mishandeld zijn en kinderen die angstproblemen hebben, hebben een brein dat dezelfde veranderingen heeft ondergaan. Wij denken dan ook dat kinderen met deze veranderingen in het brein een grotere kans hebben op het ontwikkelen van angstproblemen.” Om daar meer duidelijkheid over te krijgen, worden de kinderen uit dit onderzoek ook de komende jaren gevolgd.

Bronmateriaal

"Does ‘harsh parenting’ lead to smaller brains?" - Universiteit van Montreal
Interview met Sabrina Suffren
Afbeelding bovenaan dit artikel: Madalin Calita from Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd